Thu ngân sách thấp hơn dự toán của tỉnh trong khi chi tăng cao
Theo ghi nhận của KTNN, năm 2021, UBND tỉnh Đắk Lắk đã điều hành, quản lý ngân sách cơ bản theo quy định của Luật NSNN và các chế độ, chính sách hiện hành; sắp xếp các nguồn lực để đảm bảo thực hiện dự toán chi ngân sách do HĐND tỉnh quyết nghị.
Số thu nội địa của tỉnh trong năm 2021 là 6.875,9 tỷ đồng, tăng 31% so với dự toán Bộ Tài chính giao và bằng 96% so với dự toán HĐND tỉnh quyết nghị.
Tổng chi cân đối ngân sách địa phương của tỉnh Đắk Lắk, không bao gồm chi chuyển giao giữa các cấp ngân sách là 19.126,2 tỷ đồng, tăng 24,7% so với dự toán Bộ Tài chính giao và tăng 9,6% so với dự toán HĐND tỉnh quyết nghị.
Chi ngân sách địa phương của tỉnh Đắk Lắk năm 2021 tăng chủ yếu do chi từ các nguồn không tính trong dự toán đầu năm, như thu kết dư, thu chuyển nguồn, ngân sách trung ương bổ sung có mục tiêu trong năm.
Tuy nhiên, KTNN nêu rõ, tỉnh Đắk Lắk chưa xác định giảm số bổ sung cân đối cho ngân sách cấp huyện đối với phần giảm chi NSNN do sáp nhập thôn, làng, tổ dân phố theo các Nghị quyết của HĐND tỉnh với số tiền tạm tính khoảng 7,47 tỷ đồng.
Ngân sách các cấp bổ sung có mục tiêu 175,1 tỷ đồng cho cấp dưới thực hiện một số nhiệm vụ chi thường xuyên chưa đảm bảo phân cấp nhiệm vụ chi giữa các cấp ngân sách theo quy định của Luật NSNN, cũng như Nghị quyết số 07/2016/NQ-HĐND và cũng không thuộc trường hợp bổ sung có mục tiêu theo quy định tại Luật NSNN.
Tại Quyết định số 03/QĐ-UBND ngày 04/01/2021, UBND tỉnh giao 12 chỉ tiêu hợp đồng cho các Hội đặc thù không phù hợp với quy định của Bộ Nội vụ, cũng như chỉ đạo của Bộ Chính trị.
Đồng thời, tỉnh giao dự toán cho 04 tổ chức không phải Hội đặc thù theo quy định của UBND tỉnh, cũng như Thông tư của Bộ Tài chính số tiền 647,3 triệu đồng; giao 08 định suất lao động cho 03 tổ chức xã hội nghề nghiệp không có trong quy định.
Theo KTNN, địa phương vẫn tiếp tục thực hiện chi trả phụ cấp ưu đãi đối với giáo viên hợp đồng trong chỉ tiêu biên chế thuộc đối tượng được hưởng phụ cấp ưu đãi theo hướng dẫn của Sở Tài chính. Điều này không phù hợp với Thông tư liên tịch số 01/2006/TTLT-BGD&ĐT-BNV-BTC và Nghị định số 38/2019/NĐ-CP.
Không dừng lại ở đó, tỉnh Đắk Lắk còn giao dự toán quỹ lương của lao động hợp đồng theo Nghị định số 68/2000/NĐ-CP cho đơn vị sự nghiệp công lập là chưa đảm bảo quy định tại Nghị định số 161/2018/NĐ-CP số tiền 38,69 tỷ đồng.
Một số đơn vị tại 04 huyện của tỉnh Đắk Lắk ký 235 hợp đồng lao động làm công việc chuyên môn, nghiệp vụ ở các vị trí việc làm được xác định là công chức, viên chức chưa đúng Nghị định số 161/2018/NĐ-CP với số tiền chi trả từ NSNN là 14,75 tỷ đồng.
Trong khi đó, tại 05 huyện của tỉnh còn có tình trạng giao thừa lương và các đơn vị đã chi trả các khoản phụ cấp khu vực, phụ cấp ưu đãi cho các đối tượng giáo viên hợp đồng làm công việc chuyên môn với số tiền 6,36 tỷ đồng.
Đáng chú ý, các đơn vị còn thực hiện chi khi chưa có nguồn tài chính, dự toán chi ngân sách, làm phát sinh nợ chi thường xuyên tới 19,43 tỷ đồng.
Quản lý chi thường xuyên còn sai sót, thiếu chặt chẽ
Cùng với những bất cập trong quản lý quản lý, điều hành thu NSNN, chi đầu tư phát triển, KTNN còn phát hiện những thiếu sót, hạn chế của tỉnh trong quản lý chi thường xuyên.
Trong đó, ngân sách cấp tỉnh trích lập dự phòng ngân sách từ nguồn thu tiền sử dụng đất 33 tỷ đồng và 02 huyện bố trí tiền sử dụng đất cho các nhiệm vụ quy hoạch, trả nợ duy tu, sửa chữa công trình 27,94 tỷ đồng.
KTNN xác định nguồn cải cách tiền lương năm 2021 của tỉnh Đắk Lắk tăng 150 tỷ đồng so với số liệu địa phương báo cáo Bộ Tài chính. Ngoài ra, việc sử dụng 4,25 tỷ đồng nguồn cải cách tiền lương của tỉnh chưa phù hợp với quy định của Bộ Tài chính và Nghị quyết của Chính phủ.
Việc phân bổ nguồn tiết kiệm chi năm 2020 số tiền 47,22 tỷ đồng cho chi thường xuyên cũng chưa phù hợp với quy định của Luật NSNN.
Đáng chú ý, tại tỉnh Đắk Lắk còn một số khoản tạm ứng ngân sách cấp trên đã quá thời gian quy định nhưng chưa bố trí hoàn ứng số tiền 188,16 tỷ đồng.
Các huyện thuộc tỉnh không giao dự toán mà thực hiện tạm ứng đối với các nhiệm vụ chi thường xuyên không đúng quy định của Luật NSNN số tiền 4,33 tỷ đồng. Thậm chí, kinh phí ứng trước nhiều năm đã quá hạn nhưng ngân sách các cấp của tỉnh chưa bố trí vốn để thu hồi 340,06 tỷ đồng.
Cùng với những con số kiến nghị xử lý tài chính đã nêu, KTNN còn đưa ra nhiều kiến nghị quan trọng nhằm chấn chỉnh công tác quản lý, sử dụng tài chính công, tài sản công tại địa phương.
Cụ thể, UBND tỉnh Đắk Lắk khi trình HĐND tỉnh phê chuẩn Báo cáo quyết toán ngân sách địa phương năm 2021 phải báo cáo rõ các nội dung, số liệu kiến nghị tăng thu, giảm chi NSNN đã được thực hiện theo kiến nghị kiểm toán và tổng hợp trong quyết toán ngân sách địa phương các nội dung, số liệu sẽ được xử lý ở các năm sau.
Liên quan đến công tác quản lý, điều hành thu NSNN, KTNN yêu cầu UBND tỉnh Đắk Lắk thực hiện quản lý thu đối với các trường hợp chuyển nhượng phần vốn góp/cổ phần tại các doanh nghiệp.
Cục Thuế tỉnh phải tổ chức thanh tra đối với 03 doanh nghiệp không chấp hành Thông báo đối chiếu thuế của KTNN; Chi cục Thuế Ea H’leo - Krông Búk cần theo dõi khoản nợ tiền cấp quyền khai thác khoáng sản do KTNN phát hiện tăng thêm.
KTNN cũng yêu cầu UBND tỉnh Đắk Lắk báo cáo Bộ Tài chính, Bộ Kế hoạch và Đầu tư thực hiện thu hồi các khoản tạm ứng, ứng trước dự toán từ ngân sách trung ương đã quá hạn.
Đồng thời báo cáo Bộ Tài chính giảm trừ chênh lệch nguồn và nhu cầu thực hiện cải cách tiền lương năm 2021 theo số xác định của KTNN so với số báo cáo của địa phương số tiền 150,1 tỷ đồng.
Thêm nữa, tỉnh phải thu hồi các khoản tạm ứng, ứng trước cho ngân sách huyện, các đơn vị dự toán cấp tỉnh quá thời hạn chưa thu hồi số tiền 182,3 tỷ đồng. Song song với đó là sửa đổi quy định mà UBND tỉnh đã ban hành về thu hồi kinh phí đối với nhiệm vụ khoa học công nghệ không hoàn thành cho phù hợp với quy định tại Thông tư liên tịch số 27/2015/TTLT-BKHCN-BTC.
Cũng theo những phát hiện kiểm toán, UBND tỉnh Đắk Lắk cần chấm dứt việc cấp kinh phí chi lương và phụ cấp cho 04 tổ chức không phải Hội đặc thù; rà soát việc giao số lượng lao động hợp đồng theo văn bản thẩm định của Bộ Nội vụ và chỉ đạo của Bộ Chính trị; chỉ đạo UBND thành phố Buôn Ma Thuột, UBND thị xã Buôn Hồ bố trí dự toán ngân sách các năm sau hoàn trả đủ số tiền thu tiền sử dụng đất đã chi sai quy định.
