Cải thiện, nâng cao chất lượng cuộc sống cho người dân, phát triển kinh tế - xã hội nông thôn

Đối nội - Ngày đăng : 09:05, 14/07/2021

(BKTO) - Tiếp tục chương trình Phiên họp thứ 58, chiều 13/7, Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) đã cho ý kiến về chủ trương đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia Xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2021 - 2025 (Chương trình).

Phấn đấu đến 2025 cả nước không còn xã dưới 15 tiêu chí

Báo cáo tại Phiên họp, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Lê Minh Hoan đã nêu rõ một số điểm mới của Chương trình giai đoạn 2021 - 2025. Theo đó, một trong những điểm mới đáng chú ý là xây dựng Bộ tiêu chí quốc gia về nông thôn mới (NTM) các cấp (tỉnh, huyện, xã) theo các mức độ (đạt chuẩn, nâng cao, kiểu mẫu), trong đó, tập trung chỉ đạo ưu tiên hỗ trợ cho các xã, huyện phấn đấu đạt chuẩn NTM và nâng cao chất lượng các tiêu chí sau đạt chuẩn theo hướng bền vững; phấn đấu đến năm 2025 cả nước không còn xã dưới 15 tiêu chí; khuyến khích các địa phương có điều kiện chủ động xây dựng NTM kiểu mẫu.

Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Lê Minh Hoan báo cáo tại Phiên họp - Ảnh: quochoi.vn

Theo Bộ trưởng Lê Minh Hoan, nội dung trọng tâm của Chương trình tập trung vào nâng cao chất lượng đời sống, phát triển kinh tế - xã hội nông thôn, trong đó chú trọng phát triển kinh tế nông thôn; thúc đẩy chuyển đổi số trong xây dựng NTM; nâng cao chất lượng công tác bảo vệ môi trường, chất lượng hoạt động văn hóa cơ sở gắn với bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống, đồng thời nâng cao năng lực của cộng đồng, thay đổi tư duy của người dân về phát triển kinh tế nông thôn…

Chương trình giai đoạn 2021 - 2025 đặt mục tiêu phấn đấu đến năm 2025, cấp thôn phấn đấu có ít nhất 60% số thôn, bản, ấp thuộc các xã đặc biệt khó khăn khu vực biên giới, vùng núi, vùng bãi ngang ven biển và hải đảo được công nhận đạt chuẩn NTM theo các tiêu chí do cấp tỉnh quy định.

Cấp xã phấn đấu có ít nhất 80% số xã đạt chuẩn NTM, trong đó, có khoảng 40% số xã đạt chuẩn NTM nâng cao, 10% số xã đạt chuẩn NTM kiểu mẫu.

Cấp huyện phấn đấu cả nước có ít nhất 50% huyện, thị xã, thành phố trực thuộc tỉnh hoàn thành nhiệm vụ/đạt chuẩn NTM, trong đó, có ít nhất 20% số huyện đạt chuẩn được công nhận là huyện NTM nâng cao và huyện NTM kiểu mẫu. Mỗi tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương có ít nhất 2 đơn vị cấp huyện đạt chuẩn NTM.

Cấp tỉnh, phấn đấu cả nước có ít nhất 15 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương được Thủ tướng Chính phủ công nhận hoàn thành nhiệm vụ xây dựng NTM.

Huy động tổng lực nguồn vốn cho Chương trình

Về vốn ngân sách Trung ương cho Chương trình giai đoạn 2021 - 2025, Chính phủ đưa ra hai phương án.

Phương án 1 đã được Hội đồng thẩm định Nhà nước thông qua, trong đó, mới cân đối bố trí được khoảng 39.632 tỷ đồng vốn ngân sách Trung ương cho Chương trình giai đoạn 2021 - 2025, bao gồm: vốn đầu tư phát triển: 30.000 tỷ đồng, vốn sự nghiệp: 9.632 tỷ đồng.

Phương án 2: Để nâng cao chất lượng xây dựng NTM đảm bảo bền vững, bố trí kinh phí để thực hiện các nhiệm vụ mới, tăng cường huy động sự đóng góp của xã hội… phấn đấu hoàn thành các mục tiêu trong Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng; theo ý kiến của đa số thành viên Chính phủ, nhu cầu vốn ngân sách Trung ương cần thiết bố trí cho Chương trình trong giai đoạn 2021 - 2025 dự kiến khoảng 51.500 tỷ đồng, tăng 11.868 tỷ đồng so với Phương án 1.

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ phát biểu tại Phiên họp- Ảnh: quochoi.vn

Thẩm tra Tờ trình của Chính phủ, Thường trực Ủy ban Kinh tế của Quốc hội đánh giá cao kết quả đạt được trong triển khai thực hiện Chương trình trong thời gian vừa qua, đồng thời khẳng định, việc tiếp tục thực hiện Chương trình này là cần thiết, phù hợp với đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước.

Đối với nguồn ngân sách Trung ương, Ủy ban Kinh tế cho rằng, trong bối cảnh đại dịch Covid-19 còn diễn biến rất phức tạp, ảnh hưởng rất lớn đến các hoạt động kinh tế - xã hội, khả năng bố trí NSNN để tăng chi ngân sách nói chung, tăng chi cho các Chương trình mục tiêu quốc gia nói riêng sẽ khó khăn. Do đó, căn cứ trên phương án do Hội đồng thẩm định Nhà nước đề xuất, Chính phủ rà soát, tính toán lại số liệu, bảo đảm nguồn lực ngân sách Trung ương được bố trí hợp lý trên cơ sở chú trọng các nguyên tắc và thứ tự ưu tiên.

Trong đó, ưu tiên bố trí vốn đầu tư cho các xã đạt dưới 15 tiêu chí và số vốn còn thiếu để các xã đạt trên 15 tiêu chí hoàn thành mục tiêu xây dựng NTM; ưu tiên bố trí vốn thanh toán các nội dung nợ tiêu chí; hoàn thành dứt điểm các nội dung dở dang của giai đoạn 2016 - 2020…

Phát biểu tại phiên thảo luận, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ lưu ý về cách tiếp cận đối với cả 3 chương trình (Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới, Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo và An sinh xã hội bền vững và Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi). Theo Chủ tịch Quốc hội, xây dựng NTM nghĩa là ở đâu có địa bàn nông thôn phải nâng tầm lên, không phân biệt chỗ nào, còn giảm nghèo thì ở đâu có nghèo giảm ở đấy. Giảm nghèo theo đối tượng chứ không phải theo địa bàn, ở đâu có nghèo thì giảm nghèo.

Để thực hiện tốt cả 3 Chương trình Mục tiêu quốc gia, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cho rằng, cần huy động tổng lực nguồn vốn của Trung ương, địa phương và huy động từ xã hội. Nội dung Chương trình phải tận dụng tối đa các nguyên tắc, quan điểm đã có trước đây, trong đó, xây dựng NTM là căn bản, tái cơ cấu nông nghiệp là nền tảng và nông dân là chủ thể…

Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội Nguyễn Đắc Vinh cho rằng, xây dựng NTM là một quá trình liên tục, có tiêu chí gắn với từng giai đoạn cụ thể. Khi thực hiện Chương trình giai đoạn tới, cần xem xét xây dựng ở vùng ngoại ô, vùng quy hoạch và phát triển đô thị như thế nào? Đồng thời, cần phổ cập giáo dục ở các xã khi xây dựng NTM; quan tâm đến yếu tố bảo tồn văn hóa làng xã…

Đến hết năm 2020, Chương trình đã hoàn thành vượt 12,4% số xã đạt chuẩn NTM so với mục tiêu được giao. Đến tháng 7/2021, cả nước đã có 64,6% số xã đạt chuẩn NTM; có 193 đơn vị cấp huyện thuộc 51 tỉnh, thành phố đạt chuẩn NTM (chiếm 29%); có 12 tỉnh, thành phố đã có 100% số xã đạt chuẩn NTM, trong đó 04 tỉnh (Nam Định, Đồng Nai, Hưng Yên và Hà Nam) đã được công nhận tỉnh hoàn thành nhiệm vụ xây dựng NTM. Thu nhập bình quân đầu người khu vực nông thôn năm 2020 đạt 41,7 triệu đồng/người/năm, tăng gấp 1,7 lần so với năm 2015 và gấp 3,25 lần so với năm 2010; tỷ lệ hộ nghèo đa chiều khu vực nông thôn năm 2020 còn khoảng 7,1%, giảm 4,7% so với năm 2016.

N.HỒNG