Ý thức trách nhiệm của công dân, sự tham gia tích cực của cả hệ thống chính trị quyết định thành công của cuộc bầu cử

Chính trị - Ngày đăng : 12:19, 20/07/2021

(BKTO) - Đó là khẳng định của Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội, Phó Chủ tịch Thường trực Hội đồng Bầu cử quốc gia Trần Thanh Mẫn khi trình bày Báo cáo tổng kết cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XV và đại biểu Hội đồng nhân dân (HĐND) các cấp nhiệm kỳ 2021-2026 tại phiên khai mạc Kỳ họp thứ Nhất, Quốc hội khóa XV, sáng 20/7.


                
   

Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn báo cáo tại phiên khai mạc Kỳ họp - Ảnh: quochoi.vn

   

Công khai, minh bạch trong từng bước triển khai bầu cử

Theo Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn, cuộc bầu cử đã thành công rất tốt đẹp, diễn ra dân chủ, đúng pháp luật, bình đẳng, bảo đảm an toàn, tiết kiệm và thực sự là "Ngày hội của toàn dân".

Diễn ra trong điều kiện dịch Covid-19 bùng phát đợt thứ tư, với diễn biến rất phức tạp nhưng cuộc bầu cử đã được tổ chức an toàn; tình hình an ninh trật tự, an toàn xã hội được bảo đảm; số lượng đơn thư khiếu nại, tố cáo giảm nhiều so với các kỳ bầu cử trước; không có các tình huống bất thường xảy ra ngay cả tại một số địa phương đang gặp rất nhiều khó khăn do dịch bệnh.

Cuộc bầu cử đã phát huy được tinh thần dân chủ, công khai, minh bạch trong từng bước triển khai.

Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội đánh giá, cuộc bầu cử với quy mô lớn được tổ chức thành công trong bối cảnh đại dịch Covid-19 diễn biến phức tạp càng khẳng định niềm tin vững chắc của Nhân dân với chế độ xã hội chủ nghĩa, với Đảng và Nhà nước ta trong việc xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của Nhân dân, do Nhân dân và vì Nhân dân. Có được kết quả này chính là do sự đồng tâm, hiệp lực, sự đoàn kết, ủng hộ của toàn dân, ý thức và trách nhiệm cao trong thực hiện quyền và nghĩa vụ công dân.

“Đại đoàn kết toàn dân tộc chính là cội nguồn sức mạnh nội sinh của dân tộc Việt Nam - bài học kinh nghiệm quý báu này đã được đúc rút qua lịch sử dân tộc và tiếp tục phát huy, khơi dậy trong cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XV và đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2021-2026” - Phó Chủ tịch Thường trực Hội đồng Bầu cử quốc gia nhấn mạnh.
         
Trong cuộc bầu cử ngày 23/5/2021, cử tri cả nước đã bầu đủ 500 đại biểu Quốc hội khóa XV. Tuy nhiên, trong quá trình xem xét xác nhận tư cách người trúng cử theo quy định của pháp luật, Hội đồng Bầu cử quốc gia đã quyết định không xác nhận tư cách của 01 người trúng cử đại biểu Quốc hội khóa XV vì không bảo đảm tiêu chuẩn đại biểu Quốc hội theo quy định của pháp luật. Do đó, đã có 499 người trúng cử đại biểu Quốc hội khóa XV (đạt 99,8%).
   
   HĐND cấp tỉnh bầu được 3.721 đại biểu; HĐND cấp huyện bầu được 22.550 đại biểu; HĐND cấp xã bầu được 239.788 đại biểu.
   
   Có 02 đơn vị bầu cử đại biểu HĐND cấp huyện ở 02 tỉnh Kiên Giang và Quảng Ngãi phải tổ chức bầu thêm và đã bầu được 02 đại biểu HĐND cấp huyện.
   
   Có 216 đơn vị bầu cử đại biểu HĐND cấp xã ở 188 đơn vị hành chính cấp xã thuộc 30 tỉnh, thành phố phải tổ chức bầu cử thêm. Số lượng đại biểu HĐND cần bầu cử thêm là 336 đại biểu; sau khi tổ chức bầu cử thêm đã bầu được 212 đại biểu HĐND cấp xã.
   
   Có 05 đơn vị bầu cử đại biểu HĐND cấp xã phải bầu cử lại 14 đại biểu; sau khi tổ chức bầu cử lại đã bầu đủ 14 đại biểu HĐND cấp xã.

Hoàn thiện các quy định của pháp luật về bầu cử

Bên cạnh những kết quả đạt được, Báo cáo tổng kết của Hội đồng Bầu cử quốc gia cũng chỉ rõ một số hạn chế của cuộc bầu cử lần này. Đó là, công tác rà soát danh sách cử tri, nắm số lượng cử tri thường trú và tạm trú trên địa bàn ở một số đơn vị hành chính cấp xã còn chậm và gặp khó khăn do số lượng cử tri tạm trú thường xuyên biến động.

Việc xác định quyền bầu cử của cử tri cách ly y tế tập trung còn lúng túng, nhất là cử tri được cách ly y tế tập trung tại đơn vị hành chính cấp xã nơi cư trú. Ở một vài nơi, tỷ lệ người ứng cử đại biểu Quốc hội, đại biểu HĐND là phụ nữ, người dân tộc thiểu số chưa đạt so với quy định. Cơ cấu đại biểu trúng cử có nơi chưa đạt, một số trường hợp nhân sự do Trung ương giới thiệu về địa phương ứng cử nhưng không trúng cử; vẫn có nơi bầu chưa đủ số lượng đại biểu HĐND cấp xã.

Ở một số khu vực bầu cử còn để xảy ra nhầm lẫn trong việc đóng dấu phiếu bầu; sai sót trong in ấn tiểu sử tóm tắt của ứng cử viên, danh sách chính thức người ứng cử không sắp xếp đúng thứ tự; phiếu bầu in sai tên đệm của một số ứng cử viên đại biểu HĐND cấp xã. Còn 05 đơn vị bầu cử đại biểu HĐND cấp xã phải tổ chức bầu cử lại,...                
   

Toàn cảnh Phiên khai mạc - Ảnh: quochoi.vn

   

Từ kết quả và những tồn tại, hạn chế của cuộc bầu cử, Ủy ban Bầu cử quốc gia đã rút ra những bài học kinh nghiệm đồng thời đưa ra những kiến nghị, đề xuất đối với Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) và Chính phủ liên quan đến công tác bầu cử.

Theo đó, Hội đồng Bầu cử quốc gia đề nghị Quốc hội, UBTVQH chỉ đạo các cơ quan, tổ chức hữu quan tiến hành tổng kết, tổng hợp những kiến nghị, đề xuất của các cơ quan, địa phương về những bài học kinh nghiệm, những cách làm hay, có hiệu quả trong cuộc bầu cử để nghiên cứu, hoàn thiện các quy định của pháp luật về bầu cử. Chẳng hạn như: việc đổi mới hình thức tổ chức hội nghị tiếp xúc cử tri để vận động bầu cử theo hình thức trực tiếp và trực tuyến; việc thành lập mới, duy trì hoặc giải thể khu vực bỏ phiếu do số lượng cử tri có biến động; việc phân luồng, điều tiết để cử tri đi bầu cử theo giờ; việc tổ chức bầu cử sớm ở một số địa bàn khó khăn,…

Đồng thời, đề nghị UBTVQH phối hợp với Ban Tổ chức Trung ương Đảng thống nhất hướng dẫn rõ ràng, cụ thể về tiêu chuẩn chính trị, độ tuổi và sức khỏe của người ứng cử để bảo đảm kịp thời, thống nhất. Việc dự kiến cơ cấu, thành phần, phân bổ số lượng người được giới thiệu ứng cử đại biểu Quốc hội cần có tiêu chí cụ thể hơn, bảo đảm sát với tình hình thực tế ở địa phương; cần có cơ chế phù hợp để các địa phương được tham gia ý kiến trong quá trình dự kiến cơ cấu, thành phần, dự kiến phân bổ số lượng người được giới thiệu ứng cử đại biểu Quốc hội trước khi UBTVQH xem xét, quyết định.

Hội đồng Bầu cử quốc gia đề nghị trong các kỳ bầu cử sau, Chính phủ cần xem xét vướng mắc liên quan đến quy định việc in tài liệu phục vụ bầu cử, có hướng dẫn về chế độ đối với những người trực tiếp tham gia phục vụ bầu cử; tiếp tục nghiên cứu, tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin, các ứng dụng số trong việc lập, rà soát danh sách cử tri, phát thẻ cử tri, xác nhận cử tri đi bỏ phiếu, công tác tuyên truyền, vận động bầu cử, việc bỏ phiếu, kiểm phiếu, tổng hợp, báo cáo kết quả bầu cử,… để bảo đảm nhanh chóng, chính xác, tiện dụng và an toàn.
                
   

Phó Trưởng Tiểu ban Nhân sự báo cáo tại phiên khai mạc Kỳ họp - Ảnh: quochoi.vn

   
         
Báo cáo Quốc hội về kết quả xác nhận tư cách đại biểu Quốc hội, Phó Trưởng Tiểu ban Nhân sự Nguyễn Thị Thanh nêu rõ: Có 6 người trúng cử đại biểu Quốc hội có đơn phản ánh. Với tinh thần thận trọng, lắng nghe, để giúp Hội đồng Bầu cử quốc gia xem xét, quyết định xác nhận tư cách đại biểu Quốc hội khóa XV đảm bảo chặt chẽ, đúng pháp luật, Tiểu ban Giải quyết khiếu nại, tố cáo Hội đồng Bầu cử quốc gia đã yêu cầu các cơ quan có thẩm quyền xác minh làm rõ thông tin trong các đơn phản ánh và khẳng định các thông tin nêu trong đơn là không có cơ sở. Tiểu ban Giải quyết khiếu nại, tố cáo và Tiểu ban Nhân sự đã thống nhất báo cáo Hội đồng Bầu cử quốc gia về việc 6 người có đơn phản ánh đều bảo đảm tiêu chuẩn, đủ tư cách đại biểu Quốc hội khóa XV.
   
   Sau khi thảo luận kỹ lưỡng, với sự thống nhất cao, 100% thành viên Hội đồng Bầu cử quốc gia đã biểu quyết nhất trí thông qua Nghị quyết xác nhận 499 người trúng cử đủ tư cách đại biểu Quốc hội khóa XV.

N. HỒNG