Khắc phục hạn chế, tạo sự chuyển biến tích cực trong đổi mới mô hình tăng trưởng

Chính trị - Ngày đăng : 23:35, 30/10/2021

(BKTO) - Tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 2, sáng 30/10, Quốc hội thảo luận trực tuyến về dự kiến Kế hoạch cơ cấu lại nền kinh tế giai đoạn 2021-2025. Qua thảo luận, đa số đại biểu Quốc hội cho rằng cần thiết ban hành Kế hoạch cơ cấu lại nền kinh tế giai đoạn 2021-2025, áp dụng mô hình kinh tế phù hợp, mô hình kinh tế tuần hoàn, kinh tế xanh để tạo động lực tăng trưởng.


                
   

Toàn cảnh phiên thảo luận. Ảnh: quochoi.vn

   

Xử lý dứt điểm hạn chế trong thoái vốn, cổ phần hóa doanh nghiệp

Theo các đại biểu, quá trình triển khai Kế hoạch cơ cấu lại nền kinh tế giai đoạn 2016-2020 đã được thực hiện một cách đúng hướng, bài bản, đạt được nhiều kết quả tích cực, quan trọng, hoàn thành 17/22 mục tiêu, đạt 77,3% tổng số mục tiêu đề ra tại Kế hoạch. Tuy nhiên vẫn còn 05/22 mục tiêu chưa hoàn thành, đều là những mục tiêu quan trọng liên quan đến khu vực công như cơ cấu lại DNNN, cơ cấu lại đầu tư công, phát triển DN và đào tạo lao động. Qua quá trình thực hiện Kế hoạch cơ cấu lại nền kinh tế giai đoạn 2016-2020 cũng bộc lộ nhiều hạn chế, yếu kém cần rút kinh nghiệm. Việc không hoàn thành 05/22 mục tiêu, chiếm 22,7% tổng số mục tiêu đề ra cần phải được đánh giá làm rõ nguyên nhân chủ quan và nguyên nhân khách quan, nhất là nguyên nhân chủ quan.

Phát biểu thảo luận, đại biểu Đàng Thị Mỹ Hương (Ninh Thuận) cho rằng, một hạn chế rất cần quan tâm xử lý dứt điểm, đó là việc chậm thực hiện tiến độ cổ phần hóa, thoái vốn nhà nước tại DN. Chính phủ đánh giá, chỉ có 39/128 DN thuộc danh mục cổ phần hóa được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt và chỉ đạt 30% theo kế hoạch. Nguyên nhân của hạn chế này được nêu tại Báo cáo của Chính phủ là do các DN thực hiện cổ phần hóa, thoái vốn, cơ cấu lại trong giai đoạn này hầu hết đều là các DN lớn, có tình hình tài chính phức tạp, sở hữu nhiều đất đai. Trong khi đó, vướng mắc về thể chế chậm được hoàn thiện, bổ sung, công tác lập kế hoạch cổ phần hóa, thoái vốn chưa được sát với thực tế, một số Bộ, ngành, địa phương, tập đoàn, tổng công ty chưa thực hiện nghiêm túc.                
   

Đại biểu Đàng Thị Mỹ Hương phát biểu thảo luận. Ảnh: quochoi.vn

   

Cho rằng, những nguyên nhân được Chính phủ nêu trên là chưa thật sự thỏa đáng, đại biểu đề nghị cần quy định trong nghị quyết của Quốc hội giao nhiệm vụ và thời hạn xử lý, giải quyết dứt điểm hạn chế này.

Quan tâm đến vấn đề này, đại biểu Đào Hồng Vận (Hưng Yên) cũng đề nghị cần tiếp tục đẩy mạnh sắp xếp lại DNNN, chỉ giữ lại và nâng cao sức mạnh những DN mang tính chủ đạo, định hướng của nền kinh tế. “Quá trình cổ phần hóa DNNN cần phải có được sự quản lý chặt chẽ, phải được đánh giá, định giá một cách chính xác, phải được đấu giá một cách công khai, rộng rãi, minh bạch, tránh trường hợp lợi dụng làm thất thoát tài sản” - đại biểu lưu ý.

Thúc đẩy liên kết kinh tế vùng để nâng cao sức cạnh tranh

Tại phiên thảo luận, nhiều đại biểu Quốc hội cũng nhấn mạnh việc hoàn thiện cơ chế, chính sách nhằm tạo động lực, phát huy hiệu quả liên kết vùng trong phát triển kinh tế - xã hội.

Đại biểu Hoàng Thị Đôi (Sơn La) chỉ rõ, thời gian qua, các vùng kinh tế đã được hình thành nhưng còn thiếu thể chế, chính sách liên kết vùng, chưa có cơ chế hiệu quả để tạo sự liên kết vùng. Vì vậy, vẫn còn tình trạng mạnh ai nấy làm, hoặc hiện nay đã có một số văn bản của Nhà nước đề cập tới 7 vùng kinh tế - xã hội, song chưa có một văn bản pháp lý nào đề cập tới việc thành lập một tổ chức chịu trách nhiệm để điều phối hoạt động, chính quyền cấp vùng và giao thẩm quyền cho cơ quan này. Do đó, việc hoàn thiện cơ chế, chính sách về liên kết vùng và tăng cường liên kết vùng là rất cần thiết.

Theo đại biểu Nguyễn Văn Cảnh (Bình Định), liên kết kinh tế vùng là để tận dụng lợi thế so sánh của mỗi địa phương, nhằm tạo ra tính cạnh tranh cao hơn về kinh tế trong vùng. Tuy nhiên thời gian qua, vẫn tồn tại tình trạng mỗi tỉnh, thành phố đều muốn địa phương của mình được đầu tư đa ngành, đa lĩnh vực, nên nguồn lực đầu tư dàn trải, trùng lặp giữa các địa phương lân cận, dẫn đến đầu tư công kém hiệu quả.
                
   

Đại biểu Nguyễn Văn Cảnh phát biểu thảo luận. Ảnh: quochoi.vn

   

Nhằm đẩy nhanh quá trình liên kết vùng giữa các địa phương, đại biểu đề nghị Trung ương cần có chính sách ưu tiên đầu tư cho các địa phương có liên kết vùng với nhau, qua đó mang lại hiệu quả cao trong liên kết vùng, tạo tiền đề để các địa phương phối hợp với nhau trong các lĩnh vực có lợi thế so sánh, tránh đầu tư dàn trải làm giảm hiệu quả nguồn lực đầu tư của Trung ương.

Đối với các địa phương chưa liên kết cao, Trung ương cần xem xét, hỗ trợ ngân sách dựa trên hiệu quả của từng lĩnh vực có lợi thế như du lịch, nông nghiệp, giáo dục, y tế…; đồng thời hàng năm sẽ tiến hành đánh giá để ưu tiên hỗ trợ ngân sách đầu tư phát triển cho đúng lĩnh vực mà địa phương phát huy được hiệu quả kinh tế cao.

Cùng quan điểm, đại biểu Chau Chắc (An Giang) chỉ ra rằng, trên thực tế sự liên kết phát triển kinh tế vùng rất hạn chế và còn yếu kém, chưa có sự gắn kết giữa các địa phương và trong đầu tư chủ yếu chú trọng vùng lõi là các trung tâm, thành phố lớn mà bỏ qua các địa phương lân cận đóng vai trò là vệ tinh, bổ trợ cung cấp nguồn tài nguyên, nguồn nguyên liệu cho vùng trung tâm. Do đó, đại biểu đề nghị cần đánh giá đúng những tồn tại liên kết vùng trong phát triển kinh tế trong những năm vừa qua, đưa ra giải pháp căn cơ, nhằm phát huy sức mạnh tổng hợp của liên kết vùng.

Đại biểu Trần Hoàng Ngân (TP. Hồ Chí Minh) cũng đề nghị ưu tiên phân bổ vốn đầu tư cho liên kết vùng, liên kết ngành. Đồng thời, cần làm rõ hơn về quyền lợi và trách nhiệm của các đơn vị tham gia liên kết vùng; Chính phủ cần sớm hoàn thiện thể chế, cơ chế để thực hiện liên kết vùng một cách hiệu quả.

Giải trình tại phiên họp, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng cho biết, việc cơ cấu lại nền kinh tế giai đoạn 2021-2025 là một vấn đề lớn, quan trọng của đất nước. Trong bối cảnh thế giới có nhiều thay đổi nhanh chóng và bất định, đặc biệt kể từ khi chịu sự ảnh hưởng của đại dịch Covid- 19 đã đặt ra rất nhiều vấn đề cấp bách phải làm ngay. Do vậy, việc xây dựng Kế hoạch cơ cấu lại nền kinh tế trong giai đoạn mới là cần thiết để phù hợp với bối cảnh mới đặt ra.

Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng nêu rõ, các vấn đề liên quan đến liên kết phát triển kinh tế vùng, kinh tế xanh, kinh tế số, kinh tế biển… đều sẽ được quy định rõ tại Kế hoạch này, nhằm thúc đẩy kinh tế phát triển thực chất hơn, bắt nhịp cơ hội hội nhập, tận dụng cơ hội mới sau đại dịch, nâng cao sự tự chủ và sức cạnh tranh của nền kinh tế. Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư nhấn mạnh, cơ cấu lại nền kinh tế giai đoạn 2021-2025 là nhiệm vụ chính trị quan trọng bậc nhất hiện nay để hướng tới phát triển kinh tế nhanh và bền vững.
Đ. KHOA