Báo chí góp phần nâng cao năng lực ứng phó với các biện pháp phòng vệ thương mại

Doanh nghiệp - Ngày đăng : 10:24, 20/11/2021

(BKTO) - Theo Thứ trưởng Bộ Công Thương Trần Quốc Khánh, việc mở cửa nền kinh tế và hội nhập với thế giới giúp kim ngạch xuất khẩu hàng hóa của Việt Nam tăng mạnh, nhưng nhập khẩu hàng hóa từ các nước cũng ngày càng tăng cao, tạo nên isự cạnh tranh khá quyết liệt với hàng hóa trong nước. Tuy nhiên, vì những lợi ích của hội nhập, chúng ta chấp nhận và sẵn sàng cạnh tranh bình đẳng và phòng vệ thương mại chính là một trong những công cụ hữu hiệu giúp chúng ta thực hiện điều đó.


                
   

Quang cảnh Hội nghị. Ảnh: BCT

   

Đó là thông điệp chính được Thứ trưởng Trần Quốc Khánh chia sẻ tại Hội nghị Phổ biến thông tin về phòng vệ thương mại cho các cơ quan báo chí do Ban Tuyên giáo Trung ương phối hợp với Bộ Công Thương tổ chức ngày 19/11, tại Hà Nội.

Gia tăng các biện pháp phòng vệ thương mại ở cả hai chiều

Những năm qua, tiến trình hội nhập kinh tế đang góp phần thay đổi căn bản thể chế kinh tế nói riêng và nền kinh tế Việt Nam nói chung, điều này được thể hiện rất rõ thông qua hoạt động ngoại thương.

Nếu như kim ngạch xuất nhập khẩu của Việt Nam năm 2001 mới đạt hơn 30 tỷ USD thì năm 2007 đã là 100 tỷ USD; vào năm 2011 đạt 200 tỷ USD và năm 2019, con số này đã là 517 tỷ USD. Trong đó, kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam đã tăng từ mức 15 tỷ USD năm 2001 lên gần 50 tỷ USD năm 2007; từ gần 100 tỷ USD năm 2011 lên hơn 280 tỷ USD vào năm 2020. Với kết quả này, Việt Nam đã trở thành nền kinh tế có quy mô xuất khẩu đứng thứ 22 trên thế giới.

Thống kê của WTO cho thấy, hơn 25 năm qua, các nước đã khởi xướng điều tra tổng cộng 6.300 vụ chống bán phá giá, 632 vụ chống trợ cấp và 400 vụ việc tự vệ, trung bình mỗi năm hơn 290 vụ.

Đối với Việt Nam, số liệu thống kê của Bộ Công Thương cho thấy, số lượng các vụ việc phòng vệ thương mại của nước ngoài đối với hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam đang gia tăng nhanh chóng. Trong giai đoạn 2005-2010 chỉ có 25 vụ việc (gồm 15 vụ việc chống bán phá giá, 1 vụ việc chống trợ cấp, 6 vụ việc tự vệ, 3 vụ việc chống lẩn tránh biện pháp phòng vệ thương mại). Nhưng đến giai đoạn 2011-2015 đã có 52 vụ việc và giai đoạn từ 2016 đến tháng 9/2021 đã tăng lên tới 109 vụ việc (gồm 58 vụ việc chống bán phá giá, 16 vụ việc chống trợ cấp, 24 vụ việc tự vệ và 11 vụ việc chống lẩn tránh biện pháp phòng vệ thương mại).

Số lượng các vụ việc chống lẩn tránh phòng vệ thương mại nhằm vào hàng hóa xuất khẩu từ Việt Nam đang có dấu hiệu tăng lên do một vài nước cho rằng hàng hóa xuất khẩu từ Việt Nam sử dụng nguyên liệu chính được nhập khẩu từ những khu vực đang bị họ áp dụng biện pháp phòng vệ thương mại.

Ở chiều ngược lại, đối với hàng hóa nhập khẩu từ nước ngoài vào Việt Nam, tính đến tháng 11/2021, Bộ Công Thương đã khởi xướng điều tra 23 vụ việc phòng vệ thương mại. Đối tượng là các sản phẩm thép, kính nổi, dầu ăn, bột ngọt, phân DAP, màng BOPP, nhôm, ván gỗ, sợi và gần đây là đường.

Box: Phòng vệ thương mại - bao gồm các biện pháp tự vệ, chống bán phá giá, chống trợ cấp, chống lẩn tránh biện pháp phòng vệ thương mại - là một trong những công cụ nhằm bảo đảm môi trường cạnh tranh bình đẳng giữa hàng hóa nhập khẩu và hàng hóa sản xuất trong nước trong bối cảnh mở cửa nền kinh tế và đưa ra các cam kết về xóa bỏ hàng rào thuế, hàng rào phi thuế quan.

Báo chí hỗ trợ nâng cao nhận thức và khả năng ứng phó của doanh nghiệp

Thứ trưởng Bộ Công Thương Trần Quốc Khánh nhấn mạnh, các biện pháp phòng vệ thương mại đã góp phần tạo dựng môi trường cạnh tranh công bằng, bảo vệ được lợi ích chính đáng của nhiều ngành sản xuất trong bối cảnh nền kinh tế đang hội nhập sâu rộng vào kinh tế khu vực và thế giới.
                
   

Thứ trưởng Bộ Công Thương Trần Quốc Khánh phát biểu tại Hội nghị. Ảnh: BCT

   

Để cộng đồng DN và người dân hiểu đúng về biện pháp phòng vệ thương mại, Thứ trưởng Trần Quốc Khánh cho rằng, vai trò của cơ quan báo chí là rất quan trọng. Bởi báo chí là cầu nối giữa cơ quan quản lý nhà nước và DN, là kênh thông tin hiệu quả để tuyên truyền các chủ trương của Đảng, Nhà nước về chính sách pháp luật nói chung và lĩnh vực phòng vệ thương mại nói riêng.

Từ thực tiễn nắm bắt được, bà Nguyễn Thị Thu Trang - Giám đốc Trung tâm WTO và Hội nhập (Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam) nhận định, một số DN, hiệp hội ngành hàng đã thành thạo trong ứng phó với các vụ việc phòng vệ thương mại, nhưng vẫn còn rất nhiều khó khăn đặt ra trong quá trình tham gia, tiếp nhận các vụ việc phòng vệ thương mại. Do đó, sự hỗ trợ của các cơ quan báo chí trong thông tin, truyền thông về các biện pháp ứng phó với phòng vệ thương mại là rất cần thiết đối với các DN.

Đồng thời, việc cảnh báo sớm về xu hướng, các vụ việc phòng vệ thương mại có thể xảy ra cũng đóng vai trò rất quan trọng. Theo Phó Trưởng ban Tuyên giáo Trung ương Phan Xuân Thủy, Bộ Công Thương cần tăng cường phổ biến thông tin kịp thời về phòng vệ thương mại, đẩy mạnh tuyên truyền, cung cấp thông tin cơ bản, chuyên sâu, chính xác có tính hệ thống về phòng vệ thương mại cho cơ quan báo chí.
                
   

Phó Trưởng ban Tuyên giáo Trung ương Phan Xuân Thủy phát biểu tại Hội nghị. Ảnh: BCT

   

Thông qua công tác tuyên truyền, phổ biến kiến thức về phòng vệ thương mại, báo chí có thể giúp nâng cao năng lực, nhận thức của cộng đồng DN và người dân về phòng vệ thương mại, qua đó bảo vệ quyền lợi ích chính đáng của các ngành sản xuất trong nước và nền kinh tế khi Việt Nam tham gia nhiều Hiệp định thương mại tự do như hiện nay.
         
Chính phủ vừa phê duyệt Đề án “Nâng cao năng lực về phòng vệ thương mại trong bối cảnh tham gia các Hiệp định thương mại tự do thế hệ mới”. Đây là một nỗ lực quan trọng nhằm tăng cường hiệu quả công tác phòng vệ thương mại, bảo vệ nền kinh tế, doanh nghiệp, thị trường trong nước phù hợp với các cam kết quốc tế, cũng như đề ra chiến lược và cơ chế phối hợp nhằm ứng phó hiệu quả với các vụ kiện phòng vệ thương mại đối với hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam.
QUỲNH ANH