Thông qua Nghị quyết giải thích khoản 1, Điều 289 Bộ luật Hình sự đáp ứng yêu cầu của Hiệp định CPTPP

Chính trị - Ngày đăng : 14:06, 23/11/2021

(BKTO) – Tiếp tục chương trình Phiên họp thứ 5, sáng 23/11, Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) đã xem xét và biểu quyết thông qua Nghị quyết của UBTVQH về giải thích Khoản 1, Điều 289 của Bộ luật Hình sự, nhằm đảm bảo thực hiện cam kết quốc tế trong Hiệp định Đối tác toàn diện và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP).


Trình bày Tờ trình của Chính phủ về dự thảo Nghị quyết giải thích một số điều của Bộ luật Hình sự năm 2015, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Lê Thành Long nêu rõ, việc xây dựng, ban hành Nghị quyết của UBTVQH giải thích một số điều của Bộ luật Hình sự năm 2015 để thống nhất việc vận dụng các quy định của Bộ luật trong xử lý hành vi vi phạm bí mật kinh doanh là cần thiết để Việt Nam thực hiện cam kết của mình theo yêu cầu của Hiệp định CPTPP.                
   

Bộ trưởng Bộ Tư pháp Lê Thành Long trình bày Tờ trình. Ảnh: quochoi.vn

   
Theo quy định tại khoản 2 Điều 18.78 Hiệp định CPTPP, các quốc gia thành viên phải xử lý hình sự và áp dụng hình phạt đối với một hoặc các hành vi: Tiếp cận một cách cố ý và trái phép tới bí mật kinh doanh được lưu trữ trong một hệ thống máy tính; Chiếm đoạt một cách cố ý và trái phép bí mật kinh doanh, kể cả thông qua một hệ thống máy tính; Bộc lộ một cách gian lận, hoặc thay vào đó, bộc lộ một cách cố ý và trái phép bí mật kinh doanh, kể cả thông qua một hệ thống máy tính.

Như vậy, Hiệp định CPTPP yêu cầu các quốc gia thành viên phải xử lý hình sự và áp dụng hình phạt đối với ít nhất một trong ba hành vi nêu trên.

Khoản 3, Điều 18.78 Hiệp định CPTPP khuyến nghị các quốc gia thành viên rằng, đối với một trong ba hành vi nêu trên có thể áp dụng một hoặc nhiều trường hợp, gồm: Những hành vi đó nhằm mục đích đạt được lợi thế thương mại hoặc thu lợi tài chính; liên quan tới các sản phẩm hoặc dịch vụ trong thương mại quốc tế; gây tổn hại tới chủ sở hữu của những bí mật kinh doanh; bị chi phối bởi, hoặc lợi nhuận của, hoặc có liên quan tới một số tổ chức kinh tế nước ngoài hoặc những hành vi đó gây thiệt hại cho lợi ích kinh tế, quan hệ quốc tế hoặc an ninh quốc gia, quốc phòng của một bên.

Từ các quy định trên, dự thảo Nghị quyết đã lựa chọn hành vi “lấy cắp dữ liệu” quy định tại Khoản 1, Điều 289 Bộ luật Hình sự năm 2015 để giải thích. Đồng thời, quy định về mục đích của người thực hiện hành vi vi phạm bí mật kinh doanh, đó là “nhằm đạt được lợi thế thương mại, thu lợi bất chính hoặc gây tổn hại cho chủ sở hữu”.

Thẩm tra Tờ trình của Chính phủ, Ủy ban Tư pháp của Quốc hội tán thành về thẩm quyền, sự cần thiết trình UBTVQH ban hành Nghị quyết giải thích một số điều của Bộ luật Hình sự nhằm bảo đảm thực hiện hiệu quả và đúng lộ trình các cam kết của Việt Nam trong Hiệp định CPTPP, bảo đảm sự phù hợp, thống nhất trong hệ thống pháp luật, bảo đảm sự rõ ràng, minh bạch để áp dụng thống nhất các quy định của Bộ luật Hình sự.

Về việc lựa chọn điều khoản của Bộ luật Hình sự để giải thích và nội dung giải thích nhằm đáp ứng yêu cầu của Hiệp định, Ủy ban Tư pháp nhất trí với việc lựa chọn khoản 1 Điều 289 của Bộ luật Hình sự để giải thích nhằm đáp ứng yêu cầu của Hiệp định CPTPP và nhất trí với những nội dung giải thích trong dự thảo Nghị quyết.
         
Dự thảo Nghị quyết giải thích khoản 1 Điều 289 của Bộ luật Hình sự như sau: “Hành vi cố ý vượt qua cảnh báo, mã truy cập, tường lửa, sử dụng quyền quản trị của người khác hoặc bằng phương thức khác xâm nhập trái phép vào mạng máy tính, mạng viễn thông hoặc phương tiện điện tử của người khác lấy cắp dữ liệu quy định tại khoản 1 Điều 289 của Bộ luật Hình sự năm 2015 được hiểu là bao gồm cả hành vi cố ý vượt qua cảnh báo, mã truy cập, tường lửa, sử dụng quyền quản trị của người khác hoặc bằng phương thức khác xâm nhập trái phép vào mạng máy tính, mạng viễn thông hoặc phương tiện điện tử của người khác chiếm đoạt dữ liệu có chứa bí mật kinh doanh, kể cả đọc, nghe, ghi chép, chụp ảnh, ghi âm, ghi hình dữ liệu có chứa bí mật kinh doanh”.

Trên cơ sở xem xét Tờ trình và Báo cáo thẩm tra, UBTVQH thống nhất việc lựa chọn giải thích khoản 1 Điều 289 của Bộ luật Hình sự, nhằm đảm bảo thực hiện cam kết quốc tế trong Hiệp định CPTPP; đồng thời, nhất trí với nội dung giải thích trong dự thảo Nghị quyết; thống nhất tên gọi của Nghị quyết là “Nghị quyết giải thích khoản 1, Điều 289 của Bộ luật Hình sự năm 2015”.                
   

UBTVQH biểu quyết thông qua Nghị quyết. Ảnh: quochoi.vn

   

UBTVQH cũng nhất trí thời điểm Nghị quyết có hiệu lực thi hành là từ ngày 14/01/2022 và được áp dụng cùng với Bộ luật Hình sự.

Tại phiên họp, 100% thành viên UBTVQH thống nhất với dự thảo Nghị quyết. Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định đề nghị, sau phiên họp, Ủy ban Tư pháp hoàn thiện thủ tục trình Chủ tịch Quốc hội ký ban hành Nghị quyết.
         
Cũng trong phiên họp sáng 23/11, qua thảo luận, UBTVQH thống nhất bổ sung dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tần số vô tuyến điện, vào Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2022.
Đ. KHOA