Kinh tế tiếp đà phục hồi nhưng vẫn cần những cải cách mang tính cấu trúc
Doanh nghiệp - Ngày đăng : 20:51, 16/04/2022
(BKTO) - Quý I/2022, tăng trưởng kinh tế được củng cố với sự hồi phục ở nhiều lĩnh vực, theo báo cáo cập nhật kinh tế vĩ mô Việt Nam tháng 4/2022 của Ngân hàng Thế giới (WB).
 |
| Nguồn: WB |
Báo cáo của WB cho biết: GDP quý I/2022 tăng trưởng 5% (so cùng kỳ năm trước), tương đương với tốc độ tăng trưởng trong quý IV/2021 nhưng vẫn thấp hơn hai điểm phần trăm so với tốc độ trước đại dịch.
Nhiều hoạt động kinh tế phục hồi
Lĩnh vực công nghiệp và xây dựng và lĩnh vực dịch vụ tăng trưởng lần lượt 6,4% và 4,6% (so cùng kỳ năm trước), đóng góp 4,3 điểm phần trăm cho tăng trưởng GDP của quý. Trong đó, tăng trưởng của lĩnh vực công nghiệp và xây dựng đạt được nhờ nhu cầu mạnh mẽ đối với các sản phẩm công nghiệp chế biến, chế tạo từ khu vực kinh tế đối ngoại.
Ngành tài chính, ngân hàng và bảo hiểm, ngành thông tin và truyền thông đã cho thấy khả năng chống chịu tốt trong hai năm qua và duy trì được tăng trưởng vững chắc.
Chỉ số sản xuất công nghiệp tăng 8,5% (so cùng kỳ năm trước) trong tháng 3, tương đương với mức trước đại dịch, nhờ nhu cầu trong nước đang phục hồi và nhu cầu vững chắc từ khu vực kinh tế đối ngoại. Các ngành năng động nhất bao gồm máy móc, thiết bị, điện tử, may mặc, giày da và đồ uống, đều đạt tốc độ tăng trưởng hai con số.
Chỉ số nhà quản trị mua hàng (PMI) ngành công nghiệp chế biến, chế tạo giảm từ 54,3 (mức cao nhất trong 10 tháng) trong tháng 2 xuống 51,7 trong tháng 3. Mặc dù vậy, chỉ số PMI vẫn cao hơn mốc 50, nghĩa là điều kiện sản xuất kinh doanh vẫn khả quan.
 |
| Nguồn: WB |
Tăng trưởng doanh thu bán lẻ hàng hóa và dịch vụ tiêu dùng tăng tốc từ 4,1% trong tháng 2 lên 9,4% (so cùng kỳ năm trước), tốc độ tăng trưởng cao thứ hai kể từ khi bắt đầu đại dịch Covid-19.
Xuất khẩu và nhập khẩu hàng hóa tăng lần lượt 14,8% và 14,6% (so cùng kỳ năm trước). Cán cân thương mại dịch vụ tiếp tục ghi nhận thâm hụt đáng kể ở mức 4,1 tỷ USD trong quý I/2022 do doanh thu từ du lịch quốc tế - cấu phần chính trong xuất khẩu dịch vụ - chưa đáng kể khi mà biên giới quốc tế mới được mở cửa trở lại từ giữa tháng 3/2022. Nhập khẩu dịch vụ đã đạt mức trước đại dịch nhờ tăng nhập khẩu các dịch vụ vận tải và bảo hiểm.
|
Vốn FDI đăng ký đạt 3,9 tỷ USD trong tháng 3/2022, tăng 35,2% so với tháng trước nhưng thấp hơn 15,2% so với một năm trước. Số lượng dự án FDI đăng ký mới trong tháng 3 tăng 28,7% (so cùng kỳ năm trước). “Đây là diễn biến đầy hứa hẹn, cho thấy Việt Nam vẫn là điểm đến hấp dẫn của dòng vốn FDI” - báo cáo của WB nhấn mạnh.
Hoạt động mua lại và sáp nhập tiếp tục phục hồi sau khi giảm vào năm 2020 và 2021, với giá trị trong tháng 3 tăng gấp bốn lần so với cùng kỳ năm trước, ghi dấu chuỗi 6 tháng tăng trưởng liên tiếp.
Thị trường lao động, tài chính - tiền tệ diễn biến tích cực
Số lao động có việc làm trong quý I/2022 tăng 0,3% so với cùng kỳ năm trước nhưng vẫn thấp hơn mức trước đại dịch. Tỷ lệ thất nghiệp giảm còn 2,2%, tương đương mức trước đại dịch. Thu nhập thực bình quân của lao động làm công hưởng lương hầu như đã phục hồi về mức hồi quý I/2021.
 |
| Nguồn: WB |
Tín dụng đối với nền kinh tế trong tháng 3 ước tăng trưởng khoảng 15,9% (so cùng kỳ năm trước), tốc độ cao nhất kể từ tháng 01/2018. Kết quả này thể hiện nhu cầu tín dụng mạnh mẽ để tài trợ cho sự phục hồi các hoạt động kinh tế.
Thực tế, tỷ lệ dư nợ tín dụng trên tổng tiền gửi tăng từ 88% trong tháng 12/2021 lên khoảng 89,5% trong tháng 3/2022, mức cao thứ hai trong hai năm qua. Tuy nhiên, lãi suất qua đêm liên ngân hàng vẫn thấp hơn lãi suất chiết khấu của Ngân hàng Nhà nước, hiện đang ở mức 2,5%.
 |
| Nguồn: WB |
Cân đối NSNN ghi nhận bội thu 600 triệu USD trong tháng 3. Thu ngân sách tăng 16,9% (so cùng kỳ năm trước) nhờ các hoạt động kinh tế phục hồi mạnh mẽ, trong khi chi ngân sách giảm 8,6% (so cùng kỳ năm trước) do giải ngân vốn đầu tư công chậm hơn. Trong quý I/2022, Chính phủ đã thu được 1/3 tổng dự toán thu và chi 19,7% tổng dự toán chi, dẫn đến bội thu 4,8 tỷ USD.
Kho bạc Nhà nước phát hành trái phiếu chính phủ bằng nội tệ với tổng giá trị tương đương 386 triệu USD trong tháng 3, nâng tổng giá trị trái phiếu phát hành lên khoảng 1,8 tỷ USD trong quý I, tương đương 10,3% kế hoạch. Toàn bộ trái phiếu đã phát hành đều có kỳ hạn dài (10 năm trở lên). Lợi suất trái phiếu kho bạc kỳ hạn 10 năm trên thị trường sơ cấp tăng nhẹ lên 2,2% vào cuối tháng 3 từ mức 2,08% vào cuối năm 2021.
Trên thị trường thứ cấp, lợi suất trái phiếu chính phủ có kỳ hạn từ 7 năm trở xuống đã tăng 80-115 điểm cơ bản tính từ đầu tháng 02, cho thấy điều kiện tài chính trong nước đang thắt chặt, phù hợp với xu hướng tăng mặt bằng lãi suất tiền gửi và lãi suất liên ngân hàng.
Lạm phát tăng, cần các biện pháp trước mắt và lâu dài
Chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tháng 3 tăng 2,4% (so cùng kỳ năm trước). Đây là tỷ lệ lạm phát cao nhất trong 7 tháng qua nhưng tỷ lệ này vẫn thấp hơn nhiều so với mục tiêu 4%. Xăng dầu tiếp tục là yếu tố chính đóng góp vào lạm phát. Giá lương thực, thực phẩm cũng nhích lên sau khi tương đối ổn định trong năm 2021.
Theo WB, giá tiêu dùng và giá sản xuất tăng đặt ra yêu cầu cần theo dõi chặt chẽ diễn biến giá cả trong nước vì lạm phát tăng sẽ ảnh hưởng đến quá trình phục hồi tiêu dùng trong nước và tăng trưởng kinh tế.
 |
| Nguồn: WB |
Trong ngắn hạn, cần biện pháp can thiệp chính sách có mục tiêu để loại bỏ tác động của giá cả tăng đối với người dân, đặc biệt là những nhóm dễ bị tổn thương. Trong trung hạn, các biện pháp khác bao gồm một hệ thống đảm bảo xã hội có mục tiêu, hiệu quả và có khả năng ứng phó tốt hơn, giúp xây dựng khả năng chống chịu trong nền kinh tế.
Nếu tình trạng giá cả tăng kéo dài thì nên cho phép nền kinh tế điều chỉnh và thích nghi với thay đổi giá cả. Các cấp có thẩm quyền cũng nên cân nhắc những cải cách mang tính cấu trúc để nâng cao năng suất của nền kinh tế và tăng tổng cung. “Các biện pháp có thể áp dụng bao gồm giảm thuế đối với các hoạt động đầu tư cho sản xuất và đổi mới sáng tạo, giảm rào cản trong môi trường kinh doanh, giảm chi phí logistics và đầu tư vào giáo dục, đào tạo kỹ thuật cho lực lượng lao động” - WB gợi ý./.
THÀNH ĐỨC