Nguyên nhân nào khiến giá dầu lần đầu tiên cao hơn giá xăng?
Đầu tư - Ngày đăng : 15:36, 08/09/2022
(BKTO) - Do giá xăng và giá dầu thế giới có sự chênh lệch lớn, giá dầu cao hơn giá xăng 30-35 USD/thùng, nên giá bán lẻ dầu trong nước đã lần đầu tiên cao hơn giá xăng.
 |
| Thứ trưởng Bộ Công Thương Đỗ Thắng Hải thông tin tại Họp báo. Ảnh: HỒNG NHUNG |
Nghiên cứu hỗ trợ giá xăng dầu cho ngư dân và các đối tượng có liên quan
Tại Họp báo Chính phủ thường kỳ tháng 8/2022, liên quan đến việc giá dầu lần đầu tiên cao hơn giá xăng, Thứ trưởng Bộ Công Thương Đỗ Thắng Hải cho biết, về góc độ điều hành giá xăng dầu, cơ quan quản lý luôn mong muốn giá dầu và giá xăng đều thấp hơn nữa để tạo điều kiện cho doanh nghiệp sử dụng xăng dầu làm đầu vào cho hoạt động sản xuất kinh doanh và tiêu dùng.
Từ trước tới nay, chúng ta đều quen với việc giá bán lẻ dầu hỏa và dầu diesel thấp hơn giá xăng, nhưng tại kỳ điều hành ngày 5/9 vừa qua thì lần đầu tiên giá bán lẻ dầu diesel và dầu hỏa đã ghi nhận cao hơn giá xăng.
Tuy nhiên, tại thị trường thế giới, từ đầu năm 2022 đến nay, sau xung đột Nga - Ukraine, nguồn cung khí đốt cho thị trường châu Âu và Hoa Kỳ giảm, nên nhu cầu đối với dầu diesel và dầu hỏa tăng nhằm thay thế nhu cầu về khí đốt. Điều này dẫn đến giá sản phẩm dầu tăng khá cao, ở mức tương đương hoặc cao hơn giá xăng.
Lãnh đạo Bộ Công Thương nhấn mạnh, những tháng gần đây, để chuẩn bị cho nhu cầu tăng vào mùa đông và nhu cầu người dân đang dần chuyển sang dùng dầu khi giá năng lượng tăng cao, thì giá dầu đã tăng khá mạnh, cao hơn nhiều so với giá xăng.
Hiện nay, trung bình trên thế giới, bình quân giá xăng ở mức 105 USD/thùng, trong khi giá dầu đang ở mức 143 USD/thùng. Trong nước, trong cơ cấu giá xăng và giá dầu, các mức thuế, chi phí kinh doanh, định mức rất khác nhau. Thực tế, thuế nhập khẩu bình quân của các loại dầu chỉ ở mức 0-0,72%, thuế nhập khẩu xăng bình quân 9,7%. Thuế tiêu thụ đặc biệt của dầu là 0%, của xăng là 8-10%.
Do đó, giá bán lẻ xăng trong nước từ trước đến nay vẫn cao hơn giá dầu. Tuy nhiên, ở kỳ điều hành giá ngày 5/9 vừa qua, do giá xăng và giá dầu thế giới có sự chênh lệch lớn, giá dầu cao hơn giá xăng 30-35 USD/thùng, nên giá bán lẻ dầu trong nước đã lần đầu tiên cao hơn giá xăng.
Về tương quan giá xăng - dầu trên thế giới, Thứ trưởng Đỗ Thắng Hải cho hay, hiện nay, hầu như các nước tại châu Âu đều có giá dầu cao hơn giá xăng như: Italia, Hungary, Đức, Pháp, Đan Mạch, Bồ Đào Nha… Ngay ở Hoa Kỳ, ngày 6/9, giá xăng ở mức 4,5 USD/gallon, trong khi giá dầu là 5,059 USD/gallon (1 gallon = 3,78l).
Chia sẻ với những đối tượng sử dụng dầu diesel trong lĩnh vực vận tải, hay các ngư dân đánh cá, song Thứ trưởng Đỗ Thắng Hải nhấn mạnh, chúng ta điều hành xăng dầu theo cơ chế thị trường nhưng có sự quản lý của Nhà nước.
“Bộ Công Thương cũng đã báo cáo Thủ tướng Chính phủ và gần đây nhất, ngày 12/8, Văn phòng Chính phủ đã có Công văn số 5142/VPCP-NN truyền đạt ý kiến của lãnh đạo Chính phủ yêu cầu Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội phối hợp với các Bộ liên quan như Tài chính, Nông nghiệp và Phát triển nông thôn và các cơ quan liên quan để nghiên cứu và tham mưu những biện pháp về chính sách an sinh xã hội hỗ trợ cho các đối tượng có thu nhập thấp và hỗ trợ giá xăng dầu cho ngư dân và các đối tượng có liên quan” - Lãnh đạo Bộ Công Thương thông tin.
Chưa tước ngay giấy phép của 5 doanh nghiệp vi phạm
Liên quan đến việc tước giấy phép của 5 doanh nghiệp nhập khẩu xăng dầu, Thứ trưởng Đỗ Thắng Hải cho biết, ngày 15/2, Bộ Công Thương đã ban hành Quyết định thanh tra số 192/QĐ-BCT để thanh tra việc chấp hành quy định của pháp luật trong kinh doanh xăng dầu của một số thương nhân kinh doanh xăng dầu.
Đây cũng là hành động của Bộ Công Thương thực hiện theo chỉ đạo của Chính phủ về việc kiên quyết xử lý những hành vi vi phạm của các doanh nghiệp đầu mối và hệ thống thương nhân, tổng đại lý, đại lý kinh doanh xăng dầu.
Qua kết quả các cuộc điều tra, biên bản vi phạm hành chính và giải trình của các đơn vị, ngày 31/8, Chánh Thanh tra Bộ Công Thương ban hành 18 quyết định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực kinh doanh xăng dầu đối với 11 thương nhân đầu mối và các công ty con của các thương nhân đầu mối này. Tổng số tiền phạt là 13.340 triệu đồng.
Ngoài việc phạt tiền, Thanh tra Bộ cũng có 5 quyết định áp dụng hình phạt bổ sung là tước quyền sử dụng giấy phép kinh doanh, xuất khẩu, nhập khẩu xăng dầu trong thời hạn 1 tháng với 5 thương nhân đầu mối bao gồm: Công ty CP Thương mại Dầu khí Đồng Tháp, Công ty CP Xuất nhập khẩu Xăng dầu Tín Nghĩa, Công ty CP Dầu khí Đông Phương, Công ty TNHH Xăng dầu Hùng Hậu, Công ty TNHH MTV Dầu khí TP. Hồ Chí Minh (Saigon Petro).
Nguyên nhân chủ yếu là do các doanh nghiệp này không đáp ứng được điều kiện về hệ thống phân phối xăng dầu theo quy định.
“Khi 5 doanh nghiệp này bị tước quyền theo Điều 9 Nghị định 83, họ không còn 19 quyền hạn trong kinh doanh xăng dầu, bao gồm không chỉ việc không được xuất nhập khẩu xăng dầu mà cũng không được mua xăng dầu từ các nhà máy lọc dầu trong nước, không được bán xăng dầu cho các thương nhân khác” - Thứ trưởng Bộ Công Thương nhấn mạnh.
Lãnh đạo Bộ Công Thương cho biết thêm, việc tước giấy phép sẽ ảnh hưởng đến nguồn cung xăng dầu cho thị trường tại các địa bàn kinh doanh của các doanh nghiệp này, khi 5 doanh nghiệp đang cung ứng trung bình cho thị trường khoảng 160.000 m3 xăng dầu các loại/tháng (chiếm khoảng 10% nhu cầu thị trường nội địa), do đó sẽ ảnh hưởng đến việc duy trì nguồn cung, ổn định thị trường xăng dầu trong nước hiện đang khá căng thẳng, nhất là ở khu vực phía Nam (địa bàn hoạt động chính của 5 doanh nghiệp bị tước giấy phép).
Sáng ngày 6/9, Bộ Công Thương đã có báo cáo tại cuộc họp Chính phủ thường kỳ tháng 8/2022 và chiều cùng ngày, Ban Cán sự Đảng bộ Công Thương đã họp để xử lý vấn đề này theo hướng trước hết phạt hành chính kịch khung theo đúng các biên bản, còn việc tước giấy phép trong thời hạn vẫn sẽ được áp dụng nhưng lựa chọn thời điểm phù hợp để thực hiện.
Thứ trưởng Đỗ Thắng Hải lý giải, việc xử lý cần căn cứ trên 3 nguyên tắc.Thứ nhất, cần xử lý nghiêm khắc các hành vi vi phạm pháp luật, dù là thương nhân đầu mối hay các công ty con trực thuộc. Thứ hai, cũng cần lưu ý đến những khó khăn của các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu, đặc biệt sau bối cảnh đại dịch Covid-19 vừa qua. Thứ ba, quan trọng nhất là vẫn cần đảm bảo nguồn cung xăng dầu cho các doanh nghiệp sử dụng xăng dầu làm đầu vào cho hoạt động sản xuất kinh doanh và khoảng 100 triệu người dân cả nước./.
HỒNG NHUNG