Chuyển đổi số ngành ngân hàng: Thách thức vẫn còn ở phía trước

Kinh tế - Ngày đăng : 20:51, 29/09/2022

(BKTO) - Bất chấp đại dịch Covid-19, sự tiên phong trong chuyển đổi số ngành ngân hàng đã góp phần thúc đẩy tăng trưởng doanh thu của nhiều ngân hàng, đồng thời phục vụ người dân, doanh nghiệp tốt hơn. Tuy nhiên, đây mới là thành công bước đầu, chặng đường phía trước vẫn còn không ít thách thức.


                
   

Ảnh minh họa. Nguồn: Internet

   

Tăng trưởng ngân hàng số 40% chỉ trong thời gian ngắn

Chia sẻ tại Tọa đàm trực tuyến: “Ngành Ngân hàng tiên phong chuyển đổi số: Để toàn dân tham gia, toàn dân hưởng lợi” do Cổng Thông tin điện tử Chính phủ vừa tổ chức, Tổng Thư ký Hiệp hội Ngân hàng - ông Nguyễn Quốc Hùng - cho biết, trong thời kỳ giãn cách, người dân vẫn giao dịch, thanh toán mua hàng hóa bình thường. Đấy là những kết quả mà nếu không chuyển đổi số thì không thể làm được. Thực tế, một số ngân hàng lớn như: VPBank, Techcombank, MB, HDBank… chuyển đổi số sớm và thu được kết quả rất khích lệ. Đó là CASA (tiền gửi không kỳ hạn) lên đến 40-50%, góp phần đưa lợi nhuận của ngân hàng lên rất lớn.

Phó Vụ trưởng phụ trách Vụ Thanh toán Ngân hàng Nhà nước (NHNN) - ông Lê Anh Dũng - thông tin, ngành ngân hàng bước đầu đã đầu tư 15.000 tỷ đồng cho hoạt động này và đã thu được những thành quả rất tích cực. Việt Nam hiện là một trong những nước ứng dụng ngân hàng số hàng đầu khi tỷ lệ tăng trưởng 40% chỉ trong thời gian ngắn.

Khảo sát của NHNN cho thấy, 95% đã xây dựng chiến lược chuyển đổi số và các ngân hàng Việt Nam đã tích cực, chủ động trong việc nắm vững công nghệ 4.0, chẳng hạn như điện toán đám mây, phân tích dữ liệu lớn… để số hóa, nâng cấp hệ thống công nghệ thông tin, cung cấp các sản phẩm, dịch vụ trên hệ thống số.

Chuyên gia kinh tế - TS. Phạm Xuân Hòe - nhận định, NHNN đã có những bước chủ động, đi rất nhanh, sớm về mặt thể chế. Ví dụ chính sách về trung gian thanh toán hay thẻ tín dụng và một số nghiệp vụ thấu chi trên tài khoản của khách hàng cũng giúp cho câu chuyện công nghệ số áp dụng nhanh hơn. 95% các nghiệp vụ về thanh toán cũng như tiền gửi về cơ bản được thực hiện qua công nghệ số; có những khách hàng cá nhân gần như giao dịch 100% qua công nghệ số. Đó là lý do tại sao các tổ chức quốc tế đánh giá Việt Nam là một nước đang phát triển nhưng đi đầu trong nhóm phát triển công nghệ số ngành ngân hàng.

Từ nhiều năm qua, HDBank đã xác định đầu tư công nghệ với chuyển đổi số là yếu tố bắt buộc và định hướng trở thành "Happy Digital Bank". Hiện HDBank là 1 trong 4 ngân hàng đầu tiên triển khai thí điểm eKYC - định danh khách hàng trực tuyến.

Phó Giám đốc Khối Công nghệ thông tin và Ngân hàng điện tử HDBank kiêm Phó Giám đốc Trung tâm Chuyển đổi số - ông Nguyễn Phúc Dương - cho biết, HDBank đã làm việc với đối tác hàng đầu thế giới là BCG để tư vấn chiến lược chuyển đổi 5 năm cho chuyển đổi số cũng như triển khai chiến lược kinh doanh 5 năm. Từ năm 2020, HDBank đã thành lập trung tâm chuyển đổi số, chú trọng tuyển dụng các nhân tài trong và ngoài nước giỏi ngoại ngữ, các công nghệ về trí tuệ nhân tạo, Big data, Blockchain và kỹ năng làm việc nhóm để thúc đẩy quá trình chuyển đổi số ngân hàng triển khai nhanh nhất. HDBank cũng xác định rõ các nội dung chính cần tập trung, ngoài yếu tố công nghệ thì yếu tố quan trọng hơn nữa là con người và quy trình.

Thách thức về pháp lý, nhân sự và nền tảng công nghệ

Bên cạnh những thuận lợi, quá trình chuyển đối số cũng mang đến những khó khăn và thách thức cho các ngân hàng thương mại từ những quy định về mặt pháp lý, sự thiếu hụt nhân sự chất lượng cao đến hạn chế về nền tảng công nghệ.

Theo TS. Phạm Xuân Hòe, có 5 thách thức làm giảm tốc độ chuyển đổi số ngân hàng: câu chuyện về hành lang pháp lý thiếu và không đồng bộ; vốn đầu tư cho công nghệ thông tin rất lớn; vấn đề nhân sự; vấn đề hacker tấn công trên không gian mạng và luôn có rủi ro mất tiền; mặt bằng nhận thức chung của đại bộ phận khách hàng về chuyển đổi số cũng như sử dụng sản phẩm số chưa theo kịp công nghệ phát triển ngày nay.

Đồng quan điểm, ông Lê Anh Dũng cho rằng, “số” chỉ là công cụ, đòn bẩy, còn chuyển đổi là thay đổi rất lớn, từ tư duy, nhận thức đến văn hóa, khả năng thích ứng với sự thay đổi của thị trường và người dùng. Điều này đã được thể hiện xuyên suốt trong Quyết định 810/QĐ-NHNN ngày 11/5/2021 của NHNN phê duyệt “Kế hoạch chuyển đổi số ngành ngân hàng đến năm 2025, định hướng đến năm 2030”.

Thời gian qua, NHNN được đánh giá là một trong những Bộ ngành đi đầu về đổi mới sáng tạo và thúc đẩy các quy định, chính sách, tạo thuận lợi cho chuyển đổi số. NHNN đã cùng các Bộ ngành liên quan tham mưu trình Chính phủ quyết định thí điểm sử dụng tài khoản viễn thông cho thanh toán hàng hóa giá trị nhỏ.

Trong bối cảnh dịch bệnh, NHNN đã gấp rút chủ động nghiên cứu ban hành Thông tư số 16/2020/TT-NHNN quy định về mở tài khoản trực tuyến theo cách thức phi truyền thống và Thông tư số 17/2021/TT-NHNN về mở thẻ trực tuyến.

NHNN đang xây dựng và trình Chính phủ 2 Nghị định về thanh toán không dùng tiền mặt thay thế Nghị định 101/2012/NĐ-CP và Nghị định về cơ chế thử nghiệm có kiểm soát hoạt động công nghệ tài chính trong lĩnh vực ngân hàng. Hai Nghị định này được coi là đổi mới về mặt thể chế, quy định để tạo thuận lợi cho chuyển đổi số trong hoạt động thanh toán và chuyển đổi số trong hoạt động ngân hàng thời gian tới.

“NHNN cũng sẽ tiếp tục đẩy mạnh phối hợp với Bộ Công an trong việc kết nối nền tảng dữ liệu đang có như cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư để phục vụ cho việc định danh, xác thực điện tử chính xác và cung cấp những dịch vụ an toàn, tiện lợi, nhanh chóng, uy tín, hợp lý” - ông Lê Anh Dũng cho biết thêm.

Đối với các ngân hàng thương mại, ông Nguyễn Quốc Hùng lưu ý, đầu tiên cần chuyển đổi nhận thức tới toàn thể lãnh đạo, cán bộ, nhân viên trong hệ thống, xác định lấy khách hàng là trọng tâm. Và muốn lấy khách hàng là trọng tâm thì trong quá trình chuyển đổi số, đảm bảo an toàn cho khách hàng là điều đầu tiên.

Thứ hai, đào tạo đội ngũ nhân viên mang tính chuyên nghiệp, phù hợp với cả quá trình chuyển đổi số về quy trình, kỹ năng sử dụng, tư cách đạo đức, chứ không phải chuyển đổi công nghệ là xong.

Thứ ba, phải có quy trình phòng ngừa rủi ro tới mức cao nhất và trong thời gian tới, đối với chuyển đổi số phải có ứng dụng phòng chống rửa tiền.

Thứ tư, các ngân hàng thương mại phải đặt mục tiêu chiến lược của mình trong việc truyền thông quảng bá, giới thiệu sản phẩm để người dân hiểu, chia sẻ, sử dụng một cách an toàn, hiệu quả, bảo đảm người dân có thể bảo mật thông tin, không bị kẻ gian lợi dụng, không bị hack. Khi người dân hiểu biết được thì chắc chắn sẽ hạn chế, ngăn chặn được rủi ro./.
HỒNG NHUNG