Từng bước nâng tầm vị thế ngành giáo dục Việt Nam

Chất lượng giáo dục được các tổ chức quốc tế đánh giá cao

Với sự quan tâm sâu sắc của Đảng và Nhà nước, sự chăm lo của các đoàn thể, tổ chức xã hội, sự quan tâm của các cấp ủy Đảng, chính quyền các địa phương, sự phối hợp của các bậc cha mẹ học sinh và đặc biệt là sự nỗ lực, ý thức trách nhiệm của đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục, sự nghiệp giáo dục và đào tạo nước ta đã đạt được những thành tựu quan trọng.

Quy mô và mạng lưới cơ sở giáo dục phát triển nhanh, đáp ứng nhu cầu học tập ngày càng cao của nhân dân; chất lượng giáo dục ở các cấp học từng bước tiến bộ, trình độ nghề nghiệp của người lao động được nâng cao; đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục tăng nhanh về số lượng, từng bước phát triển về chất lượng.

Theo thống kê của Bộ Giáo dục và Đào tạo, đến nay, cả nước có hơn 1,6 triệu nhà giáo, trong đó có gần 80.000 giảng viên đại học, cao đẳng với hơn 48.000 thạc sĩ, hơn 24.000 tiến sĩ, gần 5.000 giáo sư, phó giáo sư. Tỷ lệ giáo viên đạt chuẩn trình độ đào tạo (theo Luật Giáo dục 2019) cấp mầm non là 91,7%; tiểu học là 74,8%; trung học cơ sở là 86,1%; trung học phổ thông là 99,9%.

Sau gần hai năm thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII, trong điều kiện còn rất nhiều khó khăn, ngành giáo dục đã đạt được nhiều kết quả tích cực. Chất lượng giáo dục toàn diện có nhiều khởi sắc và tiếp tục khẳng định bằng những thành quả đáng trân trọng, được các tổ chức quốc tế đánh giá cao.

Việt Nam hiện được xếp vào top 10 hệ thống giáo dục đổi mới hàng đầu của thế giới, theo Báo cáo “Tăng trưởng thông minh hơn: Học tập và Phát triển công bằng ở Đông Á - Thái Bình Dương” năm 2018 của Ngân hàng Thế giới. Hay trong các Chương trình đánh giá học sinh quốc tế, lứa tuổi 15 (PISA), học sinh Việt Nam đều đạt kết quả ấn tượng, vượt qua mức trung bình của Tổ chức Hợp tác và Phát triển kinh tế (OECD).

Đặc biệt, học sinh Việt Nam đạt được nhiều giải thưởng cao trong các kỳ thi Olympic quốc tế và khu vực, thể hiện trí tuệ và sức sáng tạo của người Việt Nam. Chỉ tính riêng trong giai đoạn từ năm 2018-2022 có 175 học sinh Việt Nam dự thi các kỳ Olympic quốc tế và khu vực thì 100% đạt giải, trong đó có những học sinh giảnh Huy chương Vàng với số điểm cao nhất thế giới, có những học sinh chỉ mới lớp 10 đã giành Huy chương Vàng.

Cụ thể: Năm 2018, 13 huy chương vàng, 14 huy chương bạc, 11 huy chương đồng; năm 2019, 15 huy chương vàng, 14 huy chương bạc, 7 huy chương đồng; năm 2020 có 9 huy chương vàng, 8 huy chương bạc, 5 huy chương đồng và 2 giải khuyến khích; năm 2021 có 12 huy chương vàng, 15 huy chương bạc, 10 huy chương đồng; năm 2022 có 13 huy chương vàng, 12 huy chương bạc, 8 huy chương đồng.

Từ năm 2020 đến nay đánh dấu bước chuyển đổi linh hoạt của hệ thống giáo dục Việt Nam trong giai đoạn dịch bệnh. Báo cáo PISA của OECD công bố ngày 29/9/2020, đánh giá: “Việc học trực tuyến để phòng chống Covid-19 của Việt Nam có nhiều điểm khả quan so với các quốc gia và vùng lãnh thổ khác”. Đây là nhận định xác đáng khi Việt Nam có gần 80% học sinh, sinh viên học trực tuyến, cao hơn mức trung bình 67,15% của các nước OECD, xếp thứ 17/200 quốc gia và vùng lãnh thổ trên thế giới.

Giáo dục đại học được công nhận trong các bảng xếp hạng quốc tế

Giáo dục đại học có bước tiến dài, nhiều trường đại học liên tục có tên và liên tục cải thiện vị trí xếp hạng trong các bảng xếp hạng khu vực và quốc tế.

Tính đến cuối năm 2020, có 7 trường đại học được công nhận bởi tổ chức đánh giá, kiểm định quốc tế (HCERES, AUN-QA) và 368 chương trình đào tạo được đánh giá, công nhận theo tiêu chuẩn khu vực và quốc tế.

Năm 2018, lần đầu tiên trong lịch sử, hai đại học của Việt Nam là Đại học Quốc gia Hà Nội và Đại học Quốc gia TP. Hồ Chí Minh lọt vào danh sách 1.000 trường hàng đầu thế giới của Tổ chức Quacquarelli Symonds (Anh).

Mặt khác, tự chủ đại học đã tạo nên đột phá khi nhiều ngành, lĩnh vực đào tạo đứng trong top 500 thế giới. Việt Nam cũng đứng thứ 49 thế giới về số lượng báo khoa học công bố trên các ấn phẩm quốc tế có uy tín. Cả nước hiện có 176 trường đại học công lập, 66 trường ngoài công lập, với gần 1,7 triệu sinh viên.

Bên cạnh đó, hoạt động khoa học và công nghệ trong các cơ sở giáo dục đại học đã có bước phát triển đồng bộ, từng bước khẳng định vai trò động lực trong phát triển kinh tế - xã hội, góp phần tích cực vào các lĩnh vực từ khoa học cơ bản đến khoa học ứng dụng và phát triển công nghệ.

Đến nay, trong toàn hệ thống giáo dục đại học đã có hơn 73.000 giảng viên đại học cơ hữu, trong đó có hơn 22.000 giáo sư, phó giáo sư, tiến sĩ. Đây là đội ngũ tinh hoa, là những người trực tiếp đào tạo, cung cấp nguồn nhân lực chất lượng cao cho công cuộc xây dựng và phát triển đất nước.

Công bố quốc tế của đội ngũ nhà giáo trong các cơ sở giáo dục đại học đã tăng lên mạnh mẽ, đóng góp khoảng 80% tổng số các công bố quốc tế trên cơ sở dữ liệu có uy tín giai đoạn 2016-2021; đưa xếp hạng của Việt Nam theo dữ liệu Scopus tăng từ bậc 57 năm 2016 lên bậc 45 năm 2021 trên toàn thế giới và hiện đứng thứ 12 ở châu Á, thứ 5 trong khối ASEAN, góp phần không nhỏ trong việc nâng cao xếp hạng cơ sở giáo dục đại học của Việt Nam trên bản đồ quốc tế.

Ngành giáo dục đang trong quá trình đổi mới căn bản, toàn diện theo tinh thần Nghị quyết số 29-NQ/TW Ban Chấp hành Trung ương về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế. Đóng vai trò quyết định cho thành công của đổi mới chính là đội ngũ nhà giáo. Bởi chính các thế hệ nhà giáo Việt Nam bằng trí tuệ, tâm huyết, tình yêu nghề, yêu người và đức hy sinh, tận hiến đã âm thầm đóng góp quan trọng làm nên những thành tựu lớn lao của ngành giáo dục Việt Nam./.

PHƯƠNG LAN