Ủy ban Pháp luật của Quốc hội thẩm tra Dự án Pháp lệnh Xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực kiểm toán nhà nước

Tham dự Phiên họp có các Phó Chủ nhiệm; các Ủy viên Thường trực Ủy ban Pháp luật của Quốc hội, đại diện Ủy ban Kinh tế của Quốc hội, Ủy ban Tài chính - Ngân sách của Quốc hội, đại diện Bộ Tài chính, Bộ Tư pháp.

Về phía KTNN, tham gia Phiên họp có Phó Tổng Kiểm toán nhà nước Đặng Thế Vinh, cùng đại diện một số đơn vị chức năng của KTNN.

Phạt tiền tối đa 50 triệu đồng (đối với cá nhân) và 100 triệu đồng (đối với tổ chức)

Tại phiên họp, thừa ủy quyền của Tổng Kiểm toán nhà nước trình bày Tờ trình về Dự án Pháp lệnh Xử phạt vi phạm hành chính (VPHC) trong lĩnh vực KTNN, Phó Tổng Kiểm toán nhà nước Đặng Thế Vinh nêu rõ sự cần thiết ban hành Pháp lệnh.

Theo đó, Pháp lệnh được xây dựng trên cơ sở pháp lý là Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật KTNN và Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Xử lý VPHC. Trong đó, Luật Xử lý VPHC quy định Ủy ban Thường vụ Quốc hội quy định về xử phạt VPHC trong hoạt động KTNN.

Về cơ sở thực tiễn, Phó Tổng Kiểm toán nhà nước cho biết, sau gần 30 năm hoạt động, quy mô, hoạt động của KTNN ngày càng hoàn thiện, đồng bộ. Tuy nhiên, trên thực tế các hành vi vi phạm trong lĩnh vực KTNN có xu hướng tăng và mang tính đặc thù nhưng đến nay chưa có đầy đủ quy định về cơ chế bảo đảm thi hành, xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm; thiếu chế tài cụ thể nên chưa xử lý các vi phạm…

Bên cạnh đó, KTNN là lĩnh vực có tính đặc thù, hoạt động mang tính chuyên môn cao. Vì vậy, việc phân định hành vi vi phạm nào là hành vi phát sinh từ công vụ, nhiệm vụ được giao của cán bộ, công chức, viên chức nhà nước và các cơ quan nhà nước để loại trừ đối tượng bị xử phạt, bảo đảm tính khả thi của Pháp lệnh là điều quan trọng và cần thiết.

Mặt khác, trên thế giới, pháp luật về kiểm toán của nhiều nước cũng đều quy định về xử lý hành vi vi phạm trong lĩnh vực KTNN.

Phó Tổng Kiểm toán nhà nước Đặng Thế Vinh cho biết, việc xây dựng Dự án Pháp lệnh nhằm thể chế hóa đầy đủ và toàn diện các quan điểm, chủ trương, đường lối của Đảng về KTNN; xây dựng và phát triển KTNN thành công cụ trọng yếu và hữu hiệu trong kiểm tra, kiểm soát việc quản lý và sử dụng tài chính công, tài sản công.

Đồng thời, bảo đảm mọi VPHC phải được phát hiện kịp thời và bị đình chỉ ngay; việc xử phạt VPHC phải được tiến hành nhanh chóng, công minh, triệt để; mọi hậu quả vi phạm hành chính gây ra phải được khắc phục theo đúng quy định…

Dự án Pháp lệnh Xử phạt VPHC trong lĩnh vực KTNN gồm 5 chương, 17 điều, quy định về: VPHC, hình thức xử phạt, mức xử phạt và các biện pháp khắc phục; thẩm quyền lập biên bản, thẩm quyền xử phạt và áp dụng các biện pháp khắc phục hậu quả trong lĩnh vực KTNN; thủ tục xử phạt, thi hành quyết định xử phạt VPHC và cưỡng chế thi hành quyết định xử phạt; điều khoản thi hành.

Phó Tổng Kiểm toán nhà nước nhấn mạnh, đối tượng bị xử phạt VPHC không phải tất cả mọi tổ chức, cá nhân, mà chỉ tập trung vào các đơn vị được kiểm toán, tổ chức, cá nhân thuộc đơn vị được kiểm toán và cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan đến hoạt động KTNN theo quy định của Luật KTNN.

Về hình thức xử phạt và biện pháp khắc phục, Dự thảo Pháp lệnh quy định, đối với mỗi hành vi VPHC trong lĩnh vực KTNN, cá nhân, tổ chức vi phạm phải chịu một trong các hình thức xử phạt hành chính gồm phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền.

Dự thảo Pháp lệnh cũng nêu biện pháp khắc phục hậu quả, gồm: bắt buộc cải chính thông tin, tài liệu, dữ liệu có nội dung sai lệch, không chính xác hoặc không trung thực; buộc nộp lại số lợi bất hợp pháp có được do thực hiện hành vi VPHC trong hoạt động KTNN.

Về mức phạt, căn cứ Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Xử lý VPHC, mức phạt tiền tối đa trong lĩnh vực KTNN là 50 triệu đồng (đối với cá nhân) và 100 triệu đồng (đối với tổ chức). Đây là cơ sở để quy định khung tiền phạt đối với các VPHC, thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính của từng chức danh có thẩm quyền xử phạt.

Phó Tổng Kiểm toán nhà nước Đặng Thế Vinh cho biết, KTNN xây dựng khung phạt theo thứ tự tăng dần từ thấp (nhẹ) đến cao (nặng) dựa trên nguyên tắc bảo đảm mức độ răn đe cao và tính nghiêm minh của pháp luật; bảo đảm tính khả thi, mức độ giáo dục pháp luật và tính hợp lý của việc áp dụng hình thức, mức phạt…

Bảo đảm tính bao quát đầy đủ về đối tượng bị xử phạt

Báo cáo ý kiến nghiên cứu về thẩm tra Dự thảo Pháp lệnh Xử phạt VPHC trong lĩnh vực KTNN, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội Nguyễn Trường Giang nêu rõ, Thường trực Ủy ban Pháp luật nhất trí sự cần thiết ban hành Pháp lệnh như đã nêu trong Tờ trình.

Bên cạnh đó, do đây là lần đầu tiên xây dựng văn bản quy phạm pháp luật điều chỉnh đối với hành vi VPHC trong lĩnh vực KTNN, Thường trực Ủy ban Pháp luật thống nhất quan điểm chỉ quy định việc xử phạt đối với các hành vi vi phạm đã rõ, xảy ra thường xuyên và mang tính phổ biến để đảm bảo tính khả thi.

Về đối tượng bị xử phạt, Thường trực Ủy ban Pháp luật của Quốc hội đồng tình với Dự thảo Pháp lệnh, gồm: đơn vị được kiểm toán; tổ chức, cá nhân thuộc đơn vị được kiểm toán; cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan đến hoạt động KTNN; tổ chức, cá nhân khác. Đồng thời, loại trừ việc xử phạt trường hợp cán bộ, công chức, viên chức, người thuộc lực lượng quân đội nhân dân, công an nhân dân và người làm công tác cơ yếu.

Theo Thường trực Ủy ban Pháp luật, quy định này là phù hợp, bảo đảm tính bao quát đầy đủ các đối tượng có thể bị xử phạt, thống nhất với quy định của pháp luật về xử lý VPHC…

Tuy nhiên, Thường trực Ủy ban Pháp luật đề nghị KTNN nghiên cứu làm rõ có xử phạt VPHC đối với cơ quan thuộc Chính phủ, tổ chức chính trị - xã hội, tổ chức chính trị xã hội nghề nghiệp không; đồng thời làm rõ thẩm quyền quy định thời hạn gửi báo cáo tài chính để bảo đảm tính khả thi của quy định trong Dự thảo Pháp lệnh; nghiên cứu thêm các quy định liên quan đến việc báo cáo, cung cấp thông tin, tài liệu, bảo đảm sự phù hợp giữa tính chất, mức độ nghiêm trọng của hành vi vi phạm với mức phạt.

Tại Phiên họp, các đại biểu cơ bản tán thành sự cần thiết xây dựng Dự thảo Pháp lệnh; đồng thời góp ý về một số nội dung của Dự thảo như: làm rõ nguyên tắc xác định đối tượng bị xử phạt, ranh giới giữa xử lý hành chính và xử lý hình sự; quy định cụ thể các hành vi vi phạm; làm rõ thẩm quyền xử phạt của các chức danh trong KTNN…

Phát biểu làm rõ thêm các vấn đề đại biểu quan tâm, Phó Tổng Kiểm toán nhà nước Đặng Thế Vinh cho biết, trên cơ sở các ý kiến góp ý tại phiên họp, KTNN sẽ tổng hợp, nghiên cứu để tiếp thu, hoàn thiện Dự thảo Pháp lệnh.

Kết luận Phiên họp, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng nêu rõ, các đại biểu đánh giá cao tinh thần tích cực, khẩn trương của KTNN trong việc phối hợp với các cơ quan có liên quan để xây dựng Hồ sơ Dự thảo Pháp lệnh. Đây là một bước nhằm tăng cường kỷ luật, kỷ cương trong hoạt động KTNN, góp phần nâng cao hiệu lực, hiệu quả kiểm toán.

Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật đề nghị, KTNN khẩn trương hoàn thiện lại hồ sơ trên cơ sở tiếp thu các ý kiến tại Phiên họp; Thường trực Ủy ban Pháp luật hoàn thiện Báo cáo thẩm tra để trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội vào Phiên họp tháng 01/2023 tới đây.

Đ. KHOA