Sau 31/3 sẽ dừng phân bổ vốn từ Chương trình Phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội

Đề xuất phân bổ vốn cho 129 dự án

Sáng 13/02, tại Phiên họp thứ 20 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH), Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng đã báo cáo về việc giao danh mục và mức vốn cho các nhiệm vụ, dự án thuộc Chương trình Phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội (đợt 2).

Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cho biết, tại Kỳ họp bất thường lần thứ nhất, Quốc hội khóa XV, Quốc hội đã ban hành Nghị quyết số 43/2022/QH15 về chính sách tài khóa, tiền tệ hỗ trợ Chương trình Phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội (Chương trình).

Nghị quyết đã quy định mục tiêu, đối tượng, nguyên tắc, tiêu chí lựa chọn và phân bổ vốn, các cơ chế đặc thù áp dụng cho dự án đầu tư công thuộc Chương trình và một số nhiệm vụ sử dụng vốn đầu tư phát triển; tăng chi từ nguồn ngân sách nhà nước tối đa 176 nghìn tỷ đồng với thời gian thực hiện chủ yếu trong 2 năm (2022 và 2023) để hỗ trợ, đầu tư các nhiệm vụ, dự án trong từng ngành, lĩnh vực.

Căn cứ Nghị quyết số 43/2022/QH15 của Quốc hội, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số 11/NQ-CP về Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội để cụ thể hóa và tổ chức triển khai thực hiện.

Sau khi phân bổ vốn Đợt 01 cho 94 nhiệm vụ, dự án với số vốn 147.138 tỷ đồng, tổng số vốn còn lại của Chương trình chưa phân bổ, giao cho các Bộ, cơ quan trung ương và địa phương là 28.862 tỷ đồng, gồm: 25.530 tỷ đồng của 169 dự án đã được Thủ tướng Chính phủ thông báo cho các Bộ, cơ quan trung ương và địa phương để hoàn thiện thủ tục đầu tư; 3.332 tỷ đồng chưa phân bổ chi tiết, chưa thông báo cho các Bộ, cơ quan trung ương và địa phương.

Trong tổng số 169 dự án với số vốn là 25.530 tỷ đồng đã được Thủ tướng Chính phủ thông báo vốn từ Chương trình để hoàn thiện thủ tục đầu tư, có 129 dự án với số vốn dự kiến là 14.710,315 tỷ đồng đã hoàn thiện thủ tục đầu tư theo quy định.

Chính phủ trình UBTVQH cho ý kiến về 129 dự án thuộc Chương trình với số vốn dự kiến là 14.710,315 tỷ đồng đã đủ thủ tục đầu tư theo quy định, đủ điều kiện giao kế hoạch vốn.

Đồng thời, Chính phủ trình UBTVQH cho phép điều chỉnh giảm 8.528 tỷ đồng kế hoạch vốn của Chương trình đã được Thủ tướng Chính phủ giao cho Bộ Giao thông vận tải thực hiện 4 dự án quan trọng quốc gia, đường cao tốc để điều chỉnh tăng tương ứng cho 10 địa phương thực hiện các dự án thành phần đã được Thủ tướng Chính phủ phân cấp.

Kiên quyết loại bỏ những dự án không đúng tiêu chí

Thẩm tra nội dung này, Ủy ban Tài chính - Ngân sách của Quốc hội nêu rõ, việc Chính phủ trình UBTVQH danh mục các dự án sử dụng nguồn vốn còn lại của Chương trình quá chậm, đến nay, vẫn còn lại 14.151,685 tỷ đồng tiếp tục chờ hoàn thiện thủ tục đầu tư. Điều này dẫn đến khó khăn trong việc triển khai thực hiện và bảo đảm tiến độ giải ngân vốn cho các dự án trong năm 2023 theo quy định của Nghị quyết 43.

“Đề nghị Chính phủ chỉ đạo làm rõ nguyên nhân chậm trễ, giải pháp thúc đẩy tiến độ thực hiện Nghị quyết 43 và khả năng phân bổ triển khai thực hiện và hoàn thành giải ngân vốn trong năm 2023 theo yêu cầu của Nghị quyết” - Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách Nguyễn Phú Cường nêu rõ.

Đối với số vốn còn lại của Chương trình chưa đủ thủ tục đầu tư (14.151,685 tỷ đồng) cơ quan thẩm tra đề nghị Chính phủ tiếp tục rà soát, hoàn thiện danh mục theo quy định của Nghị quyết 43, báo cáo UBTVQH xem xét, cho ý kiến trước ngày 31/3/2023 theo quy định của Nghị quyết số 69/2022/QH15 về dự toán ngân sách nhà nước năm 2023. Sau thời hạn trên, số vốn còn lại của Chương trình không thực hiện phân bổ tiếp.

Thảo luận tại phiên họp, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh cho biết, Nghị quyết 43 của Quốc hội đã quy định rất rõ về nguyên tắc, tiêu chí để phân bổ, giao vốn. Do đó, trong lần giao danh mục và mức vốn cho nhiệm vụ, dự án thuộc Chương trình đợt 2 này, cần bám sát các nguyên tắc, tiêu chí đã được Quốc hội quy định để triển khai thực hiện.

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh cũng bày tỏ băn khoăn khi danh mục dự án trình lần này có những dự án giải ngân trong cả giai đoạn 2024-2025, trong khi Nghị quyết 43 quy định giao vốn cho các dự án giải ngân cho giai đoạn 2022-2023.

Mặt khác, số vốn còn lại chưa giao là rất nhiều thì việc giải ngân trong năm 2023 như tinh thần Nghị quyết 43 của Quốc hội sẽ không khả thi. Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế đề nghị cần phải làm rõ vấn đề này và phải có phương án để xử lý vốn một cách phù hợp.

Phát biểu tại phiên họp, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cơ bản tán thành với ý kiến thẩm tra của Ủy ban Tài chính - Ngân sách; ý kiến của Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và đề nghị các cơ quan rà soát lại theo ý kiến thẩm tra. Theo đó, dự án nào không đúng tiêu chí Nghị quyết 43 của Quốc hội quy định sẽ kiên quyết loại ra, chỉ đúng với tiêu chí được Quốc hội quy định mới tiến hành; nếu có thay đổi phải có báo cáo trình Quốc hội cho ý kiến, xem xét.

Kết luận nội dung thảo luận này, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải nêu rõ, UBTVQH đề nghị, thực hiện đúng nguyên tắc và tiêu chí phân bổ vốn được quy định tại Nghị quyết số 43 và Nghị quyết 29 về Kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021-2025, bảo đảm khả năng hấp thụ vốn, tính công khai, minh bạch, hài hòa giữa các lĩnh vực, vùng miền. Chính phủ chịu trách nhiệm chỉ đạo giải ngân vốn của Chương trình trong năm 2023 theo đúng quy định tại Nghị quyết số 43.

UBTVQH cũng cơ bản nhất trí với đề xuất của Chính phủ về phân bổ số vốn dự kiến là 14.710 tỷ đồng cho 129 nhiệm vụ, dự án đã đủ thủ tục đầu tư theo quy định; đủ điều kiện giao kế hoạch vốn của Chương trình. Đồng thời, đề nghị Chính phủ tiếp thu, giải trình đối với các ý kiến nêu tại báo cáo thẩm tra, ý kiến thảo luận của các Ủy viên UBTVQH.

Chính phủ rà soát, chịu trách nhiệm chi tiết của từng nhiệm vụ, dự án khi quyết định phân bổ theo thẩm quyền, bảo đảm tuân thủ các quy định của Luật Đầu tư công, Nghị quyết số 43, Nghị quyết số 29 của Quốc hội và các quy định pháp luật có liên quan. Đồng thời, chịu trách nhiệm chỉ đạo các địa phương bố trí đủ phần vốn địa phương đã cam kết để hoàn thành đúng tiến độ các dự án sử dụng cả vốn ngân sách trung ương và ngân sách địa phương.

Đối với số vốn còn lại (14.151,685 tỷ đồng) chưa hoàn tất thủ tục đầu tư, UBTVQH đề nghị, Chính phủ khẩn trương rà soát theo đúng nguyên tắc tiêu chí quy định tại Nghị quyết số 43, báo cáo UBTVQH cho ý kiến trước khi phân bổ; sau ngày 31/3/2023 không thực hiện phân bổ tiếp vốn của Chương trình theo đúng quy định của Nghị quyết 69 của Quốc hội.

Để bảo đảm thực hiện phân bổ vốn, UBTVQH đề nghị Chính phủ cần nghiêm túc rút kinh nghiệm và quyết liệt tập trung chỉ đạo công tác chuẩn bị đầu tư, phân bổ vốn, không để tiếp tục ách tắc, chậm trễ trong phân bổ và giao vốn.

UBTVQH cũng thống nhất điều chỉnh giảm 8.528 tỷ đồng kế hoạch vốn của 4 dự án thuộc Chương trình, để bố trí cho các địa phương thực hiện các dự án thành phần theo phân cấp của Thủ tướng Chính phủ./.

Đ. KHOA