Viện trưởng Lê Minh Trí kiến nghị xây dựng chính sách pháp luật

Tại báo cáo (thời hạn đánh giá từ ngày 1/10/2022 đến ngày 31/3/2023), Viện trưởng Lê Minh Trí nhận định, tội phạm kinh tế diễn biến phức tạp, nổi lên là sai phạm trong các lĩnh vực đấu thầu, đấu giá, đất đai, tài chính, ngân hàng, chứng khoán, lợi dụng chính sách phát triển kinh tế - xã hội. Nhiều vụ án tham nhũng, lợi dụng chức vụ với nhiều thủ đoạn tinh vi, phức tạp, có quy mô, tổ chức gây hậu quả đặc biệt lớn tại nhiều tỉnh, thành phố trên cả nước.

Tăng nhiều nhất so với cùng kỳ báo cáo liền trước là các tội xâm phạm trật tự quản lý kinh tế, sở hữu và môi trường, đã khởi tố 19.553 vụ (tăng 36,1%), xảy ra trong các lĩnh vực tài chính, chứng khoán, ngân hàng, đấu thầu, mua sắm tài sản công nhằm chiếm đoạt số tiền đặc biệt lớn.

Trong 6 tháng, tội phạm về tham nhũng, chức vụ đã khởi tố mới 459 vụ (tăng 109,6%), tiếp tục phát hiện, khởi tố, điều tra nhiều vụ án lớn, tính chất tội phạm đặc biệt nghiêm trọng, phức tạp, có sự cấu kết chặt chẽ giữa cán bộ nhà nước với các công ty, doanh nghiệp tư nhân hoạt động trong các lĩnh vực đất đai, chứng khoán, trái phiếu, y tế, giáo dục, đăng kiểm, gây bức xúc trong dư luận xã hội.

Một mặt khẳng định công tác giải quyết các vụ án tiếp tục đạt kết quả tích cực; mặt khác, Viện trưởng Lê Minh Trí tiếp tục đưa ra kiến nghị cần tiếp tục chỉ đạo nghiên cứu xây dựng chính sách xử lý tội phạm trong lĩnh vực kinh tế, tham nhũng, chức vụ, bảo đảm yêu cầu vừa nghiêm trị, vừa khoan hồng theo hướng xử lý nghiêm người chủ mưu cầm đầu, có động cơ vụ lợi để răn đe, giáo dục chung. Đồng thời phân hóa, tạo điều kiện cho chủ thể sai phạm khắc phục hậu quả, giảm nhẹ cho người vi phạm do chấp hành mệnh lệnh, không vụ lợi nhằm làm tốt hơn việc thu hồi tài sản nhà nước bị tham nhũng, thất thoát; bảo đảm hiệu quả phòng chống tội phạm, vừa có trọng tâm, trọng điểm, có răn đe, giáo dục, vừa nhân văn, thuyết phục.

Viện trưởng Lê Minh Trí cho biết, hiện nay cán bộ vi phạm pháp luật không chỉ là tội phạm tham nhũng, mà nhiều trường hợp là tội phạm kinh tế, chức vụ nhưng không có yếu tố vụ lợi (cụ thể là vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát, lãng phí và thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng). Vì thế, để có chính sách xử lý hiệu quả hơn, vừa nghiêm trị, vừa nhân văn, thuyết phục chính sách hình sự cần cân nhắc sửa đổi mức hình phạt, mức tính hậu quả thiệt hại hiện nay theo hướng tăng chế tài phạt tiền, giảm chế tài phạt tù./.

TRẦN HUYỀN