Khảo sát, lập kế hoạch, tạo nền tảng thực hiện kiểm toán thành công

Thành công của cuộc kiểm toán có đóng góp lớn của công tác khảo sát, thu thập thông tin

Theo Kiểm toán trưởng KTNN khu vực II Phan Văn Thường, sau khi KHKT năm được Tổng Kiểm toán nhà nước ban hành,  đơn vị đã phân giao nhiệm vụ cho các phòng chủ động chuẩn bị đề cương, mẫu biểu khảo sát thu thập thông tin xây dựng KHKT tổng quát và KHKT chi tiết, nhằm tổ chức tốt công tác khảo sát và thu thập thông tin đảm bảo đầy đủ, chính xác, kịp thời. Đơn vị đã tập trung vào công tác khảo sát, thu thập thông tin, nâng cao chất lượng kiểm toán ngay từ khâu lập KHKT để xác định mục tiêu, nội dung, phạm vi kiểm toán phù hợp, giảm thời gian và nhân lực kiểm toán.

Căn cứ Đề cương chung của cuộc kiểm toán chuyên đề trong toàn Ngành, Đoàn khảo sát của KTNN khu vực II thực hiện thu thập thông tin, phân tích, đánh giá thông tin thu thập được, chú trọng vào các vấn đề trọng tâm (trọng yếu) của cuộc kiểm toán. "Những kết quả này được tổng hợp để làm cơ sở cho việc xây dựng KHKT” – ông Thường cho biết.

Đây là cuộc kiểm toán nằm trong chuyên đề kiểm toán chung của KTNN năm 2022. Qua kiểm toán, Đoàn kiểm toán của KTNN khu vực II đã phát hiện một số sai sót trong quá trình thực hiện đặt hàng, đấu thầu dịch vụ công ích giai đoạn 2019-2021 tại tỉnh Hà Tĩnh, Thừa Thiên Huế, trên cơ sở đó đưa ra các kiến nghị sửa đổi chính sách, chế độ trong lĩnh vực dịch vụ công ích đối với cơ quan quản lý, góp phần giúp các địa phương chấn chỉnh các sai sót, hạn chế trong quản lý dịch vụ công ích và nâng cao hiệu quả sử dụng ngân sách, tiền và tài sản Nhà nước.

Đóng góp một phần lớn trong kết quả kiểm toán đó chính là việc thực hiện có hiệu quả công tác khảo sát, thu thập thông tin, lập KHKT Chuyên đề của đơn vị.

Đề cập đến một số kết quả đạt được trong công tác thu thập thông tin, lập KHKT đối với cuộc kiểm toán này, Phó Chánh Văn phòng KTNN khu vực II Hoàng Mạnh Hùng cho biết, công tác khảo sát, thu thập thông tin, lập KHKT Chuyên đề được xây dựng phù hợp với Đề cương kiểm toán chuyên đề chung của toàn Ngành và phù hợp với thực tiễn hoạt động kinh tế - xã hội của địa phương.

Công tác khảo sát, thu thập thông tin được triển khai đồng bộ giữa các cơ quan tổng hợp, các cơ quan thanh, kiểm tra và các đơn vị chi tiết. Kết thúc khảo sát, đơn vị đã thống nhất với các cơ quan có chức năng thanh tra, kiểm tra tại các địa phương về đầu mối kiểm toán được lựa chọn để tránh chồng chéo, trùng lặp trong công tác thanh tra, kiểm tra và kiểm toán.

Công tác khảo sát, thu thập thông tin, lập KHKT đã phân tích, đánh giá rủi ro và xác định trọng yếu kiểm toán đối với các nội dung kiểm toán trọng tâm của Chuyên đề.

Không ngừng nâng cao chất lượng công tác khảo sát

Ngoài những kết quả đạt được qua kiểm toán, bài học kinh nghiệm về cách giải quyết thách thức trong quá trình khảo sát thông tin đã được KTNN khu vực II trao đổi lan tỏa, giúp các đơn vị kiểm toán nhận diện hoặc có giải pháp khắc phục, hạn chế tối đa khó khăn khi tiến hành nội dung kiểm toán tương tự năm 2023 và các năm tiếp theo.

Khó khăn nổi cộm mà đơn vị kiểm toán gặp phải là một số đơn vị được khảo sát chưa phối hợp tốt trong việc cung cấp thông tin, hồ sơ đầy đủ hoặc cố tình cung cấp không kịp thời các thông tin, số liệu, sổ kế toán phục vụ công tác khảo sát; báo cáo số liệu thiếu, không chính xác dẫn đến việc chọn mẫu kiểm toán và xác định trọng yếu rủi ro kiểm toán chưa được chuẩn xác.

Lập kế hoạch cho hoạt động kiểm toán là một bước quan trọng trong việc tạo nên nền tảng của quá trình thực hiện mục tiêu trong một cuộc kiểm toán; bước khảo sát thu thập thông tin quyết định trực tiếp đến chất lượng của KHKT. Theo đó, Tổng Kiểm toán nhà nước thường xuyên chỉ đạo các đơn vị kiểm toán phải quan tâm đầu tư nguồn lực và thời gian để thực hiện công tác khảo sát, thu thập thông tin lập KHKT.

Để khắc phục những tồn tại, khó khăn trong công tác khảo sát thu thập thông tin lập KHKT đối với Chuyên đề này, KTNN khu vực II đã chủ động thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp.

Theo đó, trước khi thực hiện khảo sát thu thập thông tin lập KHKT chuyên đề khoảng 01 - 02 tháng, KTNN khu vực II trao đổi thông tin, nội dung thông qua đường công văn cho đơn vị được kiểm toán về những vấn đề mà KTNN sẽ thu thập để lập KHKT chuyên đề, trên cơ sở đó đơn vị thực hiện báo cáo số liệu theo đề cương và gửi về KTNN khu vực.

Đoàn khảo sát nghiên cứu hồ sơ đơn vị gửi về và lập đề cương khảo sát cụ thể, chi tiết, trong đó cần thiết phải xây dựng hệ thống các tiêu chí để đánh giá (các biểu bảng và các tiêu chí). Các tiêu chí xây dựng có thể dựa vào hệ thống tiêu chuẩn, định mức có sẵn (do Nhà nước ban hành hoặc đơn vị quy định) để chứng minh cho các nội dung nhận định trọng yếu kiểm toán.

“Bước trao đổi thông tin qua đường công văn đến đơn vị được khảo sát sẽ giúp đơn vị chủ động hơn trong việc báo cáo, cung cấp hồ sơ liên quan; giúp KTNN khu vực II rút ngắn được thời gian khảo sát, giảm phiền hà cho đơn vị” - ông Hùng thông tin.

Nhằm hạn chế việc đơn vị được khảo sát báo cáo số liệu chưa đầy đủ theo mẫu biểu của Ngành, KTNN khu vực II chủ động lập thêm phụ biểu ở giai đoạn khảo sát để các đơn vị báo cáo; thiết kế thêm các mẫu biểu với các tiêu chí phù hợp, cụ thể để thu thập thêm các thông tin về trình tự thực hiện lập dự toán, thẩm định, phê duyệt đối với từng loại hình dịch vụ công và công tác thẩm tra quyết toán của từng cấp..., từ đó giúp cho việc xác định cụ thể nội dung, trọng tâm đối với từng đơn vị, góp phần xây dựng KHKT tổng quát và chi tiết sát với thực tế, phù hợp theo hướng dẫn chung của Ngành. 

Bên cạnh đó, việc “tăng cường công tác kiểm tra, kiểm soát, nắm bắt thông tin sẽ giúp hạn chế tối đa việc bỏ sót các đầu mối, đơn vị, nội dung kiểm toán, từ đó nâng cao chất lượng kiểm toán ngay từ những khâu đầu tiên” – ông Hùng thông tin thêm. 

N.LỘC