9 nhóm giải pháp hướng tới kế toán số, kiểm toán số
Kiểm toán - Ngày đăng : 19:14, 10/06/2023
Hội nghị thường niên lần thứ 52 Diễn đàn Kinh tế Thế giới (WEF) tại Davos, Thụy Sĩ vào tháng 5/2022 đã bàn luận vấn đề “Một ASEAN số cho tất cả người dân” và “Xây dựng nền kinh tế tự cường cho tăng trưởng bền vững”. Tại Hội nghị, các đại biểu cho rằng, để xây dựng một ASEAN số bao trùm, phục vụ lợi ích toàn dân, cần đẩy mạnh hợp tác để tận dụng hiệu quả việc CĐS nhằm hiện thực hóa các mục tiêu phát triển bền vững (SDGs). CĐS cần rộng khắp từ khu vực nhà nước đến tư nhân mới có thể thực sự tạo ra động lực tăng trưởng mạnh mẽ cho nền kinh tế.
Tại Việt Nam, theo Chương trình CĐS quốc gia đến năm 2025, định hướng đến năm 2030, Chính phủ đặt mục tiêu xếp hạng về Chỉ số Đổi mới sáng tạo toàn cầu (GII) thuộc 3 nước dẫn đầu ASEAN vào năm 2025 và thuộc nhóm 40 nước dẫn đầu thế giới vào năm 2030; kinh tế số chiếm khoảng 20% GDP vào năm 2025 và đến 2030 là 30%; năng suất lao động tăng bình quân trên 7%/năm (2025) và 8% (2030); năm 2025 cơ bản hoàn thành chuyển đổi số trong các cơ quan Đảng, Nhà nước, mặt trận tổ quốc, các tổ chức chính trị - xã hội; thuộc nhóm 4 nước dẫn đầu ASEAN. Trong khi đó, mức độ số hóa của Việt Nam mới chỉ ở mức trung bình, xếp thứ 70/141 quốc gia, có khoảng cách khá xa so với Malaysia (đứng thứ 38) và Thái Lan (đứng thứ 55).
CĐS giúp công việc kế toán, kiểm toán không bị giới hạn về khoảng cách địa lý; đội ngũ kế toán, kiểm toán viên hành nghề đạt chuẩn quốc tế được công nhận hoạt động ở nhiều nước trên thế giới, khả năng cạnh tranh nguồn nhân lực trong lĩnh vực này được nâng cao. Nhờ CĐS, điều kiện làm việc của đội ngũ kế toán, kiểm toán viên thuận lợi hơn, nâng cao năng suất lao động khi sử dụng các trang thiết bị, các công nghệ số để thu thập thông tin, chiết xuất dữ liệu, kết nối liên thông cơ sở dữ liệu và tự động hóa các công việc. Đây cũng là cơ hội để các công ty dịch vụ tư vấn kế toán, kiểm toán nâng cao chất lượng dịch vụ, mở rộng thị trường sang các nước…
Kế toán, kiểm toán là một bộ phận cấu thành của hệ công cụ quản lý kinh tế - tài chính, có vai trò tích cực trong quản lý, điều hành và kiểm soát các hoạt động kinh tế - tài chính. Ngành kế toán, kiểm toán đã trở thành một thành tố quan trọng trong việc lành mạnh hóa tài chính quốc gia, giúp thúc đẩy quản trị nền kinh tế phát triển bền vững. Để đẩy nhanh CĐS trong lĩnh vực kế toán, kiểm toán, các đơn vị, tổ chức, cơ quan, doanh nghiệp cần khẩn trương thực hiện các giải pháp cơ bản.
Thứ nhất, xây dựng hạ tầng kỹ thuật công nghệ thông tin (CNTT) và hạ tầng dữ liệu số đáp ứng tiêu chuẩn đối với trung tâm dữ liệu (TTDL) theo quy định của Bộ Thông tin và Truyền thông để phục vụ hoạt động của đơn vị, truy cập internet và kết nối với các ứng dụng công nghệ số.
Thứ hai, xây dựng hệ thống bảo mật, an ninh mạng, thiết bị chuyên dụng như: Tường lửa (firewall), giải pháp phòng chống virus; thường xuyên kiểm tra an toàn, bảo mật cho TTDL và hệ thống mạng để đảm bảo an ninh, an toàn trên môi trường mạng, cập nhật, khắc phục các lỗ hổng về bảo mật đối với hệ thống.
Thứ ba, xây dựng các phần mềm hỗ trợ công tác chỉ đạo, quản lý, điều hành của đơn vị và các phần mềm hỗ trợ hệ thống kế toán, kiểm toán; xây dựng kế hoạch cụ thể ứng dụng công nghệ vào các hoạt động đảm bảo tính hệ thống, đồng bộ, sát hợp, thiết thực theo hướng hiện đại, hiệu lực, hiệu quả, từng bước đổi mới phương pháp kế toán, kiểm toán hướng tới kế toán số, kiểm toán số, đáp ứng yêu cầu quá trình CĐS và dựa trên nền tảng công nghệ số.
Thứ tư, thay đổi nhận thức và tư duy của cán bộ, nhân viên về ứng dụng công nghệ số vào hoạt động quản lý, quản trị, điều hành, kế toán, kiểm toán; xác định ứng dụng công nghệ số, dữ liệu lớn vào hoạt động kế toán, kiểm toán là mục tiêu chiến lược của tổ chức, đơn vị, cơ quan.
Thứ năm, tăng cường và nâng cao kiến thức, sự hiểu biết của cán bộ, nhân viên về công nghệ số liên quan đến lĩnh vực kế toán, kiểm toán, như: Công nghệ số, trí tuệ nhân tạo (AI), dữ liệu lớn (Big Data), internet kết nối vạn vật (IoT), công nghệ chuỗi khối (Blockchain), điện toán đám mây (Cloud computing), chính phủ số, nền kinh tế chuyển đổi số, kiểm toán số.
Thứ sáu, cơ quan quản lý nhà nước (Bộ Tài chính) tập trung, rà soát, hoàn thiện các văn bản pháp lý trong lĩnh vực kế toán, kiểm toán, ban hành chuẩn mực kế toán (IFRS, IAS), chuẩn mực kiểm toán (ISA) theo hướng cập nhật và tiệm cận chuẩn mực quốc tế; nghiên cứu, xây dựng và ban hành các chính sách, quy định, quy chế kế toán, kiểm toán CNTT và dữ liệu lớn.
Thứ bảy, xây dựng và thường xuyên bổ sung, cập nhật hệ thống cơ sở dữ liệu (CSDL), kết nối, liên thông, chia sẻ, khai thác CSDL quốc gia và CSDL của các đơn vị kế toán, kiểm toán trên diện rộng để làm giàu hệ thống dữ liệu lớn. Tổ chức thu thập, sắp xếp tạo lập hệ thống ngân hàng dữ liệu lớn; không ngừng bổ sung, cập nhật làm phong phú dữ liệu điện tử, hình thành kho dữ liệu cơ sở; xây dựng hệ thống CNTT phục vụ việc lưu trữ, bảo mật, phân tích kho dữ liệu điện tử phục vụ cho hoạt động kế toán, kiểm toán.
Thứ tám, từng bước áp dụng phương thức, phương pháp kế toán, kiểm toán dữ liệu lớn, thực hiện phân tích dữ liệu lớn và ứng dụng AI trên nền hạ tầng số để hỗ trợ hoạt động kế toán, kiểm toán.
Thứ chín, tổ chức tốt công tác đào tạo, đảm bảo cán bộ, nhân viên, người quản lý, điều hành sử dụng thành thạo các phần mềm ứng dụng; nâng cao kỹ năng ứng dụng công nghệ cao, đảm bảo an toàn, bảo mật trong quá trình vận hành, khai thác hạ tầng, ứng dụng trong xử lý các công việc hàng ngày; nâng cao năng lực khai thác, phân tích dữ liệu, làm chủ công nghệ, biết sử dụng các công cụ xử lý, tính toán dựa trên công nghệ số và khai thác kết quả mà các công cụ này mang lại một cách chuyên nghiệp./.