Kiểm toán nhà nước báo động tình trạng chuyển giá
Hoạt động của Ngành - Ngày đăng : 06:45, 25/07/2018
(BKTO) - Hơn 50% số doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài (FDI) kê khai lỗ, trong khi vẫn mở rộng hoạt động sản xuất kinh doanh, gây thất thu hàng nghìn tỉ đồng ngân sách.
Các giao dịch chuyển giá gây thất thu ngân sách nhà nước -Ảnh: Ngọc Thắng
Tại Việt Nam hiện nay,chuyển giálà hoạt động phổ biến không chỉ đối với các doanh nghiệp FDI mà còn diễn ra ở các doanh nghiệp trong nước. Hành vi này không chỉ gây thất thu ngân sách nhà nước mà còn làm méo mó môi trường kinh doanh, tạo sự cạnh tranh bất bình đẳng giữa các chủ thể kinh tế và chứa đựng nhiều rủi ro khác.
Ông Hồ Đức Phớc, Tổng Kiểm toán nhà nước, cho biết thời gian qua, cơ quan này đã thu hồi hàng trăm nghìn tỉ đồng cho ngân sách nhà nước. Trong đó, có các khoản kiến nghị tăng thu từ hoạt động chuyển giá của đối tượng kiểm toán.
Không phải ngẫu nhiên mà trong giai đoạn 2015-2017, có khoảng 50% doanh nghiệp có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài đang hoạt động kinh doanh ở Việt Nam kê khai lỗ, trong đó có nhiều doanh nghiệp kê khai lỗ nhiều năm liền. Mặc dù kê khai lỗ liên tục, song nhiều doanh nghiệp vẫn tiếp tục mở rộng sản xuất. Có những trường hợp nếu không được phát hiện và xử lý, số thuế thất thu đã có thể lên đến hàng trăm tỉ đồng.
Điển hình là Công ty Hualon Corporation Việt Nam. Đây là Công ty 100% vốn đầu tư nước ngoài từ Malaysia, Đài Loan - British Virgin Island, chuyên sản xuất sợi và dệt vải. Suốt gần 20 năm hoạt động tại Việt Nam, Hualon liên tục báo lỗ. Tính đến hết năm 2010, số lỗ lũy kế của công ty tới hơn 1.000 tỉ đồng và Hualon chưa từng đóng thuế thu nhập doanh nghiệp. Mặc dù bị lỗ nhưng công ty vẫn mở rộng sản xuất liên tục.
Một trường hợp khác là Metro Việt Nam, đơn vị này bắt đầu kinh doanh từ 28.3.2002. Tuy nhiên, từ năm 2002 - 2013 đã kê khai lỗ với tổng số tiền 1.657 tỉ đồng và chỉ duy nhất 1 năm lãi 173 tỉ đồng. Mặc dù đã được thanh tra nhiều lần, song chỉ sau khi Metro công bố thương vụ bán hệ thống của mình tại Việt Nam cho Tập đoàn Berli Jucker (BJC) của Thái Lan, với giá trị lên tới 879 triệu USD vào năm trước, gấp gần 3 lần tổng vốn đầu tư, thì nghi vấn chuyển giácủa tập đoàn này mới được đặt ra đối với các cơ quan chức năng.
Sau khi thực hiện thanh tra năm 2014, Tổng Cục thuế đã yêu cầu Metro điều chỉnh giảm lỗ, giảm khấu trừ và truy thu thuế tổng cộng 507 tỉ đồng.
Theo ông Phớc, dưới góc độ pháp lý, việc kiến nghị của Kiểm toán nhà nước truy thu thuế tiêu thụ đặc biệt đối vớiSabecovừa qua cũng có thể xem như đã gián tiếp chỉ ra một lỗ hổng trong việc quản lý thuế tiêu thụ đặc biệt theo quy định hiện hành. Tuy nhiên, công tác kiểm toán chống chuyển giá chưa bao giờ được đưa ra bàn thảo và triển khai thực hiện một cách chính thức, hệ thống, đầy đủ đúng với bản chất, dẫn đến công tác quản lý nhà nước về chuyển giá còn nhiều bất cập và hạn chế.
Theo thanhnien.vn