Lấy phiếu tín nhiệm với dân chủ và quản trị quốc gia

Góc nhìn - Ngày đăng : 07:10, 25/10/2023

(BKTO) - Kỳ họp thứ 6 của Quốc hội đang diễn ra tại Thủ đô Hà Nội. Tại Kỳ họp thứ 6 lần này, một hoạt động rất có ý nghĩa đối với việc phát huy dân chủ và nâng cao chất lượng của nền quản trị quốc gia sẽ được triển khai. Đó là việc lấy phiếu tín nhiệm của các đại biểu Quốc hội đối với 44 quan chức hàng đầu của đất nước ta.
qh.jpg
Quang cảnh Phiên khai mạc Kỳ họp thứ 6 Quốc hội khóa XV. Ảnh: ST

Ở nước ta, có hai hình thức xem xét mức độ tín nhiệm. Đó là lấy phiếu tín nhiệm và bỏ phiếu tín nhiệm. Lấy phiếu tín nhiệm được tiến hành vào giữa nhiệm kỳ, bỏ phiếu tín nhiệm được tiến hành khi có trên 20% tổng số đại biểu Quốc hội hoặc khi các chủ thể có thẩm quyền đề nghị. Cũng như bỏ phiếu tín nhiệm, lấy phiếu tín nhiệm là một công cụ quan trọng để tăng cường dân chủ và nâng cao chất lượng quản trị quốc gia.

Trước hết, lấy phiếu tín nhiệm ở Quốc hội giúp tăng cường dân chủ. Việc lấy phiếu tín nhiệm giúp thể hiện ý chí của nhân dân đối với các quan chức. Khi người dân không tín nhiệm một quan chức, họ có thể thể hiện ý chí thông qua các đại biểu của mình. Điều này giúp đảm bảo rằng các quan chức phải luôn nỗ lực, hoàn thành tốt nhiệm vụ của mình để được nhân dân tín nhiệm.

Việc lấy phiếu tín nhiệm giúp Quốc hội giám sát hiệu quả hơn hoạt động của các quan chức. Thông qua việc bỏ phiếu tín nhiệm, Quốc hội có thể đánh giá mức độ tín nhiệm của mình đối với các quan chức. Điều này giúp đảm bảo rằng các quan chức phải luôn chịu sự giám sát của những người đại diện cho nhân dân.

Việc lấy phiếu tín nhiệm giúp tăng cường chế độ trách nhiệm của các quan chức trước nhân dân. Khi một quan chức bị bỏ phiếu với tín nhiệm thấp, thì có nghĩa là họ đã không hoàn thành tốt nhiệm vụ của mình và không được nhân dân tín nhiệm...

Việc lấy phiếu tín nhiệm ở Quốc hội, vì vậy là một công cụ quan trọng để xây dựng và phát triển nền dân chủ. Việc này góp phần: Tăng cường quyền lực của nhân dân: Việc lấy phiếu tín nhiệm giúp nhân dân thông qua các đại diện của mình có tiếng nói trong việc đánh giá và quyết định đối với các quan chức.

Giảm thiểu tham nhũng và lãng phí: Việc lấy phiếu tín nhiệm giúp ngăn chặn các quan chức tham nhũng và lãng phí vì sợ bị đại biểu đại diện cho nhân dân bỏ phiếu tín nhiệm thấp.

Thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội: Việc lấy phiếu tín nhiệm giúp đảm bảo rằng các quan chức có năng lực và phẩm chất tốt sẽ được giữ chức vụ, từ đó thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội.

Thứ hai, việc lấy phiếu tín nhiệm ở Quốc hội có thể giúp nâng cao chất lượng của nền quản trị quốc gia. Điều này đạt được nhờ những hiệu ứng sau đây.

Hiệu ứng thứ nhất, việc lấy phiếu tín nhiệm giúp tăng cường chế độ trách nhiệm của các quan chức trước nhân dân. Khi một quan chức bị bỏ phiếu tín nhiệm thấp, thì có nghĩa là người đó đã không hoàn thành tốt nhiệm vụ của mình và không được những đại biểu đại diện cho nhân dân tín nhiệm. Điều này giúp đảm bảo rằng các quan chức phải luôn có trách nhiệm với công việc của mình và với nhân dân.

Hiệu ứng thứ hai, việc lấy phiếu tín nhiệm có thể giúp thúc đẩy việc lựa chọn và bổ nhiệm các quan chức có năng lực và phẩm chất tốt. Việc lấy phiếu tín nhiệm giúp Quốc hội đánh giá mức độ tín nhiệm của mình đối với các quan chức. Điều này giúp đảm bảo rằng các quan chức được lựa chọn và bổ nhiệm phải là những người có năng lực và phẩm chất tốt, có thể đáp ứng được kỳ vọng của nhân dân.

Hiệu ứng thứ ba, việc lấy phiếu tín nhiệm giúp tăng cường tính minh bạch và công khai trong hoạt động của bộ máy nhà nước. Việc lấy phiếu tín nhiệm giúp đảm bảo rằng hoạt động của bộ máy nhà nước được tiến hành một cách minh bạch và công khai. Điều này giúp ngăn chặn các hành vi tham nhũng và lãng phí, góp phần xây dựng một nền quản trị quốc gia trong sạch và vững mạnh.

Tuy nhiên, việc bỏ phiếu tín nhiệm cũng cần được thực hiện một cách công tâm, khách quan và minh bạch mới đảm bảo tính hiệu quả và tính dân chủ. Rủi ro của việc thiếu tính chính xác và thiếu tính khách quan cần phải được nhận thức và loại trừ. Quả thực, kết quả lấy phiếu tín nhiệm hoàn toàn có thể bị chi phối bởi các yếu tố như lợi ích nhóm, phe phái, hoặc sự thiếu hiểu biết của các đại biểu Quốc hội. Ngoài ra, việc lấy phiếu tín nhiệm cũng có thể thiếu tính hiệu quả. Đó là khi một quan chức bị mất uy tín đối với xã hội mà vẫn nhận được đủ tín nhiệm để tiếp tục giữ chức vụ.

Cuối cùng, việc lấy phiếu tín nhiệm của Quốc hội sẽ được triển khai. Kết quả 44 quan chức cao cấp của Nhà nước ta được Quốc hội tín nhiệm sẽ được công bố công khai để toàn dân biết. Điều này vừa bảo đảm tính minh bạch của thể chế, vừa giúp cử tri giám sát và đánh giá các đại biểu của mình./.

TS. NGUYỄN SĨ DŨNG - Nguyên Phó Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội