Hướng dẫn kiểm toán các dự án có sử dụng vốn hỗ trợ phát triển chính thức

Phó Tổng Kiểm toán nhà nước Nguyễn Tuấn Anh làm Chủ tịch Hội đồng nghiệm thu; cùng tham dự có các thành viên trong Hội đồng và Ban Đề tài.

Theo ThS. Vũ Duy Bắc - Phó Kiểm toán trưởng KTNN chuyên ngành IV, các dự án ODA thường được ưu tiên cho các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội theo chính sách vĩ mô, không sử dụng trực tiếp cho lĩnh vực kinh doanh nhằm mục đích sinh lợi. Ở Việt Nam, các dự án ODA tập trung vào những lĩnh vực xóa đói giảm nghèo, y tế, giao thông vận tải, thông tin liên lạc, giáo dục và đào tạo, cấp thoát nước, bảo vệ môi trường,…

Nhận thức được tầm quan trọng của nguồn vốn ODA và những ảnh hưởng của các dự án ODA đến công tác đầu tư, cơ sở hạ tầng, nợ công quốc gia, những năm gần đây, KTNN tăng cường kiểm toán các dự án đầu tư có sử dụng vốn ODA. Ngoài ra, KTNN cũng thực hiện kiểm toán nhiều dự án theo đề nghị của các nhà tài trợ.

Thông qua kết quả kiểm toán, KTNN không chỉ kiến nghị xử lý về tài chính mà còn chỉ ra nhiều bất cập liên quan đến chế độ, chính sách, trình tự, thủ tục đầu tư, quản lý dự án; từ đó, kiến nghị với các cơ quan chức năng hoàn thiện các chế độ, chính sách, hạn chế thất thoát, lãng phí, tham nhũng trong lĩnh vực đầu tư xây dựng tại các dự án sử dụng vốn ODA.

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, thực tế cho thấy, các dự án đầu tư sử dụng vốn ODA có đặc thù riêng, mỗi loại dự án lại có nội dung, tính chất, đặc điểm, nguồn vốn, quy định khác nhau dẫn đến phát sinh nhiều loại nghiệp vụ và rủi ro khác nhau. Điều này đòi hỏi kiểm toán viên phải hiểu biết sâu sắc về nền kinh tế, từng lĩnh vực hoạt động của dự án để xác định được các trọng yếu, rủi ro, hướng kiểm tra. Điều này phần nào ảnh hưởng đến việc triển khai thực hiện kiểm toán.

Thêm vào đó, hiện nay, Hướng dẫn kiểm toán dự án dầu tư xây dựng công trình của KTNN vẫn chưa có các hướng dẫn, yêu cầu cụ thể các bước kiểm toán đối với dự án/chương trình sử dụng vốn ODA, đặc biệt là với một số nội dung đặc thù. Vì vậy, các kiểm toán viên còn gặp nhiều vướng mắc trong quá trình chuẩn bị và thực hiện kiểm toán, phần nào ảnh hưởng đến kết quả của cuộc kiểm toán.

Xuất phát từ thực tế trên, Ban Đề tài đã nghiên cứu, hệ thống hóa lý luận cơ bản về quy trình kiểm toán các dự án đầu tư xây dựng sử dụng vốn ODA; đúc rút một số kinh nghiệm trong thực hiện kiểm toán và đề xuất hoàn thiện Hướng dẫn kiểm toán các dự án đầu tư xây dựng công trình sử dụng vốn ODA.

Tại buổi nghiệm thu, các thành viên Hội đồng đánh giá cao kết quả nghiên cứu của Ban Đề tài cả về lý luận và thực tiễn. Để Đề tài có chất lượng cao hơn, Hội đồng nghiệm thu đề nghị nhóm nghiên cứu bổ sung một số gian lận và sai sót thường gặp vào nội dung Hướng dẫn; giải pháp tổ chức thực hiện về việc thẩm định và ban hành hướng dẫn theo quy định hiện hành về việc soạn thảo, thẩm định, ban hành văn bản quy phạm pháp luật và văn bản quản lý của KTNN.

Kết luận cuộc họp, Phó Tổng Kiểm toán nhà nước Nguyễn Tuấn Anh đánh giá, Đề tài đã thành công trong việc phân tích thực trạng kiểm toán và đưa ra nội dung hướng dẫn kiểm toán các dự án đầu tư xây dựng công trình sử dụng vốn ODA. Đây là tiền đề quan trọng để KTNN tiếp tục nghiên cứu, ban hành hướng dẫn kiểm toán các dự án đầu tư xây dựng công trình sử dụng vốn ODA phù hợp với thực tiễn và có tính ứng dụng cao.

Phó Tổng Kiểm toán nhà nước Nguyễn Tuấn Anh đề nghị Ban Đề tài tiếp thu tối đa các kiến nghị của Hội đồng nghiệm thu, trong đó lưu ý một số nội dung: Bổ sung sự cần thiết xây dựng Hướng dẫn kiểm toán; phân tích đặc thù dự án sử dụng vốn ODA ảnh hưởng đến hoạt động kiểm toán; bổ sung giải pháp tổ chức thực hiện việc thẩm định và ban hành hướng dẫn kiểm toán theo quy định hiện hành.

Hội đồng nghiệm thu đánh giá Đề tài xếp loại Xuất sắc./.

THÙY LÊ