Kiểm toán nhà nước đề nghị Cục Thuế Hà Nội thanh tra một số doanh nghiệp
Kiểm toán - Ngày đăng : 14:28, 14/11/2023
Trong cuộc kiểm toán Chuyên đề này, KTNN đã tiến hành đối chiếu hồ sơ kê khai, quyết toán thuế của 46 DN được chọn mẫu. Kết quả cho thấy, các đơn vị cơ bản đã kê khai và quyết toán thuế theo quy định, góp phần thực hiện kế hoạch thu ngân sách của địa phương.
Tuy nhiên, các đơn vị chọn mẫu đối chiếu còn kê khai thiếu doanh thu hoặc xác định sai chí phí tính thuế theo quy định; DN có giao dịch liên kết phân bổ khấu hao tài sản cố định chưa đúng quy định.
Cùng với đó, KTNN phát hiện có DN đưa vào chi phí được trừ đối với khoản lãi vay vượt mức khống chế theo quy định tại Điều 1 Nghị định số 68/2020/NĐ-CP ngày 24/6/2020; điểm a khoản 3 Điều 16 Nghị định số 132/2020/NĐ-CP của Chính phủ... từ đó xác định chưa đầy đủ nghĩa vụ với NSNN.
Kết quả đối chiếu, kiểm toán xác định số phải nộp NSNN tăng thêm 21.957,4 triệu đồng (trong đó thuế Giá trị gia tăng 927,7 triệu đồng; thuế thu nhập DN 21,04 tỷ đồng; thuế thu nhập cá nhân 26,4 triệu đồng và thu khác 1,4 triệu đồng); giảm thuế Giá trị gia tăng còn được khấu trừ chuyển kỳ sau 5,384 tỷ đồng; giảm lỗ chuyển kỳ sau 228,74 tỷ đồng.
Đồng thời, KTNN còn thực hiện chọn mẫu phân tích hồ sơ Báo cáo tài chính và hồ sơ khai thuế của DN có rủi ro về giao dịch liên kết, DN được chọn là Công ty CP Địa ốc Alpha Nam tại Chi cục Thuế quận Thanh Xuân.
Kết quả cho thấy, tại thời điểm 31/12/2020, số dư khoản vay ghi nhận trên Báo cáo tài chính là 1.372,494 tỷ đồng, chiếm 114% vốn góp của chủ sở hữu và chiếm trên 50% tổng giá trị các khoản nợ trung và dài hạn (0đ), thuộc điều kiện xác định giao dịch liên kết theo quy định tại điểm d khoản 2 Điều 5 Nghị định số 132/2020/NĐ-CP quy định về quản lý thuế đối với DN có giao dịch liên kết.
Song Công ty Alpha Nam không thực hiện kê khai thông tin về quan hệ liên kết và giao dịch liên kết nộp cùng Tờ khai quyết toán thuế thu nhập DN, đồng thời hồ sơ kê khai chưa thực hiện xác định lãi vay được trừ theo quy định tại khoản 3 Điều 16 và khoản 3 Điều 18 Nghị định số 132/2020/NĐ-CP, trong khi năm 2020, Công ty Alpha Nam phát sinh chi phí lãi vay trên Báo cáo tài chính và hồ sơ khai thuế là 103,114 tỷ đồng.
Trường hợp xác định đây là giao dịch liên kết thì chi phí lãi vay loại trừ khi quyết toán thuế thu nhập DN năm 2020 theo quy định tại khoản 3 Điều 16 Nghị định số 132/2020/NĐ-CP là 47,56 tỷ đồng (tương ứng thuế thu nhập DN phát sinh năm 2020 tăng thêm là 9,512 tỷ đồng).
Tuy nhiên, do Đoàn kiểm toán không thực hiện kiểm tra đối chiếu trực tiếp đối với Công ty CP Địa ốc Alpha Nam trong khi hồ sơ, tài liệu lưu tại cơ quan Thuế chưa đầy đủ cơ sở để đảm bảo cho Đoàn kiểm toán xác định được chính xác về giao dịch liên kết và xác định chính xác được số thuế thu nhập DN phải nộp liên quan đến số thuế trên.
Còn tại Chi cục Thuế quận Hai Bà Trưng, qua đối chiếu số liệu báo cáo của người nộp thuế đối với Công ty CP Nông sản Sông Lam cho thấy, năm 2020, Công ty ký Hợp đồng tín dụng vay Ngân hàng SHB - chi nhánh Tây Hà Nội, số dư nợ vay đến 31/12/2020 lớn hơn 25% vốn góp của chủ sở hữu (1.166,8 tỷ đồng/30 tỷ đồng) và trên 50% nợ trung, dài hạn của DN (1.166,8 đồng/0 đồng).
Như vậy, Công ty Nông sản Sông Lam vay của Ngân hàng như nêu trên được xác định là các bên có quan hệ liên kết. Việc xác định tổng chi phí lãi vay được trừ khi xác định thu nhập chịu thuế thu nhập DN của Công ty Nông sản Sông Lam theo quy định tại điểm a khoản 3 Điều 16 Nghị định số 132/2020/NĐ-CP.
Tuy nhiên, Công ty chưa đồng thuận với ý kiến của Đoàn KTNN, theo Công ty thì các khoản vay của Công ty là khoản vay ngắn hạn, Công ty không phát sinh các khoản vay trung và dài hạn; song Công ty lại không cung cấp đủ tài liệu cho Tổ kiểm toán và phối hợp trong việc xác định chi phí lãi vay được trừ khi tính thuế thu nhập DN.
Từ những phát hiện nêu trên, KTNN đã kiến nghị Cục Thuế Hà Nội tổ chức thực hiện thanh tra thuế đối với các công ty liên quan đến việc xác định giao dịch liên kết nhưng Đoàn kiểm toán không có đầy đủ hồ sơ, tài liệu để có căn cứ xác định chính xác về giao dịch liên kết và số thuế thu nhập DN phải nộp khi loại trừ chi phí lãi vay vượt định mức trong trường hợp xác định thuộc diện giao dịch liên kết theo quy định tại khoản 3 Điều 16 Nghị định số 132/2020/NĐ-CP, gồm Công ty CP Địa ốc Alpha Nam và Công ty CP Nông sản Sông Lam, để xác định đầy đủ các khoản liên quan đến xác định thuế thu nhập DN, trong đó riêng các khoản chi phí lãi vay trường hợp phải loại trừ khi tính thuế thu nhập DN sẽ làm tăng thuế của Công ty Alpha Nam là 47,56 tỷ đồng…/.