Quảng Ninh: Tạo mặt bằng sạch để đón sóng đầu tư
Địa phương - Ngày đăng : 15:01, 22/01/2024
Vận hội lớn
Ngày 24/9/2020, Thủ tướng Chính phủ có Quyết định số 29/2020/QĐ-TTg về việc thành lập KKT ven biển Quảng Yên, là 1 trong 3 KKT ven biển của tỉnh Quảng Ninh. Theo Quyết định được phê duyệt, KKT ven biển Quảng Yên (gọi tắt là KKT Quảng Yên) có tổng diện tích 13.303 ha. Trong đó, phần lớn diện tích KKT thuộc địa bàn TX Quảng Yên và một số phường của TP Uông Bí.
Với một địa phương có xuất phát điểm là sản xuất nông nghiệp thì quyết định thành lập KKT Quảng Yên là vận hội lớn để TX Quảng Yên phát huy những tiềm năng, thế mạnh bứt phá đi lên trở thành một trong những cực tăng trưởng của tỉnh Quảng Ninh.
Đúng như kỳ vọng, sau khi công bố thành lập KKT Quảng Yên, hàng loạt các nhà đầu tư, tập đoàn, doanh nghiệp lớn trong và ngoài nước đã lựa chọn Quảng Yên là nơi đầu tư phát triển sản xuất kinh doanh như: Tập đoàn Foxconn, Tập đoàn Amata, Tập đoàn Rent A Port, Deep C, Jinko Solar…
Đến nay, Quảng Yên đã trở thành địa phương nhiều khu công nghiệp (KCN) nhất của tỉnh Quảng Ninh với 5/11 KCN, tổng diện tích 4.591ha, bao gồm: KCN Đông Mai, KCN Sông Khoai, KCN Nam Tiền Phong, KCN Bắc Tiền Phong và KCN Bạch Đằng.
"Sức hút" với các nhà đầu tư đã tạo ra dư địa lớn góp phần đưa Quảng Yên phát triển nhanh, bền vững và trở thành thành phố trực thuộc tỉnh vào năm 2025. Đồng thời, cũng đặt ra cho chính quyền và nhân dân địa phương những thách thức lớn, trong đó có công tác giải phóng mặt bằng (GPMB) phục vụ các dự án trên địa bàn.
Thách thức lớn
Trong giai đoạn từ năm 2020 - 2023, TX Quảng Yên thực hiện GPMB 139 dự án, tương đương với diện tích cần phải thu hồi khoảng 11.000ha, gần 27.000 hộ dân, tổ chức bị ảnh hưởng. Riêng năm 2023, địa phương phải thực hiện GPMB cho 34 dự án, thu hồi trên 3.500 ha, gần 7.700 hộ dân bị ảnh hưởng.
Với khối lượng công việc rất lớn và phải thực hiện trong khoảng thời gian ngắn, đòi hỏi cả hệ thống chính trị của TX Quảng Yên cùng vào cuộc với quyết tâm, nỗ lực cao nhất để bàn giao mặt bằng sạch cho các chủ đầu tư.
Đơn cử như Dự án KCN Sông Khoai, do Công ty CP Đô thị Amata Hạ Long làm chủ đầu tư, có tổng diện tích quy hoạch 714ha, thuộc địa bàn các xã Sông Khoai, Đông Mai, Cộng Hòa và phường Minh Thành. Trong đó, xã Sông Khoai có 591ha, với 3.664 hộ dân bị thu hồi đất. Hiện, TX Quảng Yên đã hoàn thành, bàn giao 393ha mặt bằng sạch cho chủ đầu tư, đạt 55,04% tổng diện tích cần GPMB của KCN Sông Khoai. Công ty CP Đô thị Amata cũng đang tập trung nguồn lực đẩy nhanh tiến độ đầu tư hạ tầng kỹ thuật thiết yếu phục vụ nhu cầu của các nhà đầu tư thứ cấp.
KCN Sông Khoai được khởi công xây dựng đầu năm 2019, đến nay đã thu hút được 15 dự án FDI thứ cấp, với tổng vốn đăng ký đầu tư trên 2,3 tỷ USD, tổng diện tích sử dụng đất 132,5ha, suất vốn đầu tư bình quân 17,98 triệu USD/ha đất công nghiệp. Dự kiến năm 2024, KCN Sông Khoai sẽ thu hút vốn đầu tư FDI đạt ít nhất 1,5 tỷ USD.
Theo lãnh đạo Trung tâm Phát triển quỹ đất TX Quảng Yên, vấn đề khó nhất trong việc GPMB các dự án đó là xác định nguồn gốc đất. Với một địa phương xuất phát điểm là sản xuất nông nghiệp như Quảng Yên thì việc xác nhận nguồn gốc đất lại càng khó khăn, phức tạp hơn nhiều. Đặc biệt là một số vấn đề trong chuyển đổi mục đích sử dụng đất từ đất ruộng sang đất nuôi trồng thủy sản, việc xây dựng công trình trên đất trồng lúa để phục vụ việc nuôi trồng thủy sản... nhưng chưa làm thủ tục chuyển đổi theo quy định dẫn đến khó khăn trong công tác bồi thường GPMB, khó tạo được sự đồng thuận của nhân dân. Từ đó cũng dẫn đến khiếu kiện kéo dài.
Trong khi đó, chế độ, chính sách về đất đai thay đổi liên tục, hệ thống cơ sở dữ liệu đất đai không đồng bộ, cán bộ làm công tác địa chính ở cơ sở còn thiếu, còn những hạn chế nhất định cũng là những khó khăn rất lớn làm kéo dài thời gian GPMB.
Cả hệ thống chính trị vào cuộc
Để “dọn ổ đón đại bàng”, TX Quảng Yên đã và đang nỗ lực GPMB, tạo mặt bằng sạch để triển khai các dự án trên địa bàn. Đây có thể nói là nhiệm vụ đặt ra những khó khăn, thách thức "chưa từng có" đòi hỏi cả hệ thống chính trị và người dân thị xã cùng chung tay vì mục tiêu phát triển chung của địa phương. Cái khó nhất là diện tích GPMB rộng, trải nhiều địa phương và tập trung vào một số thời điểm, trong khi đó một số chính sách liên quan đến GPMB không ổn định, đội ngũ cán bộ làm công tác GPMB ở cấp xã không được bổ sung… sẽ làm ảnh hưởng đến tiến độ công việc.
Để chuẩn bị tốt nhất cho công tác GPMB, thu hồi đất phục vụ các dự án trong giai đoạn 2021 - 2030, TX Quảng Yên đã lên kế hoạch bố trí tái định cư cho các hộ dân bị thu hồi đất. Trong đó tập trung ưu tiên nguồn lực, đẩy nhanh đầu tư quy hoạch xây dựng 9 khu tái định cư có khả năng đáp ứng cho khoảng 1.000 hộ dân bị ảnh hưởng bởi GPMB các dự án trên địa bàn thị xã…
Cùng với đó, Trung tâm Phát triển quỹ đất thị xã đã chủ động phối hợp với MTTQ và các đoàn thể chính trị - xã hội thị xã, các cơ quan chuyên môn và chính quyền địa phương tổ chức các hội nghị công khai quy hoạch và triển khai công tác GPMB thực hiện dự án; họp đối thoại, vận động các hộ dân bị ảnh hưởng bởi dự án nhận tiền, bàn giao mặt bằng; phối hợp với chủ đầu tư và UBND các xã, phường chi trả tiền bồi thường, hỗ trợ, tái định cư cho các cá nhân, tổ chức;… Nhiều cán bộ, đảng viên tại cơ sở đã phát huy vai trò tiên phong, gương mẫu trong việc thực hiện chủ trương GPMB. Đồng thời, chung tay cùng cấp ủy, chính quyền vận động nhân dân đồng thuận GPMB.
Ông Nguyễn Công Luận, Bí thư Chi bộ, Trưởng thôn 3, xã Sông Khoai (áo trắng) tuyên truyền, vận động nhân dân đồng thuận chủ trương GPMB triển khai dự án KCN Sông Khoai. Ảnh: Ánh Tuyết.
Ông Nguyễn Công Luận, Bí thư Chi bộ, Trưởng thôn 3 (xã Sông Khoai) có 3.600m2 đất thu hồi để phục vụ Dự án KCN Sông Khoai. Ông Luận đã phát huy vai trò tiên phong của đảng viên trong việc bàn giao mặt bằng để triển khai dự án. Ông Luận cho biết, sau khi nghiên cứu cơ chế chính sách, ông đã vận động mọi người trong gia đình đồng thuận bàn giao mặt bằng, vì mục tiêu chung phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.
Ông Trần Đức Thắng, Chủ tịch UBND TX Quảng Yên cho biết, GPMB là công việc phức tạp, khó khăn. Do vậy để hài hoà lợi ích của nhân dân và trách nhiệm với nhà nước, điều đầu tiên và quan trọng khi triển khai công tác GPMB các dự án là phải thực hiện đầy đủ các bước theo đúng trình tự quy định, đảm bảo công khai, dân chủ. Để đạt được mục tiêu đề ra, thị xã đã huy động cả hệ thống chính trị cùng vào cuộc tuyên truyền, vận động, giải thích cho quần chúng nhân dân hiểu và đồng thuận.
Với quyết tâm cao, không ngại khó mà chùn bước, TX Quảng Yên đã gặt hái được nhiều "trái ngọt" trong công tác GPMB. Qua đó, góp phần vào mục tiêu chung của thị xã là nâng cao hiệu quả thu hút đầu tư, phát triển kinh tế - xã hội địa phương.
Năm 2023, TX Quảng Yên đã thu hút được 21 dự án đầu tư mới. Trong đó có 19 dự án FDI với tổng mức đầu tư hơn 1,5 tỷ USD; 2 dự án đầu tư trong nước với tổng vốn gần 37.000 tỷ đồng.