Kiểm soát chất lượng kiểm toán nhằm góp phần nâng cao chất lượng và giảm thiểu rủi ro kiểm toán

Quy chế gồm 8 chương, 51 điều quy định về phạm vi, đối tượng, nội dung, trình tự, thủ tục kiểm soát chất lượng kiểm toán đối với các cuộc kiểm toán do Kiểm toán nhà nước (KTNN) thực hiện theo Quy trình kiểm toán của KTNN; trách nhiệm, quyền hạn của các cấp kiểm soát chất lượng kiểm toán của KTNN và các đối tượng chịu sự kiểm soát chất lượng kiểm toán của KTNN.

Quy chế nêu rõ: Kiểm soát chất lượng kiểm toán là hoạt động kiểm tra, giám sát hoạt động kiểm toán trong các giai đoạn của cuộc kiểm toán theo Quy trình kiểm toán của KTNN nhằm đảm bảo chất lượng kiểm toán; ngăn ngừa, phát hiện và khắc phục các sai phạm, hạn chế trong hoạt động kiểm toán, kiểm tra thực hiện kết luận, kiến nghị kiểm toán.

Quy chế này áp dụng đối với các cấp kiểm soát chất lượng kiểm toán, các đối tượng chịu sự kiểm soát chất lượng kiểm toán và các tổ chức, cá nhân có liên quan đến hoạt động kiểm soát chất lượng kiểm toán của KTNN.

Trường hợp ký hợp đồng ủy thác hoặc thuê doanh nghiệp thực hiện kiểm toán: Việc kiểm soát chất lượng kiểm toán theo các điều khoản quy định tại hợp đồng ủy thác hoặc thuê doanh nghiệp kiểm toán và theo yêu cầu của Tổng Kiểm toán nhà nước (nếu có).

Quy chế quy định các cấp kiểm soát chất lượng kiểm toán của KTNN gồm: Tổng Kiểm toán nhà nước; thủ trưởng đơn vị chủ trì cuộc kiểm toán (kiểm toán trưởng); trưởng đoàn gồm trưởng đoàn kiểm toán, trưởng đoàn kiểm tra việc thực hiện kết luận, kiến nghị kiểm toán (đoàn kiểm tra kiến nghị); tổ trưởng gồm tổ trưởng tổ kiểm toán, tổ trưởng tổ kiểm tra việc thực hiện kết luận, kiến nghị kiểm toán (tổ kiểm tra); thành viên của đoàn kiểm toán và đoàn kiểm tra kiến nghị gồm thành viên là kiểm toán viên nhà nước và thành viên không phải là kiểm toán viên nhà nước (KTVNN) tự kiểm soát chất lượng kiểm toán.

Quy chế quy định 5 hình thức kiểm soát chất lượng kiểm toán của KTNN: Giám sát hoạt động kiểm toán đối với đoàn kiểm toán; kiểm soát việc tổ chức thực hiện kiểm soát chất lượng kiểm toán của kiểm toán trưởng; kiểm soát chất lượng kiểm toán trực tiếp đối với đoàn kiểm toán; kiểm soát chất lượng kiểm toán đột xuất; kiểm soát hồ sơ sau khi phát hành báo cáo kiểm toán.

Việc kiểm soát chất lượng kiểm toán nhằm đảm bảo việc tuân thủ pháp luật, Chuẩn mực KTNN, Quy trình kiểm toán của KTNN, hướng dẫn kiểm toán, mẫu biểu hồ sơ kiểm toán, Quy chế tổ chức và hoạt động của đoàn KTNN, kế hoạch kiểm toán được duyệt và các quy định khác có liên quan trong quá trình tổ chức, thực hiện, quản lý các cuộc kiểm toán của KTNN.

Phòng ngừa, phát hiện và chấn chỉnh kịp thời những hạn chế, tồn tại trong tổ chức, thực hiện, quản lý hoạt động kiểm toán và hoạt động kiểm soát chất lượng kiểm toán của đơn vị chủ trì cuộc kiểm toán; củng cố cơ sở pháp lý, bằng chứng kiểm toán đầy đủ và thích hợp cho các kết quả kiểm toán; phát hiện và ngăn chặn kịp thời các trường hợp có dấu hiệu vi phạm pháp luật hoặc biểu hiện sai sót, sai phạm, bỏ sót kết quả (nếu có), hạn chế những vấn đề có thể gây hậu quả trong hoạt động kiểm toán hoặc có thể ảnh hưởng đến chất lượng của cuộc kiểm toán góp phần nâng cao chất lượng và giảm thiểu rủi ro kiểm toán.

Việc kiểm soát chất lượng kiểm toán nhằm đảm bảo chất lượng hoạt động kiểm toán, tăng cường tính hiệu lực của kiến nghị kiểm toán, tính minh bạch, sự tin cậy đối với hoạt động kiểm toán, nâng cao uy tín của KTNN.

Đồng thời, kiểm soát chất lượng kiểm toán nhằm phát hiện những bất cập để đề xuất sửa đổi, bổ sung và hoàn thiện hệ thống chính sách, quy định về kiểm toán và kiểm soát chất lượng kiểm toán của KTNN.

Quy chế quy định đối tượng kiểm soát chất lượng kiểm toán gồm: Toàn bộ hoạt động kiểm toán trong mỗi giai đoạn của cuộc kiểm toán theo Quy trình kiểm toán của KTNN; công tác kiểm soát chất lượng kiểm toán của kiểm toán trưởng, trưởng đoàn, tổ trưởng và KTVNN.

Việc kiểm soát chất lượng kiểm toán được thực hiện theo nguyên tắc tuân thủ pháp luật, Luật KTNN, Quy trình kiểm toán của KTNN, Hệ thống Chuẩn mực KTNN và các quy định của KTNN.

Kiểm soát thường xuyên, liên tục toàn bộ hoạt động kiểm toán của các cuộc kiểm toán trong mỗi giai đoạn theo Quy trình kiểm toán của KTNN.

Việc tổ chức, thực hiện công tác kiểm soát chất lượng kiểm toán của Tổng Kiểm toán nhà nước và Kiểm toán trưởng có thể áp dụng kết hợp các hình thức kiểm soát chất lượng kiểm toán nêu tại khoản 4 Điều 3 Quy chế này cho phù hợp với yêu cầu quản lý, tính chất của cuộc kiểm toán.

Đảm bảo trung thực, khách quan, kịp thời.

Quy chế quy định các phương pháp kiểm soát chất lượng kiểm toán chủ yếu như: Phương pháp soát xét, thẩm định tài liệu; phương pháp so sánh, đối chiếu; phương pháp kiểm tra lại; phương pháp chuyên gia; phương pháp thu thập thông tin từ bên ngoài; phương pháp quan sát.

Việc sử dụng các phương pháp kiểm soát chất lượng kiểm toán phải phù hợp với mục tiêu, thẩm quyền kiểm soát của từng cấp kiểm soát; trường hợp cần thiết báo cáo Tổng Kiểm toán nhà nước xem xét, quyết định trước khi thực hiện.

Quyết định 477 có hiệu lực từ ngày 04/3/2024 và thay thế Quyết định số 1694/QĐ-KTNN ngày 27/11/2020 của Tổng Kiểm toán nhà nước về việc ban hành Quy chế Kiểm soát chất lượng kiểm toán của KTNN./.

MINH ANH