Mục tiêu kép từ nuôi biển: Đánh thức tiềm năng kinh tế và bảo vệ tài nguyên biển

Đó là những nhận định được đưa ra tại “Hội nghị phát triển bền vững nuôi biển - Nhìn từ Quảng Ninh” do Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn và UBND tỉnh Quảng Ninh tổ chức ngày 1/4.

Nuôi biển góp phần phát triển ngành kinh tế mũi nhọn của Quảng Ninh

Phát biểu tại Hội nghị, ông Nguyễn Xuân Ký, Bí thư Tỉnh ủy Quảng Ninh cho biết: "Quan điểm phát triển của Quảng Ninh là phát triển kinh tế biển xanh, sử dụng một cách bền vững các nguồn tài nguyên biển và đại dương để tăng trưởng kinh tế, cải thiện sinh kế việc làm cho người dân, đảm bảo sức khỏe của các hệ sinh thái biển và đại dương, không đánh đổi tài nguyên môi trường lấy tăng trưởng, phát triển kinh tế biển bằng mọi giá".

Bí thư Tỉnh ủy Quảng Ninh nhấn mạnh vai trò nuôi biển đóng góp vào kinh tế biển nói chung, ông Nguyễn Xuân Ký khẳng định đây sẽ là ngành kinh tế mũi nhọn của tỉnh trong thời gian tới.

Quảng Ninh có nhiều tiềm năng phát triển nuôi biển với bờ biển dài hơn 250km, hơn 40.000ha bãi triều, gần 19.000ha rừng ngập mặn, 20.000ha diện tích eo biển và vịnh, ngư trường rộng lớn trên 6.100km2, 3 khu bảo tồn biển,…

Chính vì thế, Quảng Ninh đặt mục tiêu năm 2030 trở thành trung tâm thủy sản của miền Bắc. Tỉnh đã quy hoạch hơn 45.000ha khu vực biển dành cho nuôi biển với quan điểm phát triển toàn diện theo hướng hiện đại, công nghệ cao, thân thiện với môi trường, gia tăng giá trị, tính bền vững gắn bảo tồn phát triển nguồn lợi thủy sản với phát triển du lịch dịch vụ, công nghiệp và bảo vệ chủ quyền an ninh biển đảo", Bí thư Tỉnh ủy Quảng Ninh cho biết.

Cũng tại Hội nghị, bà Hilde Solbakken - Đại sứ Hoàng gia Na Uy tại Việt Nam đánh giá cao sự năng động của Chính phủ Việt Nam, hoan nghênh Việt Nam đã thông qua Chiến lược phát triển bền vững nuôi trồng thủy sản biển đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045.

Bà Solbakken đề cao chiến lược dài hạn của Việt Nam nhằm giảm cường lực khai thác, tăng cường quản lý nuôi biển là con đường tất yếu, là bước quan trọng hướng tới quá trình chuyển đổi xanh.

Ông Nguyễn Minh Sơn - Giám đốc Sở NNPTNT tỉnh Quảng Ninh nhấn mạnh, để phát triển ngành nuôi biển, cần đơn giản các thủ tục cấp phép môi trường và giao khu vực biển nuôi trồng thủy sản; cung cấp cho UBND các địa phương dữ liệu bản đồ để hỗ trợ tổ chức, cá nhân lập hồ sơ đề nghị giao theo quy định. UBND các địa phương cần phối hợp với Sở NNPTNT hỗ trợ chủ đầu tư ngay từ bước lập hồ sơ dự án đầu tư...

Nuôi biển nằm trong tổng thể 3 trụ cột phát triển kinh tế thủy sản

Trong thời gian qua, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã ban hành nhiều chính sách, chương trình để thúc đẩy nuôi biển phát triển. Nhờ vậy, một số bộ phận hỗ trợ ngành công nghiệp nuôi biển đã bước đầu được hình thành ở Việt Nam như: Hạ tầng vùng sản xuất giống, vùng nuôi tập trung; công nghiệp phụ trợ (thức ăn, thiết bị nuôi); công nghiệp chế biến, phát triển thị trường tiêu thụ…

Hiện nay, nuôi biển đóng vai trò đặc biệt quan trọng trong phát triển kinh tế biển nhằm đưa nước ta trở thành một quốc gia mạnh về biển, giàu từ biển trong thế kỷ của biển và đại dương.

Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt Đề án phát triển nuôi trồng thủy sản trên biển đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045. Đề án đặt mục tiêu đến năm 2025, diện tích nuôi biển đạt 280.000 ha, sản lượng 850.000 tấn, kim ngạch xuất khẩu 0,8 - 1 tỷ USD. Đến năm 2030, diện tích nuôi biển đạt 300.000 ha, sản lượng 1,45 triệu tấn, kim ngạch xuất khẩu đạt 1,8 - 2 tỷ USD.

Chia sẻ với báo chí, bà Nguyễn Thị Hải Bình - CEO STP Group - một đơn vị đang khai thác nuôi biển tại Quảng Ninh cho biết: Việc nuôi đa tầng kết hợp giữa rong và hàu đang mang lại giá trị lớn cho ngành nuôi biển, đóng góp vào tăng trưởng kinh tế ngành nông nghiệp. Nuôi kết hợp rong và hàu là 2 loài nuôi có tác dụng bổ trợ nhau cùng tăng trưởng. Đặc biệt, khi kết hợp 2 loài thì khả năng làm sạch nước được cải thiện lớn hơn khi có 1 loài tham gia.

Phát biểu tại Hội nghị, Bộ trưởng Bộ NNPTNT Lê Minh Hoan cho biết, nuôi biển nằm trong tổng thể 3 trụ cột phát triển kinh tế thủy sản, đó là: Giảm khai thác, tăng nuôi trồng và bảo tồn biển.

Bộ trưởng Lê Minh Hoan cũng đánh giá cao nỗ lực của tỉnh Quảng Ninh triển khai “Đề án phát triển nuôi trồng thủy sản trên biển” trong 2 năm qua.

Để phát triển nuôi biển, Quảng Ninh đã xúc tiến thành lập hơn 100 HTX và thay thế 10 triệu phao xốp gây mất mỹ quan bằng vật liệu HDPE thân thiện với môi trường.

"Điều này thể hiện quyết tâm rất lớn của lãnh đạo tỉnh Quảng Ninh mặc dù thách thức về thể chế là rất lớn"- Bộ trưởng Lê Minh Hoan chia sẻ.

Tại Hội nghị, nhiều doanh nghiệp, người dân cũng chia sẻ những khó khăn, vướng mắc cần được tháo gỡ trong công tác nuôi biển hiện nay như thủ tục để được giao mặt nước, cấp phép... còn qua nhiều bộ, ngành. Các doanh nghiệp còn chưa thực sự tiếp cận được với chính sách khuyến khích việc nuôi biển...

Trước những kiến nghị về khó khăn, vướng mắc của các doanh nghiệp và người dân trong công tác nuôi biển, Bộ trưởng Lê Minh Hoan cho biết, các Bộ ngành sẽ phối hợp để xây dựng các tiêu chuẩn, quy chuẩn nuôi biển về lồng bè để khắc phục tình trạng nuôi tự phát trong thời gian qua; thúc đẩy ngành nuôi trồng, chế biến rong tảo biển và các tiềm năng khác; nghiên cứu, hợp tác nghiên cứu về khoa học, công nghệ để có các mô hình nuôi trồng công nghệ cao, chế biến sâu, để các sản phẩm thủy sản trở thành các sản phẩm mỹ phẩm, dược phẩm…

Quảng Ninh sẽ trở thành một nơi đổi mới sáng tạo của ngành hàng nuôi biển, sẽ có các trung tâm nghiên cứu về giống, chiến lược. Thủy sản sẽ trở thành ngành kinh tế mũi nhọn của tỉnh Quảng Ninh, các quyết sách của Trung ương cũng xác định Quảng Ninh sẽ trở thành trung tâm thủy sản miền Bắc. Điều này sẽ trở thành hiện thực khi tỉnh có sự quyết tâm hành động của lãnh đạo, ngành chuyên môn; sự năng động của cộng đồng doanh nghiệp; sự đồng thuận của người dân.

Hệ sinh thái ngành hàng nuôi biển cần có sự kết nối mật thiết giữa cơ quan quản lý chuyên ngành Trung ương, địa phương - cộng đồng doanh nghiệp - các Viện, trường, đối tác, chuyên gia quốc tế; tổ chức nghề nghiệp của người nuôi biển; người nuôi biển hay có sinh kế gắn với nuôi biển".

Nuôi biển bền vững, bài bản sẽ giúp giải quyết xung đột giữa ngành nuôi biển và phát triển du lịch biển vốn là thế mạnh của các địa phương ven biển, tránh câu chuyện "thủy sản đi tới đâu, du lịch lùi tới đó" và ngược lại.

"Nhìn vào thực trạng nuôi biển còn nhiều tồn tại để biết, rồi chúng ta phải nuôi trồng theo những cách thức mà thế giới đang tiếp cận. Đã có giấc mơ phải mơ lớn hơn nữa; đã có tham vọng thì phải tham vọng lớn hơn nữa", Bộ trưởng Lê Minh Hoan chia sẻ.

Cũng nằm trong khuôn khổ chương trình, vào chiều 31/3/2024, khoảng 5 triệu con giống thủy sản đã được thả xuống Vịnh Bắc bộ, trong đó có 4,9 triệu tôm sú và hơn 10 vạn cá vược, cá chẽm. Hoạt động thả cá tái tạo nguồn lợi thủy sản này đã khẳng định cam kết của Việt Nam với quốc tế trong việc bảo tồn, gìn giữ, cân bằng hệ sinh thái biển…

Lễ thả cá tái tạo nguồn lợi thủy sản do Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn phối hợp với UBND tỉnh Quảng Ninh tổ chức, tại bãi biển Phương Đông, huyện Vân Đồn, Quảng Ninh.

Phát biểu tại buổi lễ, ông Lê Minh Hoan, Bộ trưởng Bộ NNPTNT, nhấn mạnh, buổi lễ thả giống tái tạo nguồn lợi thủy sản là hoạt động được các địa phương trên cả nước triển khai đồng bộ hàng năm, góp phần quan trọng trong việc phục hồi và tái tạo nguồn lợi thủy sản, đặc biệt là các loài thủy sản nguy cấp, quý hiếm.

Lễ thả cá giống là hoạt động thiết thực khẳng định cam kết, vai trò của Việt Nam với quốc tế trong việc bảo tồn, gìn giữ, cân bằng hệ sinh thái biển trong quá trình phát triển kinh tế, đảm bảo hài hòa sinh kế của người dân.

Lê Minh