Kiến nghị sớm tháo gỡ vướng mắc cho phân bón chứa silic

Sáng 07/5, Hội thảo “Vai trò của silic đối với cây trồng: Nguyên liệu và phương pháp phân tích silic trong phân bón” do Hiệp hội Phân bón Việt Nam tổ chức đã làm rõ vai trò và tầm quan trọng của nghiên cứu, thương mại các sản phẩm phân bón silic. Đồng thời, Hội thảo cũng lắng nghe những kiến nghị trực tiếp của doanh nghiệp về phương pháp xác định hàm lượng silic trong phân bón hiện nay nhằm tham mưu với các cấp có thẩm quyền.

Phương pháp xác định hàm lượng silic trong mẫu phân bón còn chưa nhất quán

Chia sẻ tại Hội thảo, TS. Phùng Hà - Phó Chủ tịch kiêm Tổng thư ký Hiệp hội Phân bón Việt Nam - cho biết, silic là nguyên tố trung lượng, có vai trò quan trọng trong tăng năng suất chất lượng của cây trồng.

Theo TS. Phùng Hà, năm 2006, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã đưa phân bón silic vào danh mục bổ sung phân bón được phép sản xuất kinh doanh tại Việt Nam, tạo cơ sở và hành lang pháp lý cho việc nghiên cứu, ứng dụng silic vào phân bón. Tuy nhiên, hiện nay, còn một số vấn đề hạn chế sự phát triển của các nghiên cứu, ứng dụng silic rộng rãi trong sản xuất nông nghiệp, đó là phương pháp xác định hàm lượng silic dễ tiêu cho cây trồng trong mẫu phân bón vẫn còn chưa nhất quán.

Vấn đề đồng bộ với phương pháp phân tích của thế giới, tính ổn định của các phương pháp phân tích đang áp dụng trong nước là chưa cao. Điều này gây khó khăn cho hợp tác quốc tế về nghiên cứu và thương mại các sản phẩm phân bón silic, trong công bố, kiểm tra chất lượng các sản phẩm phân bón silic.

Cần thống nhất phương pháp phân tích đồng bộ với tiêu chuẩn quốc tế 

Hiện nay, việc chưa nhất quán về phương pháp xác định hàm lượng silic dễ tiêu cho cây trồng trong mẫu phân bón đang gây khó cho doanh nghiệp.

Ông Nguyễn Hồng Phong - Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Công Nông nghiệp Tiến Nông - cho biết, hiện Việt Nam quy định có 2 phương pháp thử để xác định hàm lượng silic dễ tiêu trong phân bón là TCVN 11407:2019 và TCCS 772:2020/BVTV. Phương pháp TCVN 11407:2019 có đối tượng là tất cả các loại phân bón, còn TCCS 772:2020/BVTV chỉ áp dụng cho phân silicat kiềm. Tuy nhiên xuất hiện 2 vấn đề trong thực tiễn: một là, các loại phân bón có chứa silic dễ tiêu từ nguyên liệu có nguồn gốc silicat kiềm hoặc chỉ tiêu silic hữu hiệu trong phân lân nung chảy thì chưa được chỉ định rõ áp dụng phương pháp thử 772:2020/BVTV nên khó khăn cho doanh nghiệp trong công bố và kiểm tra chất lượng; hai là, khi kiểm tra chất lượng nhà nước, cơ quan chức năng sẽ chỉ áp dụng phương pháp TCVN 11407:2019 để xác định hàm lượng silic hữu hiệu trong tất cả các loại phân bón, không có loại trừ, trong khi phương pháp thử này trong thực tế có nhiều sai số và không phản ánh đúng bản chất chỉ tiêu silic hữu hiệu trong nhiều loại phân bón.

Như vậy, đang có sự chồng lấn về phương pháp thử khi công bố và kiểm tra chất lượng phân bón chứa silic. Trong khi hai phương pháp này có sự khác biệt lớn về kết quả trên cùng một mẫu phân bón.

Ông Phong nói: “Thực tế, doanh nghiệp đã nhiều lần phải giải trình về hàm lượng silic trong phân bón, do sản phẩm phân bón có chứa silic của Tiến Nông sử dụng nguồn nguyên liệu silicat kiềm khi áp dụng phương pháp thử với TCCS 772:2020/BVTV thì hàm lượng silic đạt như công bố, nhưng áp dụng phương pháp tử với TCVN 11407:2019 thì hàm lượng silic dễ tiêu chỉ có vết hoặc thậm chí không phát hiện. Điều này khiến doanh nghiệp phải mất rất nhiều thời gian để giải trình với cơ quan quản lý nhà nước”.

Ông Nguyễn Hồng Phong cho rằng, cần sớm có quy chuẩn phương pháp phân tích xác định hàm lượng silic trong đất, phân bón và cây trồng để đồng bộ với các tiêu chuẩn quốc tế, tạo điều kiện cho hợp tác quốc tế về nghiên cứu và thương mại phân bón silic.

Đồng thời, ông Nguyễn Hồng Phong cũng kiến nghị thúc đẩy nghiên cứu, ứng dụng silic dạng nano (SiNPs) trong phân bón nhằm khai thác tác dụng của silic đối với cây và đất đồng thời hạn chế tồn tại của các nguồn cung nguyên liệu silic trong sản xuất phân bón quy mô công nghiệp.

Còn ông Hà Huy San - Trưởng Phòng Kỹ thuật, Công ty Cổ phần Phân lân Nung chảy Ninh Bình - nêu ý kiến, việc phân tích thành phần SiO2 hữu hiệu trong phân bón phải căn cứ nguồn gốc chủng loại phân bón.

“Trước đây, bao bì phân lân nung chảy Ninh Bình có ghi rõ thành phần SiO2: 25%-30% . Sau đó, theo Quy chuẩn Việt Nam 01-189:2019, không có thành phần SiO2 trong phân lân nung chảy và quy định việc phương pháp thử Silic hữu hiệu theo tiêu chuẩn Việt Nam 1407:2016 nên bao bì phân lân nung chảy Ninh Bình không được ghi thành phần SiO2. Trong khi bản chất phân lân nung chảy là một sản phẩm có chứa thành phần SiO2 dễ tiêu cao, các nước như Nhật Bản đang nhập khẩu sản phẩm của doanh nghiệp và thực hiện kiểm tra chỉ tiêu silic bằng tiêu chuẩn của họ, tương tự như TCCS 772:2020/BVTV”.

Từ đó, ông San kiến nghị xem xét, bổ sung thành phần SiO2 trong phân lân nung chảy, bổ sung phương pháp thử SiO2 theo TCCS 772 vào quy chuẩn quốc gia về phân bón, tạo điều kiện cho công ty bổ sung thành phần SiO2 trên bao bì sản phẩm phân lân nung chảy.

Khẳng định silic là một trong bốn nguyên tố trung lượng rất quan trọng với cây trồng, đồng thời tiếp nhận các kiến nghị, TS. Phùng Hà cho biết, ngay sau Hội thảo, Hiệp hội Phân bón Việt Nam sẽ tổng hợp các ý kiến của doanh nghiệp trình lên Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn và Tổng cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng để sớm giải quyết các vướng mắc trong ứng dụng và phát triển silic trong phân bón.

Nguyễn Duyên