Cân nhắc quy định về những người không được đăng ký tham gia đấu giá

Tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 7, chiều 21/5, Quốc hội thảo luận tại Hội trường về một số nội dung còn ý kiến khác nhau của Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đấu giá tài sản.

Theo đó, tại điểm b khoản 23 Điều 1 Dự thảo Luật bổ sung điểm e vào khoản 4 Điều 38 Luật Đấu giá (quy định những người không được đăng ký tham gia đấu giá) như sau:

“e) Cha, mẹ, vợ, chồng, con, anh ruột, chị ruột, em ruột; công ty mẹ, công ty con; các doanh nghiệp mà cá nhân, tổ chức hoặc nhóm cá nhân, tổ chức có khả năng chi phối hoạt động thông qua sở hữu, thâu tóm cổ phần, phần vốn góp hoặc thông qua việc ra quyết định của doanh nghiệp khi đăng ký tham gia đấu giá trong cùng một tài sản”.

Tại phiên thảo luận, nhiều đại biểu Quốc hội bày tỏ băn khoăn và đề nghị cân nhắc kỹ lưỡng quy định trên.

Theo đại biểu Trần Văn Tuấn (Đoàn Bắc Giang) việc quy định thêm các đối tượng không được đăng ký tham gia đấu giá gồm: "công ty mẹ, công ty con, các doanh nghiệp mà cá nhân, tổ chức hoặc nhóm cá nhân, tổ chức có khả năng chi phối hoạt động thông qua sở hữu, thâu tóm cổ phần, phần vốn góp hoặc thông qua việc ra quyết định của doanh nghiệp theo quy định của pháp luật về doanh nghiệp khi đăng ký tham gia đấu giá trong cùng một tài sản” là phù hợp với quy định của khoản 2 Điều 195 Luật doanh nghiệp 2020; Điều 12, Nghị Định 47/2021/NĐ- CP quy định chi tiết một số điều Luật doanh nghiệp 2020; Điều 17a, Nghị định 10/2023/ NĐ- CP hướng dẫn thi hành Luật Đất đai năm 2013.

Qua đó, sẽ giúp tránh được tình trạng thông đồng dìm giá, “quân xanh, quân đỏ”, tiêu cực trong hoạt động đấu giá tài sản.

Tuy nhiên, đại biểu Trần Văn Tuấn đề nghị không nên bổ sung nhóm đối tượng không được đăng ký tham gia đấu giá là “Cha, mẹ, vợ, chồng, con, anh ruột, chị ruột, em ruột". “Quy định này không phù hợp cả về mặt pháp lý và thực tế”- đại biểu nhấn mạnh.

Theo đại biểu Tuấn, nếu quy định không cho cha, mẹ, vợ, chồng, con, anh ruột, chị ruột, em ruột đăng ký tham gia đấu giá trong cùng một tài sản là hạn chế quyền sở hữu tài sản của công dân, không phù hợp với Hiến pháp và các quy định pháp luật liên quan, không phù hợp đối với trường hợp Nhà nước đấu giá quyền sử dụng đất ở để giao đất cho cá nhân, tổ chức có thu tiền sử dụng đất.

Về mặt thực tế, đại biểu phân tích, nếu cha, mẹ, vợ, chồng, con, anh ruột, chị ruột, em ruột đều có quyền đăng ký tham gia đấu giá nhiều lô đất khác nhau cùng với nhiều khách hàng khác không có quan hệ huyết thống, quan hệ hôn nhân cũng không ảnh hưởng đến tính khách quan của cuộc đấu giá và không phải là nguyên nhân dẫn đến tình trạng “thông đồng”, “dìm giá”.

Mặt khác, quy định không cho cha, mẹ, vợ, chồng, con, anh ruột, chị ruột, em ruột cùng đăng ký tham gia một cuộc đấu giá, trả giá cùng một lô đất còn phát sinh thủ tục hành chính hết sức phức tạp cho tổ chức đấu giá trong quá trình thực hiện thủ tục cho khách hàng đăng ký tham gia đấu giá.

Do đó, nếu quy định cấm như Dự thảo nêu nhưng không kiểm soát được, sẽ dẫn đến sai sót mà sau khi đấu giá xong mới phát hiện người tham gia đấu giá có quan hệ hôn nhân, huyết thống... phải hủy kết quả trúng đấu giá để đấu giá lại.

“Điều này cũng sẽ tạo ra một hệ lụy rất lớn, gây tốn kém, lãng phí do việc phải tổ chức đấu giá lại, đó là chưa kể đến việc Tổ chức đấu giá tài sản phải đối diện với việc có tranh chấp khiếu kiện phức tạp” – đại biểu Trần Văn Tuấn nói.

Đồng quan điểm về vấn đề này, đại biểu Lã Thanh Tân (Đoàn TP. Hải Phòng) phân tích: Việc quy định như Dự thảo Luật là nhằm hạn chế việc “thông đồng”, “dìm giá” khi tham gia đấu giá cùng một tài sản giữa những người có quan hệ nêu trên. Tuy nhiên, trên thực tế rất khó thực hiện, bởi khi tổ chức cuộc đấu giá, tổ chức đấu giá chuyên nghiệp không thể biết hết quan hệ gia đình trong số những người tham gia đấu giá là cha, mẹ, vợ, chồng, con, anh ruột, chị ruột, em ruột và cũng không có điều kiện để xác minh các thông tin nói trên.

Mặt khác, việc sở hữu tài sản chung của vợ chồng đã được quy định tại Luật Hôn nhân gia đình; cha, mẹ với con cái, anh chị em ruột với nhau đều có năng lực hành vi dân sự riêng, độc lập với nhau về tài sản.

Đại biểu Lã Thanh Tân đề nghị cân nhắc việc đưa nội dung này vào Dự thảo Luật. Nếu đưa vào Luật Đấu giá tài sản, cần có cơ chế để thực hiện bảo đảm tính khả thi trong thực tế, cũng như đảm bảo quyền của cá nhân khi tham gia đấu giá. Bên cạnh đó, cũng cần làm rõ thế nào là “có khả năng chi phối hoạt động”, vì quy định này mang tính định tính nên rất khó xác định trong thực tế.

Đại biểu Phạm Văn Hòa (Đoàn Đồng Tháp) cũng cho rằng quy định này là không phù hợp. Theo đại biểu, có những trường hợp cha, mẹ, con cái, anh chị em trong một gia đình cùng hùn tiền đấu giá để mua, giữ lại một tài sản nào đó mà Luật không cho phép là ảnh hưởng đến quyền lợi của họ.

Đ. KHOA