Các dự án khí đốt cản trở quá trình chuyển đổi xanh ở Đông Nam Á
Kinh tế - Ngày đăng : 19:05, 30/05/2024
Yếu tố chính gây ra biến đổi khí hậu
Theo báo cáo của tổ chức Theo dõi năng lượng toàn cầu (GEM), một tổ chức phi chính phủ của Mỹ, các kế hoạch hiện tại của khu vực Đông Nam Á dự kiến sẽ tăng gấp đôi năng lực sản xuất điện chạy bằng khí đốt và tăng 80% năng lực nhập khẩu LNG.
Khí tự nhiên thải ra ít khí CO2 hơn hầu hết các loại nhiên liệu hóa thạch khác, do đó nó thường được xem là "loại nhiên liệu chuyển tiếp" có thể giúp các nền kinh tế giảm phát thải mà không ảnh hưởng đến tăng trưởng.
Tuy nhiên, rò rỉ khí methane từ ngành công nghiệp khí đốt là một yếu tố chính gây ra biến đổi khí hậu, và Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA) đã cảnh báo LNG chỉ nên đóng một "vai trò nhỏ" trong việc loại bỏ than đá.
GEM cho biết Đông Nam Á đã có đủ năng lực điện gió và mặt trời quy mô lớn đang được phát triển để đáp ứng gần 2/3 mức tăng dự kiến trong nhu cầu năng lượng vào năm 2030. Tuy nhiên, GEM thừa nhận rằng tiềm năng năng lượng tái tạo được phân bổ không đồng đều trên khắp khu vực, với một số quốc gia có vị trí tốt hơn để khai thác năng lượng gió hoặc mặt trời so với các quốc gia khác.
Tình trạng này có thể khiến LNG trở nên hấp dẫn hơn, đặc biệt là ở những nơi các nhà máy điện than hoặc diesel hiện có có thể được chuyển đổi. Nhưng ông Warda Ajaz, quản lý dự án theo dõi khí đốt châu Á của GEM, cho rằng tăng cường sản xuất khí đốt không phải là giải pháp dài hạn, mà đáp ứng nhu cầu bằng các nguồn năng lượng tái tạo, hiệu quả về chi phí sẽ giúp khu vực này tránh được những biến động của giá khí đốt và là con đường xanh hơn về lâu dài.
Báo cáo của GEM cảnh báo rằng nguồn tài chính quốc tế đang khuyến khích mở rộng năng lực khí đốt thay vì năng lượng tái tạo, một phần bằng cách cung cấp tiền cho các quốc gia như Indonesia để chuyển đổi các nhà máy sang sử dụng LNG.
Báo cáo cho biết: "Hầu hết năng lực cơ sở hạ tầng khí đốt đang được phát triển ở các quốc gia Đông Nam Á vẫn chưa bước vào giai đoạn xây dựng,” vì thế vẫn còn thời gian để thay đổi lộ trình và chuyển hướng đầu tư sang các nguồn năng lượng tái tạo và hòa vào lưới điện khu vực.
Các giám đốc điều hành và giới phân tích cho biết những công ty năng lượng đang tăng cường các hoạt động thăm dò ở Đông Nam Á để tăng sản lượng khí tự nhiên và đáp ứng tăng trưởng nhu cầu dài hạn, do những phát hiện gần đây và chính sách đầu tư được cải thiện.
Hệ sinh thái carbon xanh đang cạn kiệt nhanh chóng
Theo các chuyên gia, Đông Nam Á là một trong những nguồn carbon xanh lớn nhất lưu trữ trong các hệ thống đại dương nhưng các hoạt động của con người đang gây ra tổn thất lớn về tiềm năng này.
Trong số đó, rừng ngập mặn và môi trường sống thảm cỏ biển là hai hệ sinh thái carbon xanh chiếm ưu thế trong khu vực nhưng vốn lỏng lẻo trong việc bảo tồn tiềm năng carbon xanh.
Những bãi biển ở Đông Nam Á luôn thu hút khách du lịch trải từ Bali đến Phuket. Tuy nhiên, ít ai nhận ra một tiềm năng khác là hệ sinh thái phong phú của các bờ biển rộng lớn này có thể hỗ trợ cho mục tiêu đưa lượng phát thải ròng của carbon về mức zero (Net- Zero).
Theo bà Siti Maryam Yaakub, Giám đốc cấp cao Viện carbon xanh quốc tế (IBCI): Hệ thống đại dương gồm các thực vật phù du nhỏ bé đến đai rừng ngập mặn và thảm cỏ biển có thể lưu trữ lượng carbon nhiều gấp 5 lần so với rừng nhiệt đới nhưng tiềm năng tự nhiên to lớn này đang bị cạn kiệt nhanh chóng.
Các nhà khoa học định nghĩa thuật ngữ carbon xanh là dạng carbon được lưu trữ trong các hệ thống đại dương và Đông Nam Á là một trong những nguồn lớn nhất như vậy.
Tuy nhiên, khu vực đang phải chịu tổn thất lớn về tiềm năng này do hoạt động của con người như nuôi trồng thủy sản.
Ở Đông Nam Á, hai hệ sinh thái carbon xanh chiếm ưu thế là rừng ngập mặn và môi trường sống cỏ biển. Tuy nhiên, bà Siti cho rằng khu vực này đang lỏng lẻo trong việc bảo tồn tiềm năng carbon xanh. Bà cho biết: “Rất nhiều rừng ngập mặn ở Sumatra và Java ở Indonesia đang nhanh chóng chuyển đổi sang nuôi tôm và trồng dầu cọ”.
Theo chuyên gia này, ngay cả những nước giàu như Singapore cũng để mất nhiều vùng rừng ngập mặn trong những năm qua do việc lấn đất ra biển để triển khai các dự án đô thị hóa. Với dân số cao, Myanmar và Indonesia là những nước ở Đông Nam Á có rừng ngập mặn bị ảnh hưởng nặng nề nhất do đô thị hóa nhanh chóng.
Hiện có khoảng 71 nước trên thế giới có ba nguồn carbon xanh giàu nhất, gồm rừng ngập mặn, thảm cỏ biển và đầm lầy muối. Tuy nhiên, cho đến nay, mới chỉ một nửa trong số các nước này đưa các giải pháp bảo vệ thiên nhiên ven biển vào Đóng góp do quốc gia tự quyết định (NDC). NDC là một kế hoạch hành động khí hậu nhằm cắt giảm khí thải nhà kính và thích ứng với các tác động của khí hậu. Mỗi bên tham gia Thỏa thuận khí hậu Paris được yêu cầu thiết lập NDC và cập nhật NDC 5 năm một lần.
Tiềm năng của carbon xanh trong cuộc chiến chống biến đổi khí hậu lần đầu tiên được Ủy ban liên chính phủ của Liên hợp quốc về biến đổi khí hậu công nhận khoảng 13 năm trước. Kể từ đó, nguồn tài nguyên này dần được các nước công nhận rộng rãi.