Đẩy sớm hiệu lực thi hành 3 luật: Cần bảo đảm chất lượng các văn bản hướng dẫn
Pháp luật - Ngày đăng : 16:39, 20/06/2024
Có hiệu lực sớm ngày nào tốt ngày đó
Thảo luận tại phiên họp, các đại biểu nhất trí cho rằng Luật Đất đai, Luật Nhà ở và Luật Kinh doanh bất động sản có nhiều quy định mang tính đổi mới, tiến bộ, được người dân và xã hội kỳ vọng sẽ tạo động lực cho phát triển kinh tế - xã hội trong giai đoạn mới. Do đó, các ý kiến đều ủng hộ chủ trương để các luật trên sớm đi vào cuộc sống.
Đại biểu Đỗ Đức Duy (Đoàn Yên Bái) nhấn mạnh, Luật Đất đai, Luật Nhà ở, Luật Kinh doanh bất động sản và Luật Các tổ chức tín dụng sửa đổi, bổ sung lần này đã khắc phục những tồn tại, hạn chế, bất cập của các luật hiện hành trong quá trình thực hiện thời gian trước đây. Chính vì vậy, các luật này có hiệu lực thi hành sớm ngày nào thì sẽ giúp giải quyết được những vướng mắc, bất cập sớm ngày đó.
Cũng theo đại biểu, thực tế, có nhiều điều luật không nhất thiết phải có văn bản hướng dẫn, nếu có hiệu lực ngay sẽ rất thuận lợi cho địa phương. Ví dụ như thẩm quyền chuyển mục đích sử dụng đất, sử dụng rừng thì không cần văn bản hướng dẫn mà đã quy định ngay trong Luật. “Như vậy từ 01/8 tất cả các địa phương không phải trình lên Chính phủ, các Bộ, ngành nữa mà thuộc thẩm quyền của HĐND tỉnh quyết định. Điều này rất thuận lợi, tháo gỡ vướng mắc được ngay” - đại biểu nói.
Qua tiếp xúc cử tri cho thấy, tất cả các địa phương, các doanh nghiệp, các nhà đầu tư, cử tri và nhân dân đều mong muốn các luật này sớm có hiệu lực thi hành. Bởi vì quyền và lợi ích của nhà đầu tư, của doanh nghiệp, của người dân được bảo đảm tốt hơn, nhiều vấn đề chồng chéo, bất cập được tháo gỡ; thẩm quyền, tính chủ động của các địa phương được tăng lên. Do đó chúng ta sớm phát huy nguồn lực đất đai phục vụ cho phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.
Đại biểu Quốc hội Đỗ Đức Duy
Đại biểu Vũ Tiến Lộc (Đoàn TP. Hà Nội) hoan nghênh Chính phủ đã có tinh thần cải cách, quyết liệt để đưa các luật vào thi hành sớm 5 tháng. Theo đại biểu, trong bối cảnh còn tồn tại một bộ phận cán bộ có tâm lý sợ sai, không dám chịu trách nhiệm thì việc Chính phủ quyết tâm đẩy nhanh hoàn thiện các văn bản để đưa các luật, đặc biệt là Luật Đất đai vào cuộc sống thể hiện tinh thần dũng cảm, không sợ sai, không sợ trách nhiệm. “Để 5 tháng nữa các Luật có hiệu lực thi hành thì chắc chắn hơn nhưng lại làm chậm sự phát triển của đất nước” - đại biểu Lộc nói và cho rằng đây là tinh thần đẩy mạnh cải cách thể chế trong xây dựng hệ thống pháp luật.
Đồng quan điểm, đại biểu Huỳnh Thành Chung (Đoàn Bình Thuận) cũng bày tỏ quan điểm ủng hộ việc thông qua Dự án Luật để sớm đưa các luật vào cuộc sống. Đồng thời, đại biểu đề nghị cần gắn trách nhiệm của Chính phủ trong việc sớm ban hành và ban hành có hiệu quả hệ thống các văn bản hướng dẫn thi hành.
Đặt chất lượng và tính đồng bộ lên cao nhất
Bên cạnh đó, các đại biểu cũng bày tỏ lo ngại về việc ban hành đầy đủ các văn bản hướng dẫn, cũng như các quy định chuyển tiếp khi các luật có hiệu lực sớm; nhất là các nội dung cần ban hành văn bản hướng dẫn thi hành đều là các nội dung khó.
Theo đại biểu Nguyễn Đình Việt (Đoàn Cao Bằng), Tờ trình của Chính phủ nêu Luật Đất đai có 260 điều, trong đó có 97 điều giao cho Chính phủ và các cơ quan hướng dẫn; Luật Nhà ở có 198 điều, 52 điều giao Chính phủ và các cơ quan hướng dẫn; Luật Kinh doanh bất động sản có 83 điều, 21 điều giao Chính phủ và các cơ quan hướng dẫn. So với các luật khác thì các thì các quy định, điều khoản trong 3 luật này giao cho Chính phủ và các cơ quan tương đối nhiều.
Đặc biệt, ở 3 luật này có nhiều điều khoản phân cấp cho các địa phương ban hành văn bản hướng dẫn, trong đó có nhiều nội dung lần đầu tiên giao cho HĐND, UBND hướng dẫn, là khó khăn cho các địa phương khi đẩy sớm hiệu lực.
Tờ trình cũng nêu việc có hiệu lực sớm trong đó có những điều khoản không cần chờ văn bản hướng dẫn chi tiết, tuy nhiên, theo Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật quy định các văn bản hướng dẫn chi tiết phải có hiệu lực đồng thời với quy định của luật để bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ.
Đại biểu đề nghị, thay vì đẩy sớm nên tập trung xây dựng nghị định, thông tư để các địa phương có thời gian tiếp cận, chuẩn bị kỹ trong việc triển khai. Khi ban hành cũng cần thực hiện tuyên truyền, phổ biến pháp luật để bảo đảm thống nhất về nhận thức, không xảy ra khó khăn vướng mắc.
Đại biểu Nguyễn Quốc Luận (Đoàn Yên Bái) cũng bày tỏ “hết sức phân vân” khi có rất nhiều văn bản cần quy định chi tiết thuộc thẩm quyền của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, các Bộ, ngành, đặc biệt là văn bản hướng dẫn của các địa phương vẫn phải chờ các văn bản hướng dẫn của Trung ương để có căn cứ thực hiện. Đại biểu đề nghị Chính phủ cần có báo cáo giải trình làm rõ trong thời gian bao nhiêu lâu thì ban hành đước các nghị định, thông tư hướng dẫn; làm cơ sở cho đại biểu Quốc hội bấm nút thông qua.
Đại biểu Hoàng Văn Cường (Đoàn TP. Hà Nội) cho rằng, các luật sẽ có hiệu quả cao, gỡ bỏ những “nút thắt” cho nền kinh tế nếu triển khai sớm, nhưng trong quá trình đẩy nhanh hiệu lực thi hành nếu không thận trọng sẽ có những vấn đề xảy ra.
Nhấn mạnh quan điểm các Nghị định hướng dẫn thi hành Luật được nghiên cứu, xây dựng nghiêm túc, không chạy đua theo tiến độ, đại biểu Hoàng Văn Cường cho rằng, không nên đặt mục tiêu phải hoàn thành các Nghị định hướng dẫn thi hành Luật trước 01/8. “Phải đặt chất lượng và tính đồng bộ lên cao nhất nhưng cũng phải bảo đảm hoàn thành trong năm 2024 theo quy định của các Luật được Quốc hội thông qua” - đại biểu nói.
Về quy định chuyển tiếp các Luật, đại biểu Cường đề nghị, từ thời điểm 01/8 đến 31/12/2024 các quy định trong Luật mới khi thực hiện có ảnh hưởng không có lợi bằng Luật cũ thì đối tượng thực hiện có quyền lựa chọn áp dụng theo Luật cũ.