Dùng “mức tham chiếu” làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội
Xã hội - Ngày đăng : 20:00, 27/05/2024
Xây dựng một số nguyên tắc cụ thể xác định mức tham chiếu
Tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 7, ngày 27/5, Quốc hội họp phiên toàn thể ở hội trường, thảo luận về một số nội dung còn ý kiến khác nhau của Dự thảo Luật BHXH (sửa đổi).
Báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý Dự thảo Luật BHXH (sửa đổi), tại phiên họp, Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội của Quốc hội Nguyễn Thúy Anh đã báo cáo Quốc hội về việc đề xuất thay thế “mức lương cơ sở” bằng “mức tham chiếu”.
Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội của Quốc hội Nguyễn Thúy Anh nêu rõ, Nghị quyết số 27-NQ/TW quy định bãi bỏ “mức lương cơ sở” khi thực hiện cải cách chính sách tiền lương. Như vậy, theo lộ trình thực hiện, từ ngày 01/7/2024, sẽ không còn “mức lương cơ sở” để làm căn cứ điều chỉnh tiền lương đóng BHXH để tính lương hưu và tính hưởng một số chế độ BHXH.
Vì nội dung này chưa được dự liệu đầy đủ khi Chính phủ trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ 6 nên trong quá trình tiếp thu, chỉnh lý, qua nhiều lần đề nghị, ngày 15/5/2024 vừa qua, tại Báo cáo số 234/BC-CP, Chính phủ mới đề xuất thay “mức lương cơ sở” bằng “mức tham chiếu” trong Dự thảo Luật.
Theo đó, Dự thảo Luật đã được bổ sung giải thích thuật ngữ “Mức tham chiếu” tại khoản 12 Điều 4 và sửa đổi, bổ sung tại 14 điều, khoản khác.
Bà Nguyễn Thúy Anh cũng cho biết, do đây là nội dung mới được đặt ra, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị Chính phủ tiếp tục quan tâm đánh giá tác động.
Đồng thời, Chính phủ nghiên cứu xây dựng một số nguyên tắc cụ thể xác định mức tham chiếu để thực hiện từ ngày 01/7/2024 khi cải cách tiền lương cũng như khi Luật có hiệu lực, đúng theo quan điểm chỉ đạo của Nghị quyết số 28-NQ/TW về cải cách chính sách BHXH.
Bên cạnh đó, bổ sung quy định “mức tham chiếu” cụ thể này trong Dự thảo Luật (dưới dạng nguyên tắc tính vào thời điểm cải cách tiền lương). Vì, khi thực hiện cải cách tiền lương sẽ xảy ra độ chênh lệch lớn giữa lương hưu của người nghỉ hưu và người đang làm việc do tăng lương mới rất cao, còn sau đó khi áp dụng nguyên tắc điều chỉnh cho các năm hoặc giai đoạn tiếp theo trên cơ sở mức tăng chỉ số giá tiêu dùng, tăng trưởng kinh tế và phù hợp với khả năng của ngân sách nhà nước, Quỹ BHXH.
Quy định thời gian định kỳ điều chỉnh mức tham chiếu
Ủy ban Thường vụ Quốc hội cũng đề nghị nghiên cứu bổ sung trong Dự thảo Luật quy định về việc hằng năm, Chính phủ báo cáo Quốc hội về việc xây dựng, tổ chức thực hiện mức tham chiếu này đối với các chính sách BHXH, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp; nghiên cứu bổ sung trong Dự thảo Luật quy định về căn cứ đóng BHXH của khu vực doanh nghiệp ít nhất bằng 70% tổng tiền lương và các khoản thu nhập khác có tính chất lương của người lao động theo quy định của Nghị quyết số 28-NQ/TW để hài hòa với căn cứ đóng BHXH của khu vực nhà nước sau cải cách tiền lương, bảo đảm người lao động khi về già có mức lương hưu đủ sống, không thấp dưới mức sống tối thiểu.
Ngoài ra, Chính phủ cần chỉ đạo việc rà soát bổ sung đầy đủ quy định điều khoản chuyển tiếp trong các chính sách, pháp luật có liên quan đến “mức lương cơ sở” sẽ bị bãi bỏ từ ngày 01/7/2024 khi thực hiện cải cách tiền lương để trình ban hành quy định mới theo đúng thẩm quyền, trình tự, thủ tục theo quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật.
Theo Dự thảo Luật, mức tham chiếu là mức tiền do Chính phủ quy định dùng để tính mức đóng, mức hưởng một số chế độ BHXH trong Luật này. Mức tham chiếu được điều chỉnh trên cơ sở mức tăng của chỉ số giá tiêu dùng, tăng trưởng kinh tế và phù hợp với khả năng của ngân sách nhà nước, Quỹ BHXH.
Quan tâm đến vấn đề này, đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga (Đoàn Hải Dương) cho rằng, quy định như Dự thảo là rất kịp thời và đồng bộ với việc dự kiến cải cách tiền lương vào tháng 7 tới đây, một số yêu cầu về mức tham chiếu được đưa ra trên chỉ số giá tiêu dùng, tăng trưởng kinh tế cũng rất phù hợp.
Tuy nhiên, để đảm bảo quyền lợi của người hưởng các chế độ bảo hiểm, đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga đề nghị nên xem xét quy định trong Luật định kỳ thời gian để điều chỉnh mức tham chiếu; ví dụ như chu kỳ hằng năm hoặc chu kỳ 2 năm một lần.
"Việc quy định kỳ điều chỉnh mức tham chiếu sẽ nâng cao tính trách nhiệm của các cơ quan và đảm bảo xem xét quyền lợi về BHXH của người được thụ hưởng thường xuyên, kịp thời” - đại biểu Nga nói.
Trong khi đó, đại biểu Bùi Thị Quỳnh Thơ (Đoàn Hà Tĩnh) băn khoăn khi cho rằng, mức tham chiếu là chỉ sự thay đổi, sẽ khó áp dụng hay xác định dự toán kế hoạch về BHXH trung hạn. Bên cạnh đó, báo cáo của Chính phủ chưa làm rõ nguyên tắc xác định mức tham chiếu, việc xây dựng mức tham chiếu được thực hiện như thế nào. Đây là vấn đề cần cân nhắc để bảo đảm tính khả thi.
Làm rõ hơn vấn đề này, Bộ trưởng Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội Đào Ngọc Dung cho biết, bản chất mức tham chiếu là khái niệm mới thay thế cho mức lương cơ sở. Theo đó, Chính phủ tiếp tục đề xuất sử dụng mức 1,8 triệu đồng - mức lương cơ sở hiện nay. Sau này, khi thực hiện chính sách cải cách tiền lương, tiền lương tăng lên bao nhiêu thì sẽ là mức tham chiếu.