Chậm tiến độ ảnh hưởng đến hiệu quả Chương trình mục tiêu tại Quảng Nam

Nhiều dự án được triển khai mang lại lợi ích cho địa phương

Kiểm toán nhà nước (KTNN) xác nhận, kết thúc Chương trình (hết niên độ 2020), các công trình, dự án được đầu tư hoàn thành tạo ra năng lực tăng thêm với khoảng 27,32km đường giao thông chính; công trình thoát nước, xử lý nước thải tập trung với công suất 4.800m³/ngày đêm; 50ha hạ tầng kỹ thuật và xã hội các khu tái định cư; 2,231km đường điện trung và hạ thế; 1,577km hệ thống điện chiếu sáng; 14,4ha san nền và 1,17km kè chống sạt lở đã góp phần tích cực trong phát triển đồng bộ kết cấu hạ tầng kỹ thuật và hạ tầng xã hội trong các khu kinh tế ven biển, khu công nghiệp (KCN), cụm công nghiệp trên địa bàn tỉnh.

Nêu những kết quả tích cực tại địa phương, KTNN cho biết, UBND tỉnh Quảng Nam và các đơn vị liên quan đã quản lý, điều hành, phối hợp tổ chức triển khai thực hiện Chương trình cơ bản theo các quy định của Luật Đầu tư công, Luật Ngân sách nhà nước, Luật Xây dựng và các văn bản chỉ đạo, điều hành Chương trình, Quyết định số 351/QĐ-TTg. Công tác lập, thẩm định, phân bổ, điều chỉnh giao kế hoạch vốn đầu tư trung hạn giai đoạn 2016-2020 và hằng năm cho các dự án thuộc Chương trình cơ bản tuân thủ về đối tượng, phạm vi và kế hoạch vốn phân bổ hằng năm, phù hợp với kế hoạch vốn trung hạn. Công tác giám sát, đánh giá đầu tư được các chủ đầu tư và UBND tỉnh thực hiện theo quy định tại Nghị định số 84/2015/NĐ-CP của Chính phủ về giám sát và đánh giá đầu tư.

Tại tỉnh Quảng Nam, có 3 dự án thuộc Chương trình mục tiêu đã đưa vào sử dụng nhưng chưa lập báo cáo quyết toán dự án hoàn thành, gồm: Dự án đường trục chính vào KCN Tam Thăng, Dự án đường nối cảng Tam Hiệp đến đường Cao tốc Đà Nẵng - Dung Quất (giai đoạn 4), Dự án đường trục chính nối KCN cơ khí ô tô Chu Lai Trường Hải đến KCN Tam Anh, chậm so với quy định từ 1 đến gần 2 năm.

KTNN kiến nghị UBND tỉnh Quảng Nam chỉ đạo các đơn vị giải quyết dứt điểm vướng mắc trong giải phóng mặt bằng để thực hiện dự án, công trình theo đúng tiến độ đã phê duyệt để hoàn thành mục tiêu của Chương trình; khẩn trương hoàn thành lập, thẩm định và phê duyệt báo cáo quyết toán dự án đầu tư xây dựng cơ bản theo quy định.

Tuy nhiên, KTNN thẳng thắn chỉ rõ, khi kết thúc Chương trình tại tỉnh Quảng Nam, một số mục tiêu cụ thể vẫn chưa hoàn thành đầy đủ, kịp thời theo kế hoạch. Ngoài lý do chưa bố trí đủ nguồn vốn và một số lý do khách quan như dịch bệnh Covid-19 thì trên thực tế còn có những tồn tại, hạn chế trong công tác phối hợp quản lý, thực hiện Chương trình của các đơn vị cấp dưới. Chẳng hạn, công tác chỉ đạo, phối hợp tháo gỡ khó khăn, giải quyết dứt điểm các tồn tại trong bồi thường, giải phóng mặt bằng, tái định cư chưa kịp thời, chưa triệt để dẫn đến tiến độ giải phóng mặt bằng kéo dài. Đây chính là nguyên nhân làm chậm tiến độ 2 năm so với kế hoạch ban đầu của 2 dự án. Cụ thể, Dự án Nạo vét luồng vào cảng Kỳ Hà giai đoạn 2 đã được gia hạn tiến độ đến năm 2022; Dự án Đường trục chính KCN Tam Thăng mở rộng đã được gia hạn tiến độ đến năm 2023, chậm so với kế hoạch ban đầu là 2 năm.

Việc thực hiện dự án chậm còn do công tác phân giao, thông báo điều chỉnh kế hoạch đầu tư công trung hạn, hằng năm, báo cáo Bộ Kế hoạch và Đầu tư (KHĐT) chậm so với quy định. Trong đó, thời gian trình, thẩm định, phê duyệt điều chỉnh kế hoạch đầu tư công trung hạn nguồn ngân sách trung ương (NSTW) mất nhiều thời gian, như Văn bản số 6381/UBND-KTTH ngày 06/11/2018 của UBND tỉnh Quảng Nam về đề nghị điều chỉnh chi tiết kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2016-2020 (vốn NSTW) gửi Bộ KHĐT để báo cáo Thủ tướng Chính chủ phê duyệt, đến khi được Thủ tướng phê duyệt mất hơn 1 năm.

Nhiều nội dung, công việc chậm tiến độ

Theo KTNN, riêng việc ra Quyết định điều chỉnh kế hoạch đầu tư công trung hạn của tỉnh Quảng Nam đã chậm gần 1 tháng. KTNN chỉ rõ, theo Quyết định số 349/QĐ-TTg ngày 28/3/2019 của Thủ tướng Chính phủ về việc điều chỉnh kế hoạch đầu tư công trung hạn vốn NSTW bao gồm cả vốn trái phiếu chính phủ giai đoạn 2016-2020 từ nguồn dự phòng NSTW trong nước tại các Bộ, ngành, địa phương (nguồn dự phòng 10% tổng mức vốn kế hoạch trung hạn giữ lại để xử lý các vấn đề phát sinh trong quá trình thực hiện kế hoạch đầu tư công của các Bộ, ngành, địa phương), Thủ tướng yêu cầu UBND các tỉnh căn cứ danh mục dự án được điều chỉnh tại quyết định thông báo cho các đơn vị danh mục và kế hoạch vốn NSTW giai đoạn 2016-2020 và báo cáo Bộ KHĐT, Bộ Tài chính trước ngày 30/3/2019. Trên thực tế, Văn phòng UBND tỉnh nhận được văn bản ngày 04/4/2019 (theo dấu công văn đến) thì đã chậm so với quy định 5 ngày. Đến ngày 24/4/2019, UBND tỉnh ban hành Quyết định số 1220/QĐ-UBND về việc điều chỉnh kế hoạch đầu tư công trung hạn gửi các chủ đầu tư liên quan và báo cáo Bộ KHĐT, Bộ Tài chính đã chậm so với quy định gần 1 tháng.

Bên cạnh đó, công tác chỉ đạo, tổ chức, thực hiện và báo cáo đánh giá kết quả thực hiện Chương trình cũng chậm hơn 1 tháng so với quy định của Bộ KHĐT. Theo yêu cầu, thời điểm phải hoàn thành báo cáo trước ngày 20/01/2021 nhưng thời điểm thực tế UBND tỉnh Quảng Nam hoàn thành báo cáo gửi Bộ KHĐT là ngày 02/3/2021, chậm 1 tháng 13 ngày so với quy định.

Đến thời điểm kiểm toán (ngày 30/5/2022), có 3 dự án đã hoàn thành đưa vào sử dụng và 3 dự án đã có quyết định dừng thực hiện nhưng chưa hoàn thành việc lập báo cáo quyết toán hoàn thành toàn bộ dự án theo quy định của Bộ Tài chính (thực tế chậm từ 1 năm đến gần 4 năm). KTNN nêu rõ, đối với Dự án Nạo vét luồng vào cảng Kỳ Hà - giai đoạn 1, Ban Quản lý Khu kinh tế mở Chu Lai đã có Quyết định dừng thực hiện Dự án, nhưng đến thời điểm kiểm toán mới có báo cáo thẩm tra quyết toán một số gói thầu, chưa có quyết toán toàn bộ Dự án hoàn thành, chậm gần 2 năm tính từ ngày có Quyết định dừng thực hiện Dự án (ngày 18/11/2019).

Tương tự, đối với Dự án Cơ sở hạ tầng tái định cư, nhà ở công nhân Tam Hiệp, huyện Núi Thành, Ban Quản lý Khu kinh tế mở Chu Lai quyết định dừng thực hiện Dự án. Đến thời điểm kiểm toán, Dự án mới có báo cáo thẩm tra quyết toán một số gói thầu (chưa có quyết toán toàn bộ Dự án hoàn thành), chậm tới 3 năm 9 tháng tính từ ngày có Quyết định dừng thực hiện Dự án (ngày 08/12/2017).

Liên quan đến Dự án Đường trục chính, tái định cư KCN Tam Quang, tuy đã có Biên bản nghiệm thu đưa vào sử dụng ngày 13/5/2020 nhưng đến thời điểm kiểm toán, Dự án mới có báo cáo thẩm tra quyết toán một số gói thầu (chưa có quyết toán toàn bộ Dự án hoàn thành), chậm 1 năm 9 tháng.

Trách nhiệm liên quan đến những tồn tại, hạn chế nêu trên thuộc về Bộ KHĐT, UBND tỉnh Quảng Nam, Sở KHĐT tỉnh Quảng Nam, Sở Tài chính tỉnh Quảng Nam và các chủ đầu tư dự án thuộc Chương trình - KTNN kết luận./.

PHÚC KHANG