Chỉ bán thuốc không kê đơn theo phương thức thương mại điện tử

Chiều 29/8, tại Hội nghị đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách lần thứ 6, các đại biểu thảo luận về Dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Dược.

Qua thảo luận, các đại biểu đồng tình việc bổ sung quy định về kinh doanh thuốc qua phương thức thương mại điện tử, song vẫn còn ý kiến băn khoăn liên quan đến quy định thuốc, nguyên liệu làm thuốc được bán buôn theo phương thức thương mại điện tử.

Cụ thể, Dự thảo Luật quy định “Thuốc được bán lẻ theo phương thức thương mại điện tử phải thuộc Danh mục thuốc không kê đơn trừ thuốc thuộc Danh mục hạn chế bán lẻ, thuốc phải kiểm soát đặc biệt”; “Thuốc, nguyên liệu làm thuốc được bán buôn theo phương thức thương mại điện tử trừ các thuốc, nguyên liệu làm thuốc phải kiểm soát đặc biệt”.

Đề cập đến vấn đề này, đại biểu Trần Thị Nhị Hà nhận xét, nội dung này đã được Ban soạn thảo chỉnh sửa rất nhiều lần. Qua đó, nổi lên 2 nội dung chính. Đó là, nếu bán lẻ theo phương thức thương mại điện tử thì sẽ thực hiện với danh mục thuốc không kê đơn.

Tuy nhiên, Dự thảo quy định một hình thức nữa là bán buôn theo phương thức thương mại điện tử, tức là bán cả thuốc kê đơn, thuốc không kê đơn, các thuốc quản lý đặc biệt và nguyên liệu làm thuốc.

Đại biểu cho rằng, việc triển khai hình thức này sẽ rất vướng mắc trong thực tiễn, bởi nếu kinh doanh theo phương thức thương mại điện tử thì khó phân biệt được hình thức bán buôn hay bán lẻ.

Đại biểu phân tích, theo quy định, việc bán buôn thuốc không phải là bán nhiều, bán lẻ thuốc không phải là bán ít mà bán buôn thuốc là bán cho một cơ sở có pháp nhân, bán lẻ thuốc là bán đến tay người tiêu dùng. Như vậy, cơ sở bán buôn thuốc cần phải chứng minh được mình bán cho ai, bán cho một nhà thuốc hoặc một công ty dược.

Pháp luật quy định, nếu cơ sở kinh doanh thuốc mà không bán đúng đối tượng vào các cơ sở có pháp nhân thì bị phạt từ 20 - 30 triệu đồng.

“Như vậy, trong giao dịch bán buôn thuốc thực tế thì cơ sở bán buôn thuốc có trách nhiệm xác định bên có giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh dược để thực hiện việc mua bán. Trên môi trường thương mại điện tử thì trách nhiệm này thuộc về bên bán thuốc hay là bên sàn thương mại điện tử? Sàn thương mại điện tử lại không phải là cơ sở kinh doanh dược nên rất khó phân biệt được giữa hình thức bán buôn và bán lẻ” - đại biểu Trần Thị Nhị Hà lý giải.

Cùng với đó, việc quy định là thuốc kê đơn, thuốc không kê đơn, nguyên liệu làm thuốc thực sự cũng rất khó khăn, bởi vì có rất nhiều loại thuốc phải kê đơn theo giới hạn nồng độ. "Acyclovir là thuốc bôi ngoài da, nếu với nồng độ dưới 5% là thuốc không kê đơn nhưng trên 5% lại là thuốc kê đơn. Như vậy chúng ta rất khó phân biệt là thuốc kê đơn hay không kê đơn trên sàn giao dịch thương mại điện tử" - đại biểu nêu.

Từ phân tích trên, đại biểu khẳng định quan điểm “đã thương mại điện tử thì chỉ bán thuốc không kê đơn”. Đây là một mô hình rất nhiều nước trên thế giới đã áp dụng việc thực hiện thương mại điện tử với thuốc không kê đơn.

Cũng theo đại biểu, Dự thảo Luật cũng quy định là cơ sở bán lẻ thuốc phải tổ chức tư vấn, hướng dẫn trực tuyến về cách sử dụng thuốc cho người mua thuốc. “Quy định này rất tốt, tuy nhiên, trên trên thực tế đã là sàn thương mại điện tử thì giao dịch là 24/24 giờ, 7/7 ngày, như vậy chúng ta bố trí lực lượng nhân viên để tư vấn, hướng dẫn trực tuyến về cách thức sử dụng thuốc cho người mua thuốc như thế nào?” - đại biểu nêu vấn đề và đề nghị cần xây dựng nguyên tắc cụ thể tại Luật, sau đó Bộ trưởng Bộ Y tế sẽ quy định để tránh tình trạng mua bán thuốc tràn lan, không kiểm soát được và sử dụng thuốc quá liều, đặc biệt là những thuốc gây ảnh hưởng đến tính mạng, sức khỏe người dân trên môi trường thương mại điện tử.

Trong khi đó, đại biểu Nguyễn Anh Trí (Đoàn TP. Hà Nội) nêu rõ, Dự thảo Luật quy định “thuốc bán lẻ theo phương thức thương mại điện tử phải thuộc danh mục thuốc không kê đơn, trừ thuốc thuộc danh mục hạn chế bán lẻ, thuốc phải kiểm soát đặc biệt” là đúng nhưng chưa đủ. Bởi việc khám, chữa bệnh từ xa đang dần phát triển; do đó phải có kê đơn điện tử, bệnh án điện tử….

“Việc khám, chữa bệnh từ xa, kê đơn từ xa để đưa thuốc đến là việc không ngăn chặn được, sớm, muộn cũng xảy ra và xảy ra rất mạnh mẽ” - đại biểu Trí nói.

Vì vậy, đại biểu đề nghị Ban soạn thảo cân nhắc có thêm quy định cho phép bán thuốc qua mạng cho những trường hợp thực hiện khám, chữa bệnh từ xa với hai điều kiện: Một là, thuốc phải do một nhà thuốc có uy tín, được cho phép mới được cung cấp thuốc. Hai là, người giao hàng phải là người có đăng ký và nhà thuốc đó có danh sách quản lý.

Đ. KHOA