Tội phạm lừa đảo, chiếm đoạt tài sản tăng gần 90%

Sáng 13/9, tiếp tục chương trình Phiên họp thứ 37, Ủy ban Thường vụ đã cho ý kiến về các báo cáo công tác năm 2024 của Chánh án Tòa án nhân dân tối cao, Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao; các báo cáo của Chính phủ về công tác phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật, công tác thi hành án; công tác phòng, chống tham nhũng năm 2024.

Người có thẩm quyền “móc nối, hướng dẫn” doanh nghiệp “lách luật”

Báo cáo thẩm tra Báo cáo của Chính phủ về công tác phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật, Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của Quốc hội Lê Thị Nga cho biết, năm 2024, Chính phủ có nhiều nỗ lực và đề ra nhiều giải pháp đấu tranh có hiệu quả đối với tội phạm và vi phạm pháp luật. Lực lượng Công an đã triển khai nhiều biện pháp để xử lý nhanh chóng những điểm nóng, nhóm tội phạm có tổ chức; phát hiện và xử lý nghiêm minh nhiều vụ án tham nhũng, kinh tế nghiêm trọng, phức tạp. Công tác bảo đảm an ninh chính trị nội bộ, chống khủng bố được triển khai đồng bộ, toàn diện.

Việc tăng cường công an xã chính quy và lực lượng tham gia bảo vệ an ninh, trật tự ở cơ sở góp phần giáo dục, quản lý chặt chẽ hơn nhóm đối tượng có nguy cơ phạm tội cao, đối tượng có liên quan đến ma túy…

Tuy nhiên, Ủy Tư pháp cũng chỉ rõ, tội phạm và vi phạm pháp luật về trật tự xã hội vẫn tăng cả về số vụ và số người bị thương, thiệt hại về tài sản. Một số loại tội phạm tăng mạnh, như: tội phạm có tổ chức tăng 89,47%, lừa đảo, chiếm đoạt tài sản tăng 89,90%, tham ô tài sản tăng 50,75%, đánh bạc trên mạng Internet tăng 113,2%... xảy ra một số vụ giết người với tính chất man rợ, liều lĩnh, gây tâm lý phẫn nộ, lo lắng, bất an trong nhân dân.

Đáng chú ý, theo cơ quan thẩm tra, công tác quản lý nhà nước trên một số lĩnh vực còn bất cập. Cụ thể, một số quy định của pháp luật hiện hành trong lĩnh vực kinh tế, tài chính, doanh nghiệp còn chưa cụ thể, chưa chặt chẽ dẫn đến việc đơn vị, người có thẩm quyền lợi dụng, “móc nối, hướng dẫn” doanh nghiệp thực hiện “lách luật” hoặc bỏ qua sai phạm của doanh nghiệp. Công tác thanh tra, kiểm tra để phát hiện vi phạm trong một số trường hợp còn chưa hiệu quả. Công tác quản lý nhà nước về công nghệ thông tin còn nhiều sơ hở, bất cập.

“Công tác quản lý nhà nước trong phát hành trái phiếu, cổ phiếu doanh nghiệp còn nhiều bất cập. Nhiều vụ vi phạm đấu thầu, đấu giá, đền bù giải phóng mặt bằng trong hoạt động đầu tư, xây dựng, khai thác tài nguyên, đất đai… với hành vi phạm tội phổ biến là đưa, nhận hối lộ, vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát, lãng phí, lợi dụng chức vụ, quyền hạn gây ảnh hưởng đối với người khác để trục lợi. Tình hình vi phạm pháp luật trong lĩnh vực thuế, mua bán hóa đơn giá trị gia tăng với nhiều thủ đoạn tinh vi, có giá trị đặc biệt lớn tiếp tục diễn biến phức tạp” - bà Lê Thị Nga báo cáo.

Về công tác phát hiện xử lý vi phạm pháp luật và tội phạm, cơ quan thẩm tra chỉ rõ, kết quả phát hiện vi phạm pháp luật và tội phạm trên một số lĩnh vực vẫn còn có mặt cần lưu ý. Cụ thể như: Tội phạm ma túy tiếp tục gia tăng, tăng 4,31% số vụ, 7,10% số đối tượng; vi phạm pháp luật và tội phạm về lĩnh vực môi trường, an toàn thực phẩm vẫn diễn ra phức tạp.

Một số vụ ngộ độc thực phẩm tập thể, quy mô lớn xảy ra tại nhiều địa phương; vi phạm pháp luật và tội phạm về lĩnh vực công nghệ thông tin, mạng viễn thông, quản lý thông tin cá nhân, tội phạm sử dụng công nghệ cao có xu hướng gia tăng và diễn biến rất phức tạp với nhiều phương thức, thủ đoạn mới. Tuy nhiên, năng lực phát hiện, xử lý của các cơ quan chức năng trong lĩnh vực này tại một số địa phương còn hạn chế, không theo kịp diễn biến của tình hình.

Làm rõ nguyên nhân, quy trách nhiệm cụ thể

Thảo luận tại phiên họp, Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng - An ninh của Quốc hội Lê Tấn Tới đánh giá cao những kết quả tích cực và nỗ lực rất lớn của các cơ quan tư pháp trong công tác phòng, chống tội phạm. Tuy nhiên, ông Tới bày tỏ băn khoăn khi các loại tội phạm như tội phạm hình sự, tội phạm về tham nhũng, ma túy, xử phạt vi phạm hành chính, tai nạn giao thông đều tăng, dù cơ quan chức năng đã rất quyết liệt vào cuộc.

“Có phải việc tăng này là do cá thể hóa nhiều hành vi hoạt động của tội phạm, ví dụ hành vi lừa đảo không gian mạng có nhiều cách lừa đảo nên số lượng tăng lên” - ông Lê Tấn Tới nêu vấn đề.

Để công tác phòng, chống tội phạm đạt hiệu quả cao, ông Lê Tấn Tới đề nghị phải quy định trách nhiệm cụ thể, những chỉ tiêu cụ thể trong công tác phòng, ngừa xã hội, lĩnh vực nào, ngành nào phải có những đánh giá cụ thể. Bên cạnh đó, Chính phủ cần có một đề án cụ thể như Đề án 06 về các điều kiện đảm bảo cho công tác điều tra, xử lý về tội phạm trong thời gian tới.

Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương cũng đề nghị đánh giá làm rõ vì sao tội phạm có tổ chức, lừa đảo chiếm đoạt tăng. Trong đó, cần làm rõ nguyên nhân do năng lực hay trách nhiệm của cán bộ. “Tôi nghĩ có nhiều việc là trách nhiệm. Biết việc có thể làm được, nhưng không làm, hoặc làm không đến nơi đến chốn, đùn đẩy né tránh. Đấy là trách nhiệm chứ không phải năng lực. Tôi đề nghị phải đánh giá toàn diện, khách quan” - Phó Chủ tịch Quốc hội nói.

Liên quan đến vấn đề tội phạm về ma túy, Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội của Quốc hội Nguyễn Thúy Anh đề nghị làm rõ việc xuất hiện hình thức mới đó là tội phạm ma túy, vận chuyển ma túy qua flycam. “Đề nghị Chính phủ có thêm thông tin về vấn đề này và kiến nghị đối với việc hoàn thiện chính sách pháp luật, trong đó có Luật Phòng không nhân dân trình Quốc hội lần này” - bà Nguyễn Thúy Anh đề xuất.

Đ. KHOA