Hai nguyên nhân chính khiến lãi suất huy động tăng

11 ngân hàng tăng lãi suất huy động

Theo biểu lãi suất tiết kiệm của 28 ngân hàng thương mại tại ngày 17/9, một số ngân hàng tiếp tục điều chỉnh tăng lãi suất từ 0,1- 0,7 điểm phần trăm (%) so với cuối tháng 8, chủ yếu tăng mạnh ở các kỳ hạn 1 - 3 tháng.

Từ đầu tháng 9 đến nay, thị trường có 11 ngân hàng tăng lãi suất huy động, bao gồm: Ngân hàng Thương mại cổ phần (TMCP) Đông Á (Dong A Bank), Ngân hàng TMCP Đại Dương (OceanBank), Ngân hàng TMCP Việt Nam Thương Tín (VietBank), Ngân hàng Thương mại TNHH Một thành viên Dầu khí Toàn cầu (GPBank), Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (Agribank), Ngân hàng TMCP Bắc Á (Bac A Bank), Ngân hàng TMCP Quốc Dân (NCB), Ngân hàng TMCP Phương Đông (OCB), Ngân hàng Bản Việt (BVBank), Ngân hàng TMCP Thịnh vượng và Phát triển (PGBank).

Lãi suất huy động tăng chủ yếu tại các kỳ hạn ngắn. Tại các ngân hàng, khách hàng gửi tiết kiệm trực tuyến (online) thường nhận được lãi suất cao hơn so với gửi tại quầy từ 0,2 - 0,3 điểm %.

Đáng lưu ý, bên cạnh mức lãi suất thông thường được niêm yết, một số nhà băng có những chính sách lãi suất đặc biệt trong khoảng 7 - 9,5%/năm, dành cho nhiều đối tượng khách hàng khác nhau, tùy thuộc vào giá trị tiền gửi.

Đơn cử, tại Ngân hàng TMCP Đại chúng Việt Nam (PVcomBank), khách hàng sẽ được hưởng mức lãi suất đặc biệt 9,5%/năm ở kỳ hạn 12 tháng khi có số dư tiền gửi mở mới từ 2.000 tỷ đồng trở lên.

Cùng với PVcomBank, Ngân hàng TMCP Phát triển TP. Hồ Chí Minh (HDBank) cũng áp dụng mức lãi suất khá cao - 8,1%/năm cho kỳ hạn 13 tháng và 7,7% cho kỳ hạn 12 tháng, điều kiện duy trì số dư tối thiểu 500 tỷ đồng. Ngân hàng này cũng áp dụng mức lãi suất 6% đối với kỳ hạn 18 tháng.

Hay tại Dong A Bank, Ngân hàng này cũng đang niêm yết mức lãi suất đặc biệt 7,5%/năm với khách hàng gửi kỳ hạn từ 13 tháng trở lên, lãi cuối kỳ với khoản tiền gửi từ 200 tỷ đồng trở lên.

Có thể thấy, lãi suất huy động trong tháng 9 tiếp tục xu hướng của tháng 8. Trước đó, trong tháng 8, thị trường ghi nhận có 17 ngân hàng tăng lãi suất huy động. Làn sóng tăng lãi suất huy động bắt đầu từ tháng 4 năm nay. Thời điểm đó, lãi suất cao nhất hệ thống cho kỳ hạn 12 tháng chỉ quanh mức 5%/năm, trong khi con số này ở hiện tại là 6,2%/năm. Số ngân hàng trả lãi suất từ 5% trở lên hiện cũng nhiều hơn, từ 12 lên 29 đơn vị.

Lãi suất huy động tăng do đâu?

Công ty quản lý quỹ VinaCapital nhận định, động thái tăng lãi suất tiết kiệm gần đây cho thấy đợt giảm lãi suất tiền gửi ngân hàng Việt Nam kéo dài từ tháng 3/2023 hiện đã kết thúc. Mức lãi cao hơn sẽ khuyến khích các ngân hàng thương mại nắm giữ tiền đồng, hạn chế giao dịch chênh lệch lãi suất (các ngân hàng vay tiền đồng với lãi suất thấp và chuyển tiền đó thành tiền gửi USD với lãi suất cao).

WiGroup - đơn vị chuyên cung cấp dữ liệu tài chính, kinh tế, vĩ mô, báo cáo, nghiên cứu thị trường và giải pháp công nghệ tài chính tại Việt Nam - cho rằng, điểm tích cực trong động thái tăng lãi suất huy động là mặt bằng chung của lãi suất tiền gửi tại các kỳ hạn ở tất cả các nhóm ngân hàng thương mại tiếp tục duy trì ở mức thấp. Điều này cho thấy thanh khoản ngân hàng thương mại vẫn ở mức dồi dào.

Xu hướng tăng lãi suất huy động của các ngân hàng bắt nguồn từ nhu cầu huy động vốn để đẩy mạnh hoạt động tín dụng từ nay đến cuối năm và vấn đề nợ xấu.

TS. Nguyễn Trí Hiếu - chuyên gia tài chính, ngân hàng

Trao đổi với phóng viên Báo Kiểm toán, TS. Nguyễn Trí Hiếu - chuyên gia tài chính, ngân hàng - cho biết, việc các ngân hàng tăng lãi suất huy động đến từ hai nguyên nhân.

Nguyên nhân thứ nhất, theo TS. Nguyễn Trí Hiếu, từ nay cho đến cuối năm, các ngân hàng sẽ cho vay mạnh hơn. Số liệu của Ngân hàng Nhà nước cho thấy, tăng trưởng tín dụng chậm hơn nhiều so với dự báo và còn khá xa mục tiêu cả năm (mức tăng trưởng 15%). Gần 9 tháng đã qua nhưng tăng trưởng tín dụng mới đạt hơn 7%.

Mục tiêu tăng trưởng tín dụng 15% cả năm mà Ngân hàng Nhà nước đặt ra từ cuối năm ngoái trong bối cảnh nền kinh tế đang phát triển cũng như tất cả mọi chuyện ổn định. Thế nhưng, năm 2024, thế giới có rất nhiều biến động.

Trận bão Yagi, Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) hạ lãi suất, sự phức tạp của địa chính trị thế giới là những biến số không lường trước được. Thành ra, mục tiêu tăng trưởng tín dụng 15% cả năm lại đang bị tác động bởi rất nhiều yếu tố, đặc biệt là trận bão Yagi.

“Do vậy, tôi cho rằng, dưới áp lực lợi nhuận, từ nay đến cuối năm, các ngân hàng sẽ đẩy mạnh cho vay và từ đó, nhu cầu huy động vốn sẽ tăng lên. Các ngân hàng thường tăng lãi suất huy động để huy động vốn, để có thể đẩy mạnh hoạt động tín dụng, đó là một nguyên nhân” - TS. Nguyễn Trí Hiếu lý giải.

Nguyên nhân thứ hai được TS. Nguyễn Trí Hiếu nhắc đến là vấn đề nợ xấu. Trước trận bão Yagi, tỷ lệ nợ xấu nội bảng và ngoại bảng vào khoảng hơn 6%. Sau cơn bão Yagi, rất nhiều cơ sở sản xuất kinh doanh, đặc biệt trong lĩnh vực nông nghiệp tại miền Bắc bị phá hủy, khiến nhiều doanh nghiệp rơi vào tình trạng mất khả năng trả nợ.

“Chính vì thế, tại thời điểm này, tôi nghĩ rằng nợ xấu tăng mạnh. Nợ xấu làm tắc nghẽn dòng tiền của ngân hàng. Đáng lẽ ra, các ngân hàng huy động vốn, cho vay ra và sau một thời gian, vốn đó trở về ngân hàng. Thế nhưng, nợ xấu làm tắc nghẽn dòng vốn đó và để trả tiền cho khách hàng khi đến hạn, các ngân hàng lại phải huy động vốn nhằm bù đắp cho sự thiếu hụt dòng tiền tín dụng trở về ngân hàng nhưng bây giờ, dòng tiền ấy lại bị tắc nghẽn. Bởi vậy, các ngân hàng phải tăng lãi suất huy động” - TS. Nguyễn Trí Hiếu nhận định./.

XUÂN HỒNG - THÀNH ĐỨC