Nhiệt độ nóng lên là nguyên nhân chính hình thành những "siêu bão"

Giám đốc Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn - quốc gia Mai Văn Khiêm cho biết, thời gian qua có nhiều bão mạnh (siêu bão) trên thế giới như Geami, Yagi, Krathon hay Helence, Milton… là do tác động của một số yếu tố khí hậu và môi trường.

Cụ thể, hiện tượng ENSO, năm 2024 là năm chuyển pha El Nino sang Lania, quá trình chuyển pha nhanh nên đốt nóng và mất cân bằng nhiệt ẩm đại dương đang diễn ra mạnh mẽ, góp phần làm tăng nguồn cung cấp năng lượng cho sự hình thành và phát triển của các cơn bão nhiệt đới; là biến đổi khí hậu, sự nóng lên toàn cầu do biến đổi khí hậu làm tăng nhiệt độ của cả đại dương và khí quyển.

Khi nước biển ấm lên sẽ cung cấp nhiều hơi nước và năng lượng hơn cho các hệ thống thời tiết, dẫn đến việc hình thành nhiều bão mạnh hơn và cường độ của các cơn bão này cũng tăng lên.

''Chúng ta đã chứng kiến sự bất thường về nhiệt độ trung bình toàn cầu trong 8 tháng năm 2024 cao hơn 0,7 độ C so với mức trung bình giai đoạn 1991-2020. Nhiều khả năng năm 2024 sẽ là năm ấm nhất được ghi nhận và khi nhiệt độ tăng lên thì các cơn bão mạnh cũng gia tăng'' - ông Mai Văn Khiêm nhận định.

Theo báo cáo đánh giá biến đổi khí hậu lần thứ 6 của Ban Liên Chính phủ về biến đổi khí hậu (IPCC) trong tương lai, số lượng các cơn bão mạnh tăng, chẳng hạn như loại bão ở ngưỡng CAT 4-5 (tốc độ gió lớn hơn 200km/h), tức là những cơn bão có cường độ mạnh trên cấp 17 sẽ gia tăng. Một số nghiên cứu công bố mới đây tại Mỹ cho thấy hiện tượng nóng lên toàn cầu là nguyên nhân khiến các cơn bão nhiệt đới xảy ra với cường độ mạnh hơn và tần suất nhiều hơn.

Theo đó, nhiệt độ bề mặt đại dương ấm lên khiến lượng hơi nước trong khí quyển gia tăng, dẫn đến các cơn bão mạnh lên về cường độ. Nhiệt độ đại dương ấm lên là nguyên nhân khiến các cơn bão nhiệt đới có cường độ mạnh hơn và xuất hiện nhiều hơn, với sức tàn phá của bão tăng trung bình khoảng 40% khi nhiệt độ toàn cầu tăng 1 độ C.

Ông Mai Văn Khiêm cũng cảnh báo, biến đổi khí hậu có thể làm giảm độ đứt gió thẳng đứng, một yếu tố thường ngăn cản bão phát triển. Sự thay đổi hoàn lưu và khí áp, cùng với chênh lệch nhiệt độ giữa đất liền và biển, tạo điều kiện thuận lợi cho bão hình thành và duy trì cường độ lâu hơn.

Dự báo từ nay đến hết năm, bão, áp thấp nhiệt đới hoạt động trên khu vực Biển Đông ở mức xấp xỉ đến cao hơn trung bình nhiều năm (trung bình nhiều năm 4 - 5 cơn). Trong đó, số cơn bão, áp thấp nhiệt đới đổ bộ vào đất liền có thể cao hơn so với trung bình nhiều năm (trung bình nhiều năm 1 - 9 cơn), tập trung nhiều ở khu vực Trung Bộ và các tỉnh phía Nam.

"Siêu bão" nhiều hơn sẽ gây tác động nghiêm trọng đến con người, cơ sở hạ tầng và môi trường. Để giảm thiểu rủi ro, ngay từ bây giờ, Việt Nam cần xây dựng các biện pháp ứng phó, quản lý rủi ro thiên tai và thích ứng với biến đổi khí hậu./.

THANH TRANG