Tự cường và tự chủ chiến lược là nền tảng để ASEAN vững vàng trước mọi biến động
Chính trị - Ngày đăng : 19:03, 17/10/2024
3 nhiệm vụ để ASEAN vững vàng phát triển và vững bước tới tương lai
Thủ tướng Phạm Minh Chính và Đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam vừa kết thúc tốt đẹp chuyến công tác tham dự Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 44, 45 và các Hội nghị Cấp cao liên quan tại Lào. Với chủ đề “ASEAN: Thúc đẩy Kết nối và Tự cường”, tại các Hội nghị, phát biểu của Thủ tướng không chỉ làm sâu sắc hơn nội hàm của ASEAN “kết nối” và “tự cường” trong bối cảnh hiện nay, mà còn gợi mở tư duy, cách tiếp cận và ý tưởng phát triển mới cho khu vực xuất phát từ yêu cầu thực tiễn.
Chuyến công tác góp phần tiếp tục triển khai đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, hòa bình, hợp tác và phát triển, đa dạng hóa, đa phương hóa của Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng và Kết luận số 59-KL/TW của Bộ Chính trị về định hướng tham gia ASEAN đến năm 2030; tiếp tục đưa các mối quan hệ với các đối tác đi vào chiều sâu; đồng thời, tạo thế đan xen lợi ích, tăng độ tin cậy, tận dụng mọi cơ hội và huy động tối đa các nguồn lực cho phát triển đất nước.
Theo Thủ tướng, trong bối cảnh thế giới ngày càng biến động, ASEAN tiếp tục là điểm sáng kinh tế toàn cầu, là cầu nối của đối thoại, hợp tác và là tâm điểm của các tiến trình hội nhập, liên kết ở khu vực. Cho rằng ASEAN đang chuẩn bị cho giai đoạn phát triển mới với tư duy mới, tầm nhìn mới, động lực mới và tâm thế mới, và với mong muốn đóng góp nhiều hơn nữa cho hợp tác khu vực, Thủ tướng đề nghị hơn lúc nào hết, ASEAN cần lấy tự cường làm nền tảng để vươn tầm, lấy kết nối làm trọng tâm để bứt phá, và lấy đổi mới sáng tạo làm động lực để tiên phong dẫn dắt. Tự cường và tự chủ chiến lược là nền tảng để ASEAN vững vàng trước mọi biến động; thúc đẩy kết nối bên trong kết hợp với kết nối bên ngoài, kết nối công - tư, kết nối đa lĩnh vực; đổi mới sáng tạo là sức bật và động lực chính cho ASEAN bắt kịp, tiến cùng và vượt lên với khu vực và thế giới.
Về phát huy “tự cường” ASEAN ở tất cả các cấp độ, Thủ tướng khẳng định đoàn kết, thống nhất trong đa dạng, tự cường và tự chủ chiến lược là điều kiện tiên quyết để ASEAN vững vàng trong biến động. Trong triển khai quan hệ với các đối tác, ASEAN cần giữ vững vai trò trung tâm, duy trì độc lập, cân bằng chiến lược và ứng xử có nguyên tắc. Trong các vấn đề quốc tế và khu vực, ASEAN cần kiên định các lập trường nguyên tắc, trên cơ sở luật pháp quốc tế, Hiệp ước Thân thiện và Hợp tác ở Đông Nam Á (TAC) và phát huy tiếng nói chung.
Trên tinh thần đó, Thủ tướng chia sẻ và đề cao lập trường nguyên tắc của ASEAN trong vấn đề Biển Đông, nhấn mạnh giải quyết tranh chấp bằng các biện pháp hòa bình, thực hiện đầy đủ và hiệu quả Tuyên bố về ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC) và sớm hoàn tất Bộ Quy tắc ứng xử ở Biển Đông (COC) thực chất, hiệu lực, phù hợp với luật pháp quốc tế, trong đó có Công ước của Liên hợp quốc về Luật Biển (UNCLOS) 1982.
Thủ tướng cũng nhấn mạnh yêu cầu kết nối chiến lược trên tất cả các phương diện. Cụ thể, kết nối tầm nhìn chung, cùng đóng góp trách nhiệm, xây dựng và thiện chí đối với hòa bình, ổn định và thịnh vượng; kết nối hợp tác phát triển, thúc đẩy các động lực tăng trưởng mới như kinh tế số, kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, kinh tế chia sẻ, ổn định và tự cường chuỗi cung ứng; và kết nối người dân, tăng cường giao lưu, gắn bó, hiểu biết, củng cố thêm vững chắc bản sắc của Cộng đồng ASEAN cũng như nền tảng quan hệ hữu nghị giữa ASEAN với các đối tác.
Đề nghị sẵn sàng cho giai đoạn phát triển mới của ASEAN, trước các chuyển động nhanh chóng, phức tạp của tình hình thế giới, khu vực hiện nay, Thủ tướng đã nêu bật 3 nhiệm vụ để ASEAN vững vàng phát triển và vững bước tới tương lai. Đó là: ASEAN cần có tư duy kiến tạo, ý tưởng đột phá và hành động quyết liệt để phát huy vai trò tiên phong, dẫn dắt; ASEAN cần là cầu nối gắn kết các ưu tiên ở khu vực với các ưu tiên ở toàn cầu, tạo sự bổ trợ và cộng hưởng trong các nỗ lực bảo đảm hòa bình, an ninh và phát triển; ASEAN cần khuyến khích sự tham gia và đóng góp rộng rãi hơn của các nhóm, giới, bao gồm các nghị viện, doanh nghiệp, thanh niên cho tiến trình xây dựng Cộng đồng. Trước các nhà lãnh đạo ASEAN, Thủ tướng thông báo Việt Nam sẽ tiếp tục tổ chức “Diễn đàn Tương lai ASEAN 2025” với mong muốn đóng góp nhiều hơn cho hợp tác và liên kết khu vực.
Thủ tướng cũng đề nghị ASEAN và các bên đối tác cần “tự cường trước thiên tai và biến đổi khí hậu”; đẩy mạnh hợp tác quản lý thiên tai và giảm thiểu thiệt hại, tăng cường khả năng chống chịu cho cộng đồng, ưu tiên cao hơn cho hợp tác chuyển đổi năng lượng, chuyển đổi xanh, bảo vệ môi trường, ứng phó biến đổi khí hậu; đặc biệt trong bối cảnh các hiện tượng khí hậu cực đoan vừa qua như bão Yagi ở Đông Nam Á hay bão Helene và Milton ở Hoa Kỳ.
Phát triển các mối quan hệ lên tầm cao mới
Nhân dịp này, Thủ tướng đã có các cuộc hội kiến với tất cả các đồng chí lãnh đạo cấp cao của Lào. Các cuộc trao đổi đều hết sức chân tình, thực chất, thể hiện mức gắn bó, tin cậy cao nhất. Các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước Lào và Thủ tướng Phạm Minh Chính nhất trí trong thời gian tới, hai bên cần tập trung thực hiện hiệu quả các hiệp định, thỏa thuận hợp tác giữa hai nước, đặc biệt là kết quả cuộc gặp giữa hai Bộ Chính trị Việt Nam - Lào gần đây tại Hà Nội; tiếp tục thường xuyên trao đổi kinh nghiệm, thông tin, phối hợp chặt chẽ và ủng hộ lẫn nhau tại các diễn đàn quốc tế và khu vực, nhất là tại ASEAN, Liên hợp quốc và các cơ chế hợp tác tiểu vùng. Hai bên nhất trí tăng cường hơn nữa kết nối hai nền kinh tế Việt Nam - Lào và giữa ba nền kinh tế Việt Nam - Lào - Campuchia.
Cũng nhân dịp này, Thủ tướng đã có các cuộc hội kiến, gặp gỡ, tiếp xúc với tất cả lãnh đạo cấp cao các nước, các tổ chức quốc tế. Với từng đối tác, Thủ tướng đã đề xuất những định hướng hợp tác rất cụ thể, phù hợp. Đơn cử, Thủ tướng đề nghị Nhật Bản, Hàn Quốc, WB, AIIB… cung cấp các khoản vay ưu đãi cho Việt Nam để triển khai các dự án hạ tầng quy mô lớn, mang tính biểu tượng như đường sắt tốc độ cao, đường bộ cao tốc, cảng biển, sân bay… Với Singapore, Thủ tướng đề nghị triển khai hiệu quả quan hệ Đối tác Kinh tế xanh, kinh tế số; phát triển hệ thống các khu công nghiệp Việt Nam - Singapore 2.0 bền vững, thông minh; hỗ trợ Việt Nam xây dựng mô hình Trung tâm Đổi mới sáng tạo về khoa học dữ liệu quốc gia…
Lãnh đạo các nước, các tổ chức quốc tế đều khẳng định tầm quan trọng của quan hệ với Việt Nam, đánh giá cao vị thế và vai trò ngày càng tăng của Việt Nam trên trường quốc tế. Chia sẻ, đánh giá cao các ý kiến, đề xuất của Thủ tướng, nhiều đối tác mong muốn sớm phát triển quan hệ với Việt Nam lên tầm cao mới. Tổng Thư ký Liên hợp quốc António Guterres đánh giá Việt Nam là hình mẫu của hòa bình và phát triển bền vững, “ngôi sao của ASEAN”; đóng góp vào nâng cao tiếng nói và vai trò của các nước đang phát triển; mong Việt Nam tiếp tục đi đầu trong các nỗ lực thúc đẩy hòa bình, ổn định, phát triển bao trùm và bền vững trên toàn cầu.
Lần đầu hội kiến Thủ tướng Phạm Minh Chính, Thủ tướng Nhật Bản Shigeru Ishiba khẳng định Việt Nam là đối tác then chốt trong triển khai Sáng kiến Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương tự do và rộng mở; mong muốn cùng đưa quan hệ Nhật Bản - Việt Nam đi vào chiều sâu, thực chất hơn nữa, nhất trí cao đối với các đề xuất của Thủ tướng Phạm Minh Chính về tăng cường hợp tác kinh tế, thương mại, đầu tư giữa hai nước…
Chuyến công tác một lần nữa khẳng định, với gần 3 thập kỷ tham gia ASEAN, Việt Nam là thành viên trách nhiệm với vai trò, tiếng nói ngày càng được coi trọng và sẵn sàng đóng góp nhiều hơn, chủ động hơn cho công việc chung, nỗ lực hết mình cho thành công chung với tinh thần chủ động thực thi, tham gia thực chất và đóng góp thực tâm; đồng thời Việt Nam phối hợp chặt chẽ, ủng hộ và hỗ trợ Lào trong vai trò Chủ tịch ASEAN 2024 đảm nhiệm thành công trọng trách, góp phần vun đắp quan hệ hữu nghị vĩ đại, đoàn kết đặc biệt và hợp tác toàn diện giữa hai nước./.