Ngành thuế quyết liệt các giải pháp thu hồi nợ thuế

Số nợ thuế tăng khá mạnh

Trong 9 tháng của năm 2024, nợ thuế tăng 20,9% so với thời điểm cuối năm 2023; trong đó qua sàng lọc của cơ quan thuế, số nợ khó thu chiếm khoảng 16,7%.

Số liệu từ Tổng cục Thuế cho thấy, tổng nợ tính đến hết tháng 9/2024 ước tăng 20,9% so với thời điểm cuối năm 2023, tăng 21,2% so với cùng kỳ năm 2023. Không kể số tiền thuế nợ đang xử lý và tiền thuế nợ đang khiếu nại, khiếu kiện, tổng số tiền thuế nợ ước tính tăng 25,6% so với thời điểm ngày 31/12/2023, tăng 24,1% so với cùng kỳ năm 2023. Trong số đó, nợ có khả năng thu chiếm tỷ lệ 55,6% (nợ thuế, phí chiếm 31,3%; nợ tiền sử dụng đất, tiền thuê đất chiếm 24,3%); tiền phạt vi phạm hành chính về thuế và tiền phạt chậm nộp có khả năng thu chiếm 16,8%; tiền thuế nợ đang xử lý chiếm 4%; tiền thuế nợ đang khiếu nại, khiếu kiện chiếm 7% và nợ khó thu chiếm 16,7%.

Về kết quả thu hồi nợ thuế, lũy kế 9 tháng của năm 2024, số nợ đã thu là 56.092 tỷ đồng, tăng 30% so với cùng kỳ năm 2023, trong đó cưỡng chế thu nợ là 3.684 tỷ đồng. 39/63 địa phương có số thu nợ 9 tháng tăng so với cùng kỳ năm trước, trong đó 18 địa phương có số thu nợ tăng trên 50%.

Nợ thuế do nhiều nguyên nhân

Nguyên nhân một phần do phát sinh tiền chậm nộp (tính bằng 0,03%/ngày trên tổng số tiền nợ thuế). Bên cạnh đó, không ít doanh nghiệp gặp khó khăn do ảnh hưởng của đại dịch Covid-19 vẫn chưa phục hồi, nên chưa nộp kịp thời tiền thuế vào ngân sách nhà nước; trong khi nhiều khoản quyết toán thuế thu nhập năm 2023, thuế được gia hạn đã đến thời hạn phải nộp. Tương tự, nhiều khoản tiền sử dụng đất, tiền thuê đất chậm nộp do chủ đầu tư gặp vướng mắc về thủ tục khiến dự án chưa thể triển khai; khó khăn chung của nền kinh tế và thị trường vốn ảnh hưởng tới hoạt động của các doanh nghiệp bất động sản...

Bên cạnh đó, không thể loại trừ nguyên nhân doanh nghiệp cố tình chây ỳ, có doanh thu, có dòng tiền nhưng không chịu nộp ngân sách. Tính đến tháng 9/2024, cơ quan thuế đã ban hành 23.747 thông báo tạm hoãn xuất cảnh với cá nhân, người đại diện doanh nghiệp nợ thuế (số nợ là 50.665 tỷ đồng). Kết quả thu được 1.844 tỷ đồng của 2.873 người nộp thuế, trong đó có 820 người nộp thuế đã bỏ địa chỉ kinh doanh.

Triển khai 11 nhóm biện pháp để thu hồi nợ thuế

Nhằm thực hiện thắng lợi nhiệm vụ năm 2024, ngành Thuế triển khai đồng bộ, quyết liệt các biện pháp thu hồi thuế bằng nhiều biện pháp. Đồng thời, chú trọng công tác tuyên truyền hỗ trợ, tháo gỡ khó khăn cho các doanh nghiệp trong triển khai thực hiện chính sách pháp luật thuế…

Trước tình hình nợ thuế tăng cao, Tổng cục Thuế vừa có văn bản Công văn số 4216/TCT-QLN ngày 23/9/2024 yêu cầu Cục Thuế các tỉnh, TP trực thuộc trung ương tập trung triển khai các 11 nhóm biện pháp để thu hồi nợ thuế, phân công, giao nhiệm vụ và gắn trách nhiệm thu hồi nợ thuế, xử lý nợ đọng thuế cho từng đồng chí lãnh đạo cục thuế, lãnh đạo phòng, chi cục thuế và từng công chức quản lý. Đồng thời, tổ chức giám sát, kiểm tra chặt chẽ tiến độ thực hiện các biện pháp đôn đốc, cưỡng chế để đảm bảo việc thực hiện các chỉ tiêu thu nợ và hạn chế phát sinh thêm nợ mới; theo dõi, hạch toán đầy đủ, chính xác các khoản nợ của người nộp thuế (NNT) vào ứng dụng quản lý thuế tập trung (TMS), tạo điều kiện thuận lợi để thực hiện điện tử hóa công tác quản lý nợ và cưỡng chế nợ thuế.

Đối với cá nhân, tổ chức có khoản tiền thuế nợ trong thời hạn, bộ phận thanh tra - kiểm tra kiểm soát dữ liệu và đôn đốc nộp tiền thuế nợ vào ngân sách. Đối với khoản tiền thuế nợ đã quá hạn 30 ngày, cơ quan thuế ban hành thông báo tiền thuế nợ gửi người nộp thuế. Đối với khoản thuế nợ quá 60 ngày, công chức thuế liên hệ với người nộp thuế để nhắc nhở và cảnh báo việc áp dụng các biện pháp cưỡng chế khi khoản nợ quá 90 ngày. Biện pháp tạm hoãn xuất cảnh được áp dụng với người nộp thuế có khoản tiền thuế nợ quá hạn đang bị cưỡng chế hoặc không còn hoạt động tại địa chỉ đã đăng ký.

Căn cứ tình hình thực tế, ngành Thuế sẽ tập trung xử lý các khoản nợ tiền sử dụng đất, tiền thuê đất, tiền cấp quyền khai thác khoáng sản trong thời gian tới. Theo đó, ngành Thuế đề nghị UBND cấp tỉnh chỉ đạo các cơ quan trên địa bàn tập trung tháo gỡ khó khăn, vướng mắc về diện tích, giá đất, điều chỉnh quy hoạch, khấu trừ tiền bồi thường giải phóng mặt bằng… để sớm thu hồi các khoản nợ tiền sử dụng đất, tiền thuê đất, tiền cấp quyền khai thác khoáng sản.

Bên cạnh đó, các cơ quan chức năng khẩn trương thực hiện thủ tục giao đất, cho thuê đất, thu hồi đất, thu hồi mỏ, xử lý miễn, giảm… làm căn cứ để cơ quan thuế thông báo nghĩa vụ tài chính và đôn đốc người nộp thuế nộp ngân sách nhà nước. Đối với các dự án chây ỳ, nợ thuế kéo dài, không thực hiện nghĩa vụ tài chính với Nhà nước, ngành Thuế kiến nghị thu hồi đất theo quy định.

Đối với công tác đôn đốc thu hồi nợ thuế, cơ quan thuế phải triển khai thực hiện đầy đủ các biện pháp đôn đốc và công khai thông tin theo đúng quy định của Luật Quản lý thuế và các văn bản hướng dẫn thi hành để thu hồi tiền thuế nợ vào ngân sách nhà nước (NSNN). Đối với NNT có khoản tiền thuế nợ dưới 90 ngày, bộ phận thanh tra - kiểm tra chịu trách nhiệm kiểm soát dữ liệu và đôn đốc NNT nộp tiền thuế nợ vào NSNN, hạn chế các khoản nợ dây dưa, kéo dài.

Trường hợp đối với NNT có khoản tiền thuế nợ đã quá 30 ngày, cơ quan thuế thực hiện ban hành Thông báo tiền thuế nợ gửi NNT bằng phương thức điện tử qua tài khoản giao dịch thuế điện tử (eTax). Đối với NNT có khoản tiền thuế nợ quá 60 ngày, công chức thuế phải thường xuyên liên hệ với NNT để nhắc nhở về việc nộp tiền thuế nợ và thông báo cho NNT biết về việc sẽ áp dụng các biện pháp cưỡng chế khi có khoản nợ quá 90 ngày.

Đối với công tác cưỡng chế nợ thuế, Cục Thuế các địa phương tăng cường các biện pháp cưỡng chế và tạm hoãn xuất cảnh. Trường hợp quyết định cưỡng chế hết hiệu lực mà NNT chưa nộp hoặc nộp chưa đủ số tiền thuế nợ bị cưỡng chế vào NSNN thì tiếp tục áp dụng các biện pháp cưỡng chế phù hợp, đúng quy định. Xem xét áp dụng đồng thời các biện pháp cưỡng chế theo đúng quy định để tăng cường hiệu quả thu hồi nợ…

Tính đến hết tháng 9/2024, cơ quan thuế đã ban hành 23.747 thông báo tạm hoãn xuất cảnh với số tiền thuế nợ là 50.665 tỷ đồng, trong đó có 12.449 người nộp thuế bỏ địa chỉ kinh doanh với số tiền thuế nợ là 7.826 tỷ đồng.

Kết quả, thu được 1.844 tỷ đồng của 2.873 người nộp thuế đang bị tạm hoãn xuất cảnh, trong đó có 820 người nộp thuế đang bỏ địa chỉ kinh doanh với số tiền là 53 tỷ đồng.

Trong thời gian tới, Cục Thuế các địa phương cần đẩy mạnh công tác tuyên truyền, khuyến khích NNT cài đặt ứng dụng eTax Mobile để theo dõi tình hình nợ thuế, tiếp nhận các thông báo của cơ quan thuế (thông báo nợ thuế, thông báo tạm hoãn xuất cảnh...) để kịp thời hoàn thành nghĩa vụ nộp thuế, qua đó góp phần hoàn thành nhiệm vụ thu nợ thuế những tháng cuối năm.

KHÁNH LINH