Phát hiện kịp thời hành vi tham nhũng, lãng phí, tiêu cực trong thực hiện chính sách nhà ở xã hội

Đánh giá hiệu lực, hiệu quả trong thực hiện chính sách phát triển và phân phối, sử dụng nhà ở xã hội

Theo Quyết định, Đề cương kiểm toán này áp dụng cho các cuộc kiểm toán chuyên đề việc thực hiện chính sách phát triển nhà ở xã hội (NOXH) theo giai đoạn tại các địa phương, do KTNN thực hiện.

Đối với các cuộc kiểm toán liên quan đến việc thực hiện chính sách phát triển NOXH có đặc điểm, chức năng, nhiệm vụ riêng mang tính cá biệt có thể xem xét, nghiên cứu để vận dụng một cách phù hợp.

Đề cương kiểm toán chỉ mang tính chất hướng dẫn chung, nội dung cá biệt của từng địa phương được xây dựng trong Kế hoạch kiểm toán tổng quát của Đoàn kiểm toán và Kế hoạch kiểm toán chi tiết của Tổ kiểm toán.

Đề cương nêu rõ, mục tiêu kiểm toán nhằm đánh giá việc tuân thủ pháp luật, tính hiệu lực (đạt được các mục tiêu), hiệu quả trong quá trình thực hiện chính sách phát triển và phân phối, sử dụng NOXH của địa phương; việc tuân thủ pháp luật của chủ đầu tư dự án NOXH.

Đồng thời, chỉ ra các tồn tại, hạn chế để kiến nghị với đơn vị được kiểm toán và các tổ chức, cá nhân có liên quan chấn chỉnh công tác quản lý và thực hiện chính sách; kiến nghị cấp có thẩm quyền hoàn thiện các cơ chế, chính sách còn bất cập; phát hiện kịp thời các sai phạm, hành vi tham nhũng, lãng phí, tiêu cực; xác định trách nhiệm của tập thể, cá nhân và kiến nghị xử lý theo quy định của pháp luật, đảm bảo các nguồn lực tài chính công, tài sản công được sử dụng tiết kiệm, hiệu quả.

Việc kiểm toán chuyên đề này cũng nhằm cung cấp thông tin, số liệu tin cậy, kịp thời cho Quốc hội, Hội đồng nhân dân và các cơ quan có thẩm quyền thực hiện chức năng kiểm tra, điều tra, giám sát theo quy định.

Căn cứ mục tiêu chung, các Đoàn kiểm toán xác định mục tiêu cụ thể của cuộc kiểm toán khi thực hiện khảo sát, lập kế hoạch kiểm toán - Đề cương nêu rõ.

Những lưu ý trong xác định trọng yếu, nội dung kiểm toán

Đề cương cũng xác định rõ rủi ro có sai sót trọng yếu và trọng yếu kiểm toán. Theo đó, căn cứ mục tiêu kiểm toán và các rủi ro kiểm toán đã được đánh giá của chuyên đề kiểm toán khi thực hiện khảo sát, các đoàn kiểm toán xác định trọng yếu kiểm toán cụ thể.

Một số vấn đề trọng yếu của cuộc kiểm toán có thể xét đến như: Việc triển khai, thực hiện chính sách phát triển NOXH của các địa phương; công tác điều tra, khảo sát, tổng hợp nhu cầu để xây dựng chương trình, kế hoạch, chỉ tiêu đầu tư xây dựng NOXH; việc rà soát, điều chỉnh, bổ sung quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, công tác thu hồi quỹ đất dành để phát triển NOXH; rà soát, kiểm tra tình trạng sử dụng hiện trạng của khu đất xây dựng NOXH để đánh giá tiêu chí phát triển NOXH của địa phương theo Quyết định 338/QĐ-TTg ngày 03/4/2023 về xây dựng ít nhất 1 triệu căn NOXH đến năm 2030, gắn liền với việc phòng, chống lãng phí trong việc chậm bố trí NOXH cho đối tượng đủ đều kiện thuộc diện đền bù giải phóng mặt bằng các dự án đầu tư xây dựng.

Trọng yếu kiểm toán còn là: Việc quy định cụ thể và công bố công khai các tiêu chuẩn, đối tượng và điều kiện được mua, thuê, thuê mua NOXH; ban hành khung giá bán, cho thuê, thuê mua NOXH trên phạm vi địa bàn theo thẩm quyền; việc tuân thủ pháp luật, quy trình nghiệp vụ trong công tác quản lý thực hiện chính sách phát triển NOXH của các sở, ngành, chính quyền địa phương đối với các chủ đầu tư dự án NOXH;

Cùng với đó là công tác phối hợp giữa các sở, ngành địa phương trong công tác thanh tra, kiểm tra việc thực hiện các quy định của Nhà nước đối với chủ đầu tư dự án NOXH; xử lý các vi phạm theo quy định của pháp luật; việc thực hiện nghĩa vụ với ngân sách nhà nước; việc tuân thủ quy định pháp luật về điều kiện được hưởng chính sách ưu đãi phát triển NOXH của chủ đầu tư dự án NOXH.

Ngoài các nội dung trọng yếu trên, căn cứ vào tình hình thực tế các Đoàn kiểm toán xác định các nội dung trọng yếu kiểm toán cụ thể.

Để đảm bảo chất lượng kiểm toán, hạn chế tối đa chồng chéo, ảnh hưởng tới hoạt động thường xuyên của đơn vị được kiểm toán, các KTNN chuyên ngành, khu vực thực hiện kiểm toán phương án kiểm toán đã được phê duyệt; trường hợp cần thiết, đơn vị chủ trì cuộc kiểm toán chuyên đề có quyền đề xuất cử người tham gia các Đoàn kiểm toán tại các đơn vị phối hợp để đảm bảo chất lượng kiểm toán.

Các đơn vị chủ trì chuyên đề kiểm toán có trách nhiệm đề xuất với lãnh đạo KTNN phụ trách, Tổng Kiểm toán nhà nước về cơ chế phối hợp trong tổ chức kiểm toán, đảm bảo chất lượng, thống nhất trong tố chức thực hiện, phù hợp với đặc điểm từng chuyên đề kiểm toán.

Theo Đề cương kiểm toán, thời kỳ được kiểm toán là giai đoạn 2021-2024 và các thời kỳ trước sau có liên quan.

Về nội dung kiểm toán, Đề cương yêu cầu, Đoàn Kiểm toán bám sát các nội dung quan trọng được nêu tại Báo cáo Giám sát của Đoàn giám sát của Quốc hội về chuyên đề “việc thực hiện chính sách, pháp luật về quản lý thị trường bất động sản và phát triển nhà ở xã hội từ năm 2015 đến hết năm 2023”; Chỉ thị số 34-CT/TW ngày 24/5/2024 của Ban Bí thư về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác phát triển NOXH trong tình hình mới; Công điện 130/CĐ-TTg ngày 10/12/2024 về việc đôn đốc tập trung chỉ đạo, tháo gỡ kịp thời các khó khăn, vướng mắc để thúc đẩy triển khai các dự án NOXH - để xác định trọng tâm kiểm toán.

Trong đó, một số nội dung cần lưu ý là: Công tác lập, ban hành, thực hiện Kế hoạch phát triển NOXH của địa phương và tầm nhìn đến năm 2030;

Nguyên nhân và các bất cập trong thực hiện chính sách ưu đãi phát triển nguồn cung NOXH còn hạn chế so với nhu cầu thực tế (chính sách của Trung ương, của địa phương); giá NOXH bình quân so với thu nhập của đối tượng thụ hưởng;

Công tác lập, quản lý xác định quỹ đất dành cho NOXH (đặc biệt quỹ đất dành cho phát triển NOXH khu vực đô thị), bao gồm cả quỹ đất 20% trong nhà ở thương mại; Công tác tham mưu và bố trí vốn ngân sách nhà nước cho chương trình dự án NOXH; đánh giá việc sử dụng hiệu quả nguồn 20% được thu nộp bằng tiền của các chủ dự án nhà ở thương mại cho phát triển NOXH;

Công tác cải cách thủ tục hành chính về đất đai, về thủ tục đầu tư, về thủ tục xây dựng tại địa phương để thúc đẩy chương trình dự án NOXH làm tăng nguồn cung NOXH ra thị trường, thu hút nguồn vốn phát triển nhà ở xã hội, đặc biệt là của các doanh nghiệp trong nước và nước ngoài;

Nghiên cứu về quy định, yêu cầu với các đối tượng thụ hưởng chính sách NOXH; thực trạng đối tượng được thụ hưởng; so sánh nhu cầu và thực tế được thụ hưởng; ... để đánh giá tính phù hợp của chính sách phát triển NOXH (về đối tượng; về thủ tục xét duyệt đối tượng; yêu cầu thủ tục các quỹ và ngân hàng thương mại).

Đ. KHOA