Dự án Cải tạo, nâng cấp Quốc lộ 15 nối Quốc lộ 1A đến đường Hồ Chí Minh (Phúc Đồng) tỉnh Hà Tĩnh: Khó khăn trong bố trí vốn làm giảm hiệu quả đầu tư Dự án
Hoạt động của Ngành - Ngày đăng : 10:05, 25/02/2019
(BKTO) - Qua kiểm toán Dự án Cải tạo, nâng cấp Quốc lộ 15 nối Quốc lộ 1A, TP. Hà Tĩnh đến đường Hồ Chí Minh, Phúc Đồng - tỉnh Hà Tĩnh (gọi tắt là Dự án), KTNN đánh giá, Dự án đã đạt được mục tiêu đề ra; phương án xây dựng các hạng mục công trình bảo đảm đáp ứng mục tiêu Dự án. Tuy nhiên, do nguồn vốn đầu tư thực hiện Dự án còn khó khăn, bố trí vốn kéo dài làm chậm tiến độ cùng với một số sai sót trong công tác khảo sát, lập dự toán và nghiệm thu, thanh toán đã làm giảm tính kinh tế và hiệu quả đầu tư của Dự án.
Chậm tiến độ Dự án Cải tạo Quốc lộ 15 do thiếu vốn - Ảnh tư liệu
Vượt tổng mức đầu tưdo phát sinh hạng mục, chi phí
Dự án được đầu tư nhằm mục đích đảm bảo giao thông thông suốt, phục vụ cứu hộ, cứu nạn khi có mưa bão, đáp ứng nhu cầu đi lại trong vùng, phục vụ việc phát triển kinh tế - văn hóa - xã hội và đảm bảo an ninh quốc phòng của tỉnh Hà Tĩnh nói riêng và khu vực Bắc Trung Bộ nói chung; phù hợp với quy hoạch và định hướng phát triển giao thông vận tải (GTVT).
Kết quả kiểm toán cho thấy, tại thời điểm kiểm toán (tháng 3/2016), Dự án đã đưa vào khai thác, sử dụng được 2 năm và đã đạt được mục tiêu đề ra. Việc triển khai thi công Dự án Quốc lộ 15 là hoàn toàn phù hợp quy hoạch của địa phương cũng như của ngành giao thông. KTNN đánh giá, trình tự lập, thẩm định và phê duyệt thiết kế kỹ thuật, thiết kế bản vẽ thi công và dự toán các gói thầu cơ bản tuân thủ Luật Xây dựng và các văn bản pháp luật có liên quan. Quy mô và giải pháp công nghệ của Dự án được lựa chọn phù hợp với mục tiêu của Dự án. Giải pháp kỹ thuật phù hợp với quy mô, tính chất công trình, điều kiện thi công cũng như năng lực quản lý, khai thác, sử dụng công trình. Các tiêu chuẩn thiết kế được áp dụng phù hợp với tiêu chuẩn được ban hành; áp dụng định mức, đơn giá phù hợp với các quy định, chính sách của Nhà nước.
Công tác lựa chọn nhà thầu được thực hiện theo hình thức đấu thầu rộng rãi trong nước và chỉ định thầu. Quá trình lựa chọn nhà thầu đã thực hiện cơ bản đầy đủ quy định pháp luật. Thông qua đấu thầu đã tiết kiệm được chi phí đầu tư cho Dự án với số tiền hơn 20,4 tỷ đồng (tương đương 4,08%). Trong quá trình thực hiện, chủ đầu tư, Ban Quản lý Dự án đã phối hợp với các đơn vị liên quan thông qua công tác nghiệm thu và kiểm soát nội bộ đã tiến hành rà soát, cắt giảm khối lượng trên hồ sơ, kiểm tra thực tế hiện trường và đã giảm giá trị các gói thầu xây lắp hơn 19,7 tỷ đồng.
Theo Quyết định phê duyệt Dự án số 2987/QĐ-BGTVT ngày 14/10/2009 của Bộ GTVT, Dự án được đầu tư bằng nguồn vốn trái phiếu chính phủ (TPCP) do Sở GTVT tỉnh Hà Tĩnh làm chủ đầu tư. Tổng mức đầu tư Dự án được phê duyệt là hơn 681,64 tỷ đồng. Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện Dự án đã có thay đổi do phát sinh thêm hạng mục xây dựng Đài tưởng niệm các Anh hùng liệt sĩ ngành GTVT đã được Thủ tướng Chính phủ cho phép (bổ sung tăng 13,1 tỷ đồng); do thay đổi mức lương và biến động giá nguyên vật liệu đồng thời do năm 2011 phải tạm dừng thi công theo Nghị quyết số 11/NQ-CP ngày 24/02/2011 của Chính phủ (bổ sung tăng 152,6 tỷ đồng); do phát sinh kinh phí thực hiện công tác giải phóng mặt bằng (bổ sung tăng gần 35,8 tỷ đồng). Do đó, tại thời điểm kiểm toán, chủ đầu tư đang trình Bộ GTVT phê duyệt điều chỉnh tổng mức đầu tư là 806,6 tỷ đồng (tăng 125 tỷ đồng).
Nợ khối lượng, chậm tiến độ do thiếu vốn
Theo Báo cáo kiểm toán, tại thời điểm 31/12/2015, giá trị giải ngân của Dự án là 641,17 tỷ đồng (đạt 100% so với kế hoạch vốn), còn thiếu 40,46 tỷ đồng so với dự toán được duyệt. Như vậy, nguồn vốn TPCP được bố trí chưa đảm bảo cân đối cho Dự án được Bộ GTVT phê duyệt.
Đặc biệt, do việc bổ sung hạng mục và phát sinh kinh phí, trong khi tổng mức đầu tư điều chỉnh chưa được phê duyệt nên mặc dù Dự án đã hoàn thành và bàn giao đưa vào sử dụng từ năm 2014 nhưng đến thời điểm 31/12/2015, Dự án vẫn còn nợ đọng khối lượng hoàn thành 121,9 tỷ đồng. Đồng thời, do tổng mức đầu tư vượt so với quyết định đầu tư nên công tác phê duyệt quyết toán Dự án hoàn thành còn chậm; đến thời điểm kiểm toán mới phê duyệt quyết toán được 8/10 gói thầu xây lắp và các chi phí khác.
Về tiến độ thực hiện Dự án, theo dự kiến, Dự án được khởi công năm 2010, hoàn thành ngày 01/12/2012 nhưng thực tế Dự án hoàn thành bàn giao đưa vào sử dụng ngày 04/9/2014. Theo KTNN, chủ đầu tư và các nhà thầu đã có nhiều cố gắng trong việc triển khai thực hiện các gói thầu nên đến thời điểm kiểm toán, Dự án đã hoàn thành và đưa vào sử dụng. Tuy nhiên, do nguồn vốn đầu tư thực hiện Dự án còn khó khăn, bố trí vốn kéo dài cùng với những vướng mắc trong giải phóng mặt bằng (GPMB), thời tiết mưa nhiều nên một số gói thầu xây lắp chậm tiến độ so với hợp đồng ban đầu đã làm chậm thời gian hoàn thành đưa vào khai thác, sử dụng toàn bộ Dự án, làm giảm tính hiệu quả của Dự án.
Bên cạnh đó, KTNN cũng chỉ ra một số hạn chế trong thực hiện Dự án. Cụ thể như: công tác khảo sát địa chất chưa đánh giá hết thực tế địa chất công trình nên trong quá trình thi công phải điều chỉnh bổ sung thiết kế; công tác chiết tính một số khối lượng chưa thật chính xác (tính thừa, tính trùng); đơn giá dự toán một số hạng mục còn sai số, việc phân chia tỷ lệ đào đắp bằng thủ công và bằng máy trong thuyết minh chưa tính toán cụ thể; công tác kiểm soát và nghiệm thu khối lượng thi công của chủ đầu tư và tư vấn giám sát còn một số hạn chế nên phải giảm trừ chi phí đầu tư số tiền 916 triệu đồng; quá trình nghiệm thu, thanh toán còn một số sai sót với giá trị 1,283 tỷ đồng.
Trong công tác GPMB cũng còn một số sai sót như: tại huyện Hương Khê tổng hợp đề nghị quyết toán số tiền của các đối tượng chưa chi trả được với giá trị 122,5 triệu đồng là chưa phù hợp; tại TP. Hà Tĩnh chi trả thừa cho các hộ dân số tiền 102 triệu đồng chưa thu hồi được. Trong công tác tái định cư và di dời công trình phục vụ GPMB, việc thiết kế chiết tính một số khối lượng chưa thật chính xác, công tác lựa chọn nhà thầu bằng chỉ định thầu nhưng chưa trừ tiết kiệm làm tăng giá trị nghiệm thu, quyết toán số tiền gần 367 triệu đồng.
Qua thực tế kiểm toán, KTNN kiến nghị xử lý tài chính 1,28 tỷ đồng, đồng thời kiến nghị các đơn vị được kiểm toán chấn chỉnh công tác quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình, công tác quản lý tài chính, kế toán; rút kinh nghiệm những sai sót trong công tác khảo sát, tính toán, lập bản vẽ thiết kế thi công, lập dự toán, công tác quản lý hợp đồng và tiến độ thi công, nghiệm thu, thanh toán sai khối lượng. Đặc biệt, KTNN kiến nghị Ban Quản lý và điều hành Dự án Xây dựng giao thông tỉnh Hà Tĩnh đẩy nhanh công tác lập và trình phê duyệt tổng mức đầu tư và quyết toán dự án hoàn thành…
Đ. KHOA
Theo Báo Kiểm toán số 08 ra ngày 21-02-2019
Theo Báo Kiểm toán số 08 ra ngày 21-02-2019