Ba Lan đối mặt với thách thức giảm lưu lượng xe ô tô

Lưu lượng xe ô tô cao gây ra nhiều hệ lụy

NIK đã tiến hành cuộc kiểm toán tại 12 thị trấn, thành phố từ 4 tỉnh, kiểm tra các biện pháp giảm lưu lượng ô tô đã được thực hiện hiệu quả tại các thị trấn, thành phố vừa và nhỏ trong giai đoạn 2022-2024 chưa; đồng thời đánh giá chiến lược của các địa phương trong lĩnh vực này.

Cuộc kiểm toán của NIK chỉ ra rằng, các địa phương tại Ba Lan đã xác định được các vấn đề và nhu cầu liên quan đến tình trạng lưu lượng xe ô tô cao quá mức nhưng lại không có hành động để giải quyết. Kế hoạch, chiến lược các đơn vị được kiểm toán áp dụng không hỗ trợ việc xác định hiệu quả giảm lưu lượng xe ô tô. Thậm chí, một số thị trấn, thành phố không có dữ liệu đầy đủ về cơ sở hạ tầng đường bộ.

Nhiều thành phố của Ba Lan đã có những thay đổi tích cực như có hơn 700 km đường dành cho xe đạp ở Thủ đô Warsaw, nhiều con đường khác đang được xây dựng. TP. Wrocław có kế hoạch xây khoảng 100 km đường mới cho xe đạp và hiện đại hóa 25 km đường vào năm 2030. Chiều dài đường dành cho xe đạp ở TP. Poznań trong năm 2023 là 345 km. Ở các thành phố này, giao thông công cộng cũng đang phát triển.

Tuy nhiên ở các thị trấn vừa và nhỏ, ô tô thường là phương tiện giao thông thuận tiện nhất vì không có phương tiện giao thông công cộng hoặc có nhưng chất lượng kém; vỉa hè hẹp, không bằng phẳng, lối đi bị chặn, lối đi dành cho người đi bộ ít và không có cơ sở hạ tầng nhất quán, an toàn cho xe đạp.

Qua kiểm toán, NIK cho biết, các chính quyền địa phương đều nỗ lực giảm lưu lượng xe ô tô tại các thị trấn, thành phố. Tuy nhiên, các hoạt động của họ chưa có hệ thống, chưa dựa trên các kế hoạch toàn diện. Các vấn đề quan trọng phát sinh do lưu lượng xe ô tô cao quá mức đã được xác định tại tất cả các thành phố được kiểm toán.

Một số vấn đề quan trọng nhất được chỉ ra là tình trạng đỗ xe trái phép, đường thành phố tắc nghẽn, thiếu mạng lưới đường an toàn, thống nhất dành cho xe đạp, thiếu phương tiện giao thông hiệu quả và sẵn có trong thành phố, lối đi dành cho người đi bộ không đủ đèn chiếu sáng, ô nhiễm tiếng ồn và không khí. Ngoài ra, tình trạng số lượng lớn các vụ tai nạn giao thông cũng đáng chú ý, đặc biệt liên quan đến người đi bộ và người đi xe đạp.

Đặc biệt, NIK chỉ ra rằng, không có thị trấn và thành phố được kiểm toán nào xây dựng kế hoạch di chuyển đô thị bền vững. NIK lưu ý, tài liệu này phải bao gồm thông tin, khuyến nghị và hướng dẫn được sử dụng trong bối cảnh giao thông ô tô trong thành phố, đảm bảo cách tiếp cận có hệ thống để giải quyết các vấn đề và nhu cầu được xác định trong khu vực đó. Các chính quyền địa phương đôi khi thiếu thông tin về cơ sở hạ tầng đường bộ nên không thể đánh giá hiệu quả hành động của họ.

Khuyến nghị thực hiện các giải pháp bền vững

NIK cho rằng, ô tô cá nhân là phương tiện giao thông kém hiệu quả nhất ở các thị trấn, thành phố và chúng chiếm nhiều không gian đô thị nhất tính trên đầu người. Thực tế, giao thông dành cho người đi bộ và xe đạp là hình thức di chuyển được mong muốn nhất, thường xuyên nhất trong các thành phố; ưu tiên tiếp theo là giao thông công cộng và cuối cùng là giao thông ô tô. Trước hết, chính quyền địa phương có nghĩa vụ triển khai các giải pháp di chuyển đô thị bền vững. Đây là một nhiệm vụ phức tạp và khó khăn.

Do đó, Ủy ban châu Âu khuyến nghị, chính quyền trung ương cần hỗ trợ các chính quyền địa phương, điển hình là việc cung cấp kỹ năng và kiến thức chuyên môn cho các thị trấn, thành phố vừa và nhỏ. Đặc biệt, đưa ra những cam kết và hỗ trợ trên phạm vi toàn quốc để các địa phương triển khai các giải pháp di chuyển đô thị bền vững.

Theo Liên minh châu Âu, Ba Lan đứng đầu danh sách các nước tại châu Âu có số lượng xe trên 1.000 dân. Trong giai đoạn 2010 - 2023, số lượng ô tô trên 1.000 dân đã tăng lên ở tất cả các thị trấn và thành phố được kiểm toán.

Thông qua cuộc kiểm toán, NIK cũng đưa ra một số khuyến nghị giúp các bộ, ban ngành, các địa phương thực hiện các mục tiêu đã đề ra. Một số khuyến nghị tiêu biểu gồm việc NIK đề nghị Bộ Cơ sở hạ tầng Ba Lan thực hiện các cơ chế hỗ trợ liên tục cho các thành phố trong việc chuẩn bị, giám sát và đánh giá hiệu quả của các nỗ lực nhằm thực hiện các nguyên tắc về giao thông đô thị bền vững. Các cơ chế hỗ trợ bao gồm các phương pháp và hướng dẫn để lập kế hoạch giao thông đô thị bền vững đáng tin cậy, toàn diện và nhất quán; cơ sở dữ liệu về các chỉ số giao thông đô thị bền vững mẫu có thể được sử dụng để phát triển các kế hoạch nói trên.

Đối với Lãnh đạo các thành phố, thị trấn, NIK khuyến nghị cần phải đảm bảo các nguyên tắc về giao thông đô thị bền vững được thực hiện bằng cách sử dụng các tài liệu lập kế hoạch và chiến lược đáng tin cậy, toàn diện và nhất quán, được xây dựng trên cơ sở dữ liệu đầy đủ về cơ sở hạ tầng đường bộ tại mỗi thị trấn, thành phố nhất định./.

(Theo NIK và tổng hợp)

Yến Nhi