Nhiều giải pháp để chính quyền địa phương 2 cấp vận hành hiệu quả, thông suốt

Tiếp tục phiên chất vấn và trả lời chất vấn, sáng 20/6, Quốc hội đã tiến hành chất vấn Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình. Trong đó, đại biểu Quốc hội (ĐBQH) đã chất vần các vấn đề như: Giải pháp khắc phục tình trạng giá nhà đất tăng sau khi sáp nhập đơn vị hành chính; giải pháp để vận hành thông suốt, hiệu quả chính quyền địa phương 2 cấp từ ngày 01/7/2025…

Theo đại biểu Nguyễn Thị Thu Dung (Đoàn ĐBQH tỉnh Thái Bình), thời gian qua, sau khi có thông tin về sáp nhập đơn vị hành chính, giá nhà đất, đặc biệt là tại các đô thị lớn - nơi được lựa chọn là Trung tâm hành chính của tỉnh mới tăng cao bất hợp lý so với thu nhập của người dân.

Điều này gây ra nhiều khó khăn trong việc tiếp cận nhà ở; gia tăng đầu cơ và tiềm ẩn rủi ro cho nền kinh tế. Đại biểu đề nghị Phó Thủ tướng cho biết nguyên nhân và các giải pháp khắc phục tình trạng nêu trên.

Trả lời về vấn đề này, Phó Thủ tướng Thường trực Nguyễn Hòa Bình cho hay giá nhà phụ thuộc vào quan hệ cung - cầu, khi trở thành trung tâm hành chính của một địa phương, nhất là địa phương có quy mô lớn thì giá nhà tăng cũng là điều dễ hiểu. Đối với địa phương phải di dời, nhập vào tỉnh khác, không được lựa chọn là trung tâm hành chính mới thì giá nhà ở có thể xuống.

Theo Phó Thủ tướng Thường trực, địa phương được lựa chọn làm trung tâm hành chính đều có giải pháp để hỗ trợ nhà ở cho cán bộ, công chức. Nhiều địa phương đã lấy nhà ở sinh viên, ký túc xá… bố trí cho cán bộ ở. Về kiểm soát giá lên, xuống thì Chính phủ cũng sẽ có giải pháp để không có việc đầu cơ, trục lợi giá nhà đất.

Đại biểu Đặng Thị Bảo Trinh (Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Nam) cho rằng, việc triển khai mô hình chính quyền địa phương 2 cấp từ ngày 01/7 là nhiệm vụ lớn, có tác động sâu rộng đến hoạt động của hệ thống chính trị ở cơ sở. Dù đang được triển khai rất khẩn trương, quyết liệt nhưng thực tế tại nhiều địa phương vẫn còn nhiều vướng mắc, như: Sắp xếp tổ chức bộ máy, giải quyết chế độ chính sách cho cán bộ dôi dư, bố trí lại trụ sở, tài sản công… “Chính phủ có giải pháp trọng tâm gì để chỉ đạo, bảo đảm bộ máy vận hành hiệu quả, thông suốt, không để gián đoạn hoạt động hành chính trong điều kiện mới” - đại biểu đặt câu hỏi.

Trả lời đại biểu, Phó Thủ tướng Thường trực Nguyễn Hòa Bình cho rằng việc sắp xếp lại giang sơn, tổ chức lại chính quyền địa phương 2 cấp là chủ trương lớn, được xã hội rất hoan nghênh. Chúng ta hướng đến nhiều mục tiêu, trong đó có cả đạt mục tiêu hỗ trợ cho tăng trưởng.

Với việc sắp xếp lại chính quyền địa phương 2 cấp, chúng ta tạo ra một bộ máy chính quyền gần dân, xóa cấp trung gian, có một không gian phát triển kinh tế đa dạng đủ lớn, đủ sức canh tranh trong nước và quốc tế. Bên cạnh đó là một bộ máy tổ chức tinh gọn, đội ngũ cán bộ được lựa chọn, biên chế được tinh giản.

Tuy nhiên, Phó Thủ tướng cũng thừa nhận quá trình vận hành bộ máy mới sẽ có những khó khăn. Để tháo gỡ, Chính phủ đã khẩn trương xây dựng, hoàn thành hệ thống nghị định để tăng phân cấp, phân quyền cho địa phương. “Khoảng hơn 100 nhiệm vụ của cấp huyện được chuyển về cấp tỉnh; gần 600 nhiệm vụ của cấp huyện chuyển về cấp xã. Để vận hành và hiểu ngay được điều này không phải dễ dàng” - Phó Thủ tướng nói.

Theo Phó Thủ tướng, vừa qua, Chính phủ đã tổ chức tập huấn toàn quốc và có các cơ chế để giải đáp các yêu cầu của cơ sở và người dân.

Thứ nhất, Chính phủ, các Bộ, ngành phải thiết lập đường dây nóng được công khai trên toàn quốc để người dân và chính quyền địa phương có điều gì cần hỏi về dịch vụ công, về chức năng nhiệm vụ… có thể hỏi thông qua đường dây nóng này.

Thứ hai, ứng dụng trí tuệ nhân tạo, triển khai trợ lý ảo, theo đó trợ lý ảo có thể cung cấp thông tin và 1.800 dịch vụ công cho người dân. Đồng thời giải đáp ngay tất cả các câu hỏi của chính quyền cơ sở về chức năng, nhiệm vụ, thủ tục hành chính.

Thứ ba, duy trì hoạt động của các ban chỉ đạo để hướng dẫn các địa phương. Quá trình vận hành có gì khó khăn, các địa phương định kỳ báo cáo để Chính phủ tháo gỡ

Ngoài ra, Bộ Chính trị vẫn duy trì 19 đoàn do các ủy viên Bộ Chính trị, Ban Bí thư làm trưởng đoàn, theo sát các địa phương trong suốt quá trình vận hành của chính quyền địa phương 2 cấp./.

Trước khi bước vào phiên chất vấn, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình báo cáo Quốc hội về các vấn đề liên quan. Trong đó, Phó Thủ tướng Thường trực nhấn mạnh, bắt đầu từ ngày 01/7/2025 chính thức vận hành chính quyền địa phương 2 cấp. Nhằm kịp thời tháo gỡ vướng mắc, nhanh chóng ổn định tổ chức bộ máy, Chính phủ tiếp tục tập trung lãnh đạo, chỉ đạo: Tiếp tục rà soát hệ thống văn bản quy phạm pháp luật, nhất là về các lĩnh vực ưu tiên, cấp bách; Quản lý tổng biên chế năm 2025 được giao, thực hiện tinh giản biên chế gắn với cơ cấu lại đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức; giải quyết tốt chế độ, chính sách đối với cán bộ, công chức, viên chức, người lao động và lực lượng vũ trang khi thực hiện sắp xếp tổ chức bộ máy; Đồng thời, thực hiện bố trí, sắp xếp trụ sở, phương tiện và điều kiện làm việc của các cơ quan cấp tỉnh, cấp xã mới; rà soát, thống kê xử lý hiệu quả tài sản công và trụ sở dôi dư sau sắp xếp, hợp nhất…

LÊ HÒA