Làm rõ mối quan hệ phối hợp trong hoạt động thanh tra, kiểm toán nhà nước
Chính trị - Ngày đăng : 14:30, 25/06/2025
Thanh tra Chính phủ phối hợp với Kiểm toán nhà nước xử lý chồng chéo, trùng lặp
Báo cáo giải trình trước khi Quốc hội biểu quyết thông qua, Tổng Thanh tra Chính phủ Đoàn Hồng Phong cho biết, qua thảo luận, có ý kiến ĐBQH đề nghị nghiên cứu, bổ sung quy định về trách nhiệm phối hợp của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam trong việc chỉ đạo tổ chức tín dụng thực hiện phong tỏa tài khoản của đối tượng thanh tra để đồng bộ với quy định tại Điều 48 của Dự thảo Luật, bảo đảm việc xử lý toàn diện và nhanh chóng, kịp thời.
Đề nghị nghiên cứu bổ sung quy định: “Cơ quan thanh tra và Kiểm toán nhà nước phải tiến hành ban hành quy chế phối hợp hoặc biên bản phối hợp để phân định phạm vi hoạt động, đảm bảo không chồng chéo và gây khó khăn cho tổ chức, cá nhân”; “trường hợp phát sinh chồng chéo thì Thanh tra Chính phủ và Kiểm toán nhà nước báo cáo Thủ tướng Chính phủ trong vòng 15 ngày để cho ý kiến chỉ đạo” để xác định rõ cơ quan, người có thẩm quyền quyết định trong trường hợp 02 cơ quan không thống nhất được quan điểm...
Về vấn đề này, Tổng Thanh tra Chính phủ (TTCP) nêu rõ, tiếp thu ý kiến của ĐBQH, Dự thảo Luật đã chỉnh lý, làm rõ mối quan hệ phối hợp trong hoạt động thanh tra, KTNN; phối hợp trong hoạt động thanh tra, điều tra, kiểm sát; phối hợp trong hoạt động thanh tra, kiểm tra, quy định thành 3 điều riêng.
Trong đó, Luật quy định các nội dung phối hợp cụ thể giữa TTCP và KTNN tại Điều 56. “Hiện nay, Thanh tra Chính phủ và Kiểm toán nhà nước đang có Quy chế phối hợp công tác trên cơ sở quy định của Luật Thanh tra và Luật Kiểm toán nhà nước” - Tổng TTCP thông tin.
Luật quy định rõ, TTCP có nhiệm vụ phối hợp với KTNN để xử lý chồng chéo, trùng lặp giữa hoạt động thanh tra và hoạt động KTNN; hướng dẫn các cơ quan thanh tra trong việc xử lý chồng chéo, trùng lặp giữa hoạt động thanh tra và hoạt động KTNN.
Chậm nhất vào ngày 15 tháng 11 hằng năm, Tổng TTCP có trách nhiệm ban hành kế hoạch thanh tra của cơ quan mình và gửi cho các cơ quan thanh tra để xử lý chồng chéo, trùng lặp.
Bổ sung nhiệm vụ, quyền hạn cho Thanh tra Chính phủ, Thanh tra tỉnh
Theo Luật Thanh tra (sửa đổi), hệ thống các cơ quan thanh tra được tổ chức theo 2 cấp gồm TTCP và Thanh tra tỉnh, thành phố.
Có các cơ quan thanh tra đặc thù gồm cơ quan thanh tra trong Quân đội nhân dân, Công an nhân dân, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, bao gồm Thanh tra Bộ Quốc phòng, Thanh tra Bộ Công an.
Thanh tra Ngân hàng Nhà nước và các cơ quan thanh tra khác trong Quân đội nhân dân, Công an nhân dân, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam theo quy định của Chính phủ.
Thanh tra Cơ yếu; Cơ quan thanh tra được thành lập theo điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên.
Như vậy, so với Luật cũ, Luật Thanh tra (sửa đổi) đã lược bỏ quy định về thanh tra cấp Bộ, tổng cục, cục thuộc Bộ; cơ quan thanh tra ở cơ quan thuộc Chính phủ, thanh tra sở, thanh tra huyện, tổ chức và hoạt động của cơ quan được giao thực hiện chức năng thanh tra chuyên ngành…
Đáng chú ý, Luật Thanh tra (sửa đổi) đã bổ sung quy định nhiệm vụ, quyền hạn của cơ quan thanh tra nhằm tăng cường mối quan hệ giữa cơ quan thanh tra và các Bộ, ngành, các sở và bảo đảm hiệu quả của công tác quản lý nhà nước.
Trong đó, TTCP thanh tra theo đề nghị của Bộ trưởng, thủ trưởng cơ quan ngang Bộ, thủ trưởng cơ quan thuộc Chính phủ; yêu cầu Bộ, cơ quan ngang Bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, UBND cấp tỉnh cử người có chuyên môn nghiệp vụ tham gia Đoàn thanh tra của TTCP khi cần thiết.
Thanh tra tỉnh thanh tra theo đề nghị của giám đốc sở, chủ tịch UBND cấp xã; đề nghị giám đốc sở, Chủ tịch UBND cấp xã cử công chức có chuyên môn phù hợp tham gia Đoàn thanh tra của Thanh tra tỉnh khi cần thiết...
Luật cũng quy định bổ sung nhiệm vụ, quyền hạn mới cho Thanh tra Chính phủ, Thanh tra tỉnh.
Cụ thể, TTCP có quyền “thanh tra việc thực hiện chính sách, pháp luật, nhiệm vụ, quyền hạn của cơ quan, tổ chức, đơn vị, cá nhân thuộc quyền quản lý của bộ với bộ không có Thanh tra Bộ”; “thanh tra việc chấp hành pháp luật trong các lĩnh vực thuộc phạm vi quản lý nhà nước của bộ không có Thanh tra bộ”.
Vụ việc phức tạp, liên quan đến trách nhiệm quản lý nhà nước của nhiều Bộ, cơ quan ngang Bộ, UBND cấp tỉnh, cũng thuộc quyền thanh tra của TTCP.
Với Thanh tra tỉnh, Luật quy định bổ sung nhiệm vụ, quyền hạn “thanh tra việc thực hiện chính sách, pháp luật, nhiệm vụ, quyền hạn của cơ quan chuyên môn, tổ chức hành chính khác và đơn vị sự nghiệp công lập thuộc UBND cấp tỉnh” cho phù hợp với pháp luật về tổ chức chính quyền địa phương.
Đồng thời, quy định cụ thể về việc thanh tra đối với UBND cấp xã và cơ quan chuyên môn thuộc UBND cấp xã.
Báo cáo về vấn đề này, Tổng TTCP Đoàn Hồng Phong cho hay, tiếp thu ý kiến của ĐBQH, cơ quan chủ trì soạn thảo đã phối hợp với Ủy ban Pháp luật và Tư pháp của Quốc hội bổ sung quy định: “Cơ quan thanh tra không thanh tra đối với những nội dung thuộc thẩm quyền kiểm sát thi hành án dân sự, thi hành án hành chính của Viện kiểm sát”.
Để tránh việc chồng chéo, trùng lặp với Thanh tra tỉnh trong việc thanh tra doanh nghiệp do UBND cấp tỉnh làm đại diện chủ sở hữu, luật quy định “trừ trường hợp Thanh tra Chính phủ tiến hành thanh tra”.
Việc xử lý chồng chéo, trùng lặp giữa TTCP với Thanh tra tỉnh hay giữa các cơ quan thanh tra, luật giao Chính phủ quy định chi tiết nội dung này.
Luật Thanh tra (sửa đổi) gồm 9 chương, 64 điều và có hiệu lực thi hành từ ngày 01/7/2025.
Điều 56. Phối hợp trong hoạt động thanh tra, kiểm toán nhà nước
1. Cơ quan thanh tra, cơ quan kiểm toán nhà nước có trách nhiệm phối hợp để bảo đảm hiệu lực, hiệu quả của hoạt động thanh tra và hoạt động kiểm toán nhà nước.
2. Tổng Thanh tra Chính phủ và Tổng Kiểm toán nhà nước chỉ đạo phối hợp trong quá trình xây dựng, thực hiện kế hoạch thanh tra, kiểm toán; xử lý chồng chéo, trùng lặp giữa hoạt động thanh tra và hoạt động kiểm toán nhà nước; cung cấp, trao đổi thông tin về thanh tra, kiểm toán; sử dụng kết quả thanh tra, kiểm toán; đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ thanh tra, kiểm toán.
3. Chánh Thanh tra Bộ Quốc phòng, Chánh Thanh tra Bộ Công an, Chánh Thanh tra Ngân hàng Nhà nước, Chánh Thanh tra tỉnh, Thủ trưởng đơn vị thuộc Thanh tra Chính phủ, Thủ trưởng đơn vị thuộc Kiểm toán nhà nước có trách nhiệm phối hợp trong hoạt động, trao đổi thường xuyên để tránh chồng chéo, trùng lặp khi tiến hành thanh tra, kiểm toán. Trường hợp phát hiện thấy nội dung, phạm vi thanh tra có chồng chéo, trùng lặp với cơ quan kiểm toán nhà nước thì Thủ trưởng cơ quan, đơn vị thanh tra phối hợp với Thủ trưởng cơ quan, đơn vị kiểm toán nhà nước để có giải pháp phù hợp tránh chồng chéo, trùng lặp, bảo đảm một nội dung hoạt động của tổ chức, cá nhân chỉ là đối tượng của một cơ quan thanh tra hoặc cơ quan kiểm toán nhà nước.
4. Trong quá trình tiến hành thanh tra, kiểm toán nhà nước hoặc trước khi ban hành kết luận thanh tra, báo cáo kiểm toán, cơ quan thanh tra, cơ quan kiểm toán nhà nước có thể tham khảo ý kiến của nhau về những nội dung cần thiết để bảo đảm cho kết luận thanh tra, báo cáo kiểm toán chính xác, khách quan, đầy đủ. Cơ quan thanh tra có quyền sử dụng thông tin, số liệu, kết luận trong báo cáo kiểm toán của kiểm toán nhà nước để phục vụ cho việc kết luận thanh tra. Cơ quan kiểm toán nhà nước có trách nhiệm cung cấp kết quả kiểm toán, kết luận, kiến nghị kiểm toán cho cơ quan thanh tra và chịu trách nhiệm về tính chính xác của thông tin, tài liệu đã cung cấp.
5. Hằng năm, Thanh tra Chính phủ và Kiểm toán nhà nước đánh giá, tổng kết việc xử lý chồng chéo, trùng lặp giữa hoạt động thanh tra và hoạt động kiểm toán nhà nước để khắc phục khi xây dựng kế hoạch, trong thực hiện hoạt động thanh tra, kiểm toán nhà nước cho năm sau.
Trích Dự thảo Luật Thanh tra (sửa đổi) trình Quốc hội thông qua