Sẵn sàng vận hành chính quyền địa phương 2 cấp
Chính trị - Ngày đăng : 07:12, 26/06/2025
Gấp rút vận hành thử nghiệm
Những ngày vừa qua, nhiều địa phương trên cả nước đã khẩn trương tổ chức vận hành thử nghiệm mô hình chính quyền địa phương 2 cấp nhằm hoàn thiện quy trình giải quyết công việc và kiểm tra, xử lý kịp thời các tình huống, vướng mắc có thể phát sinh trong thực tiễn.
Tại Hà Nội, từ ngày 20 đến 26/6, 126 xã, phường mới trên địa bàn đã tiến hành thử nghiệm mô hình. Trong giai đoạn này, Thành phố triển khai các nội dung trọng tâm như: vận hành hệ thống điều hành xử lý văn bản điện tử; hệ thống họp trực tuyến giữa Thành phố và cấp xã; tiếp công dân; phần mềm tiếp nhận và trả kết quả giải quyết thủ tục hành chính… Ghi nhận tại phường Giảng Võ cho thấy, ngay trong ngày đầu tiên thử nghiệm, các thủ tục hành chính như sao y, chứng thực, khai sinh, đăng ký kết hôn… cũng như các quy trình liên thông với cấp thành phố được thực hiện nhanh gọn, hiệu quả.
Tại Vĩnh Phúc, tỉnh này tổ chức vận hành thử nghiệm mô hình chính quyền địa phương 2 cấp tại 36 xã, phường mới thông qua các công cụ như: hệ thống hội nghị trực tuyến, phần mềm quản lý văn bản và điều hành, hệ thống thông tin giải quyết thủ tục hành chính. Đặc biệt, thủ tục cấp bản sao trích lục hộ tịch và tiếp nhận hồ sơ chứng thực bản sao từ bản chính đã được triển khai thử nghiệm trực tiếp tại Trung tâm Phục vụ hành chính công. Kết quả ban đầu cho thấy, mô hình cơ bản đáp ứng tốt yêu cầu, các tình huống phát sinh được xử lý trôi chảy.
Để vận hành hiệu quả mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp, cần nghiên cứu các yếu tố đặc thù của các địa phương, khu vực để xây dựng các chính sách, chương trình mang tính đặc thù, tạo động lực cho sự phát triển của các địa phương. Chẳng hạn, sau sắp xếp, TP. Hồ Chí Minh sẽ trở thành siêu đô thị với quy mô dân số lớn, đóng góp về kinh tế - xã hội cao và các đặc thù riêng biệt so với các địa phương khác. Vì vậy, Thành phố cần có các cơ chế, chính sách đặc thù về tổ chức bộ máy, phân cấp phân quyền, cơ chế tài chính, nhân sự…
TS. Trần Bá Hùng - Trường Đại học Khoa học xã hội và Nhân văn, Đại học Quốc gia TP. Hồ Chí Minh
Tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu cũng đã thử nghiệm bộ máy chính quyền tại 6 xã, phường và đặc khu. Các đảng ủy xã khóa mới tổ chức hội nghị lần đầu, thông qua quy chế làm việc, phân công nhiệm vụ, báo cáo kết quả phát triển kinh tế - xã hội, quốc phòng - an ninh 6 tháng đầu năm và phương hướng 6 tháng cuối năm 2025. Đồng thời, Hội đồng nhân dân (HĐND) và Ủy ban nhân dân (UBND) các cấp tổ chức kỳ họp, phiên họp thử để thống nhất quy trình làm việc, chương trình công tác và quy chế vận hành theo mô hình 2 cấp. Riêng tại huyện Côn Đảo, mô hình chính quyền đặc khu đã được triển khai thử nghiệm, với kỳ họp HĐND và phiên họp UBND đầu tiên diễn ra theo quy trình vận hành độc lập.
Giới chuyên gia nhận định, việc chủ động tổ chức vận hành thử nghiệm mô hình chính quyền 2 cấp cho thấy sự nghiêm túc, quyết liệt của các địa phương trong quá trình chuẩn bị. Đây là cơ sở quan trọng để kỳ vọng rằng, sau ngày 01/7 tới, mô hình mới sẽ được đưa vào hoạt động chính thức một cách trơn tru, hiệu quả và đồng bộ trên phạm vi cả nước.
Quyết liệt đưa bộ máy mới vào hoạt động
Thời gian qua, để tạo điều kiện cho các địa phương thử nghiệm mô hình mới, Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ đã có những chỉ đạo sát sao, kịp thời. Ngay tối 20/6, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã chủ trì cuộc họp quan trọng nhằm quán triệt, triển khai các chỉ đạo của Bộ Chính trị, Tổng Bí thư Tô Lâm về những nhiệm vụ trọng tâm phục vụ triển khai mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp từ ngày 01/7/2025. Tiếp đó, ngày 22/6, Thủ tướng đã ký ban hành Công điện số 95/CĐ-TTg về việc đảm bảo cơ sở vật chất cho các cơ quan, đơn vị Nhà nước trong quá trình sắp xếp, tinh gọn bộ máy hành chính theo mô hình mới. Ngày 24/6, Phó Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Chí Dũng chủ trì cuộc họp rà soát, đánh giá, nâng cấp và phát triển hệ thống thông tin phục vụ chỉ đạo, điều hành và phục vụ người dân, doanh nghiệp, đáp ứng yêu cầu triển khai mô hình chính quyền địa phương 2 cấp.
Trước đó, tại phiên chất vấn và trả lời chất vấn Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV, Phó Thủ tướng Thường trực Nguyễn Hòa Bình đã thông tin thêm về quá trình chuẩn bị của Chính phủ. Theo ông, để sẵn sàng cho vận hành mô hình mới, Chính phủ đã gấp rút hoàn thiện hệ thống nghị định theo hướng tăng cường phân cấp, phân quyền cho địa phương. Cụ thể, có hơn 100 nhiệm vụ của cấp huyện được chuyển giao cho cấp tỉnh, gần 600 nhiệm vụ chuyển xuống cấp xã. “Việc nắm bắt và triển khai ngay các nội dung chuyển giao này không hề đơn giản, vì vậy Chính phủ đã tổ chức tập huấn toàn quốc và thiết lập cơ chế phản hồi nhanh để hỗ trợ chính quyền cơ sở cũng như người dân”, Phó Thủ tướng nhấn mạnh.
Song song, ba cơ chế hỗ trợ cũng được Chính phủ thiết lập, gồm: Yêu cầu tất cả các Bộ, ngành thiết lập đường dây nóng công khai; ứng dụng công nghệ AI, trợ lý ảo để cung cấp thông tin và triển khai hơn 1.800 dịch vụ công cho người dân; duy trì hoạt động kiểm tra, giám sát của các ban chỉ đạo nhằm kịp thời tháo gỡ khó khăn tại địa phương. Bộ Chính trị cũng thành lập 19 đoàn công tác do các đồng chí Ủy viên Bộ Chính trị, Ban Bí thư làm Trưởng đoàn, theo dõi sát sao quá trình triển khai tại các địa phương, đảm bảo sự hỗ trợ thường xuyên, trực tiếp từ Trung ương.
Tại Họp báo quốc tế vừa diễn ra, Thứ trưởng Bộ Nội vụ Trương Hải Long cho biết, để thực hiện chủ trương lớn này, Quốc hội và Chính phủ đã tích cực rà soát, sửa đổi và bổ sung nhiều văn bản quan trọng như Hiến pháp, Luật Tổ chức chính quyền địa phương, Luật Cán bộ, công chức, viên chức... nhằm hoàn thiện hành lang pháp lý cho mô hình tổ chức mới. Chính quyền các địa phương cũng đã chủ động xây dựng kế hoạch triển khai cụ thể, tổ chức đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ để phù hợp với chức năng, nhiệm vụ mới. Theo ông, toàn bộ công tác chuẩn bị hiện nay đang được hoàn thiện với tinh thần chủ động, quyết liệt và đồng bộ, sẵn sàng vận hành thông suốt từ ngày 01/7/2025./.