Xây dựng trường học an toàn, không khói thuốc
Xã hội - Ngày đăng : 16:20, 28/07/2025

Hiểm họa từ khói thuốc lá
Khói thuốc lá có khoảng 7.000 chất hóa học, trong đó có 69 chất gây ung thư và là nguyên nhân gây ra 25 nhóm bệnh khác nhau, bao gồm 11 loại ung thư, các bệnh tim mạch, bệnh về hô hấp và ảnh hưởng đến sức khỏe sinh sản của cả nam và nữ.
Đối với trẻ em và thanh thiếu niên, thuốclá có thể làm suy giảm nghiêm trọng sự phát triển não bộ. Quan trọng hơn, việc tiếp xúc thụ động với thuốc lá làm tăng nguy cơ ung thư từ 20-30%.
Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) chỉ ra rằng, thuốc lá là một trong những mối đe dọa sức khỏe cộng đồng lớn nhất, khiến hơn 8 triệu người trên thế giới chết mỗi năm do các bệnh liên quan đến thuốc lá, trong đó có khoảng 1,3 triệu trường hợp là do phơi nhiễm với khói thuốc thụ động. Đặc biệt, trên toàn cầu ước tính có khoảng 37 triệu thanh thiếu niên từ 13-15 tuổi đang sử dụng thuốc lá.
Tại Việt Nam, với khoảng 40 nhãn thuốc lá, trong đó có nhiều sản phẩm thuốc lá có giá chỉ dưới 10.000 đồng được bày bán ở khắp nơi, nên người dân dễ tiếp cận, mua bán các sản phẩm thuốc lá, nhất là đối tượng thanh thiếu niên.
Việc sử dụng thuốc lá là nguyên nhân dẫn đến hơn 100.000 trường hợp tử vong mỗi năm tại nước ta - điều này có nghĩa là mỗi ngày, gần 300 gia đình Việt Nam phải đối mặt với nỗi đau mất người thân. Trong đó, có khoảng 84.500 người tử vong do các bệnh liên quan đến hút thuốc chủ động và 18.800 người tử vong do các bệnh liên quan đến hút thuốc thụ động.
Kiến tạo trường học không khói thuốc
Nghị quyết về việc cấm sản xuất, kinh doanh, nhập khẩu, chứa chấp, vận chuyển và sử dụng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, các loại khí, chất gây nghiện gây hại cho sức khỏe con người từ năm 2025 được thông qua tại Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV là động thái kịp thời và cần thiết của Nhà nước nhằm bảo vệ sức khỏe người dân, đặc biệt trong môi trường học đường.

Triển khai thực hiện Nghị quyết và Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá năm 2012, Luật Giáo dục năm 2019 và các văn bản hướng dẫn, chỉ đạo của Bộ Giáo dục và Đào tạo về việc tăng cường thực thi Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá, thời gian qua, các cơ sở giáo dục trên cả nước bằng nhiều hình thức truyền thông, giáo dục đã từng bước tạo chuyển biến tích cực trong nhận thức, hành động của đội ngũ giáo viên, viên chức, người lao động, học sinh, sinh viên về tác hại của thuốc lá đối với sức khỏe bản thân và cộng đồng.
Trong đó, nhiều cơ sở giáo dục đã chủ động lồng ghép nội dung truyền thông về phòng, chống tác hại của thuốc lá đến học sinh, sinh viên thông qua các hoạt động sinh hoạt lớp, các buổi tọa đàm, các chương trình phát thanh học đường, website, zalo, fanpage của nhà trường, của đoàn thanh niên.
Một xã hội khỏe mạnh không thể chỉ trông chờ vào bác sĩ. Phòng bệnh phải bắt đầu từ ý thức của mỗi người dân. Những yếu tố cơ bản của văn hóa lành mạnh đó là: Ăn uống lành mạnh, vận động thường xuyên, thể dục, thể thao, khám sức khỏe định kỳ; nói không với rượu bia, thuốc lá, chất kích thích; chăm sóc sức khỏe tinh thần, sống tích cực, yêu thương và chia sẻ... Đây chính là nền tảng cho một Việt Nam khỏe mạnh hơn trong tương lai.
Tổng Bí thư Tô Lâm
Đặc biệt, ngoài tuyên truyền trực tiếp ở các buổi ngoại khóa, các cơ sở giáo dục đã lồng ghép nội dung phòng, chống tác hại của thuốc lá vào bài giảng một số môn học/hoạt động giáo dục phù hợp từng nhóm học sinh.
Cùng với đó, các cơ sở giáo dục tích cực phối hợp với các cơ quan chức năng tại địa phương tổ chức nhiều hoạt động, hình thức truyền thông về tác hại của việc sử dụng các sản phẩm thuốc lá và hút thuốc lá thụ động, cũng như các biện pháp phòng ngừa như: Tập huấn, mít tinh, treo băng rôn, khẩu hiệu; tổ chức thi tìm hiểu, nâng cao nhận thức pháp luật về phòng, chống tác hại của thuốc lá… Qua đó, bổ sung cho các em kiến thức, kỹ năng nhận diện tác hại của thuốc lá điện tử và các chất cấm khác, góp phần xây dựng môi trường học tập lành mạnh.
Đến nay, công tác truyền thông về phòng, chống tác hại của thuốc lá tại các cơ sở giáo dục trên cả nước đã trở thành hoạt động nền nếp, thường xuyên, được đông đảo giáo viên, viên chức, người lao động, học sinh, sinh viên tích cực hưởng ứng và tham gia. Nhiều cơ sở giáo dục trên cả nước đã xây dựng thành công mô hình “trường học không khói thuốc lá”.
Để ngăn chặn khói thuốc xâm nhập học đường đạt hiệu quả cao hơn nữa, bên cạnh sự nỗ lực của nhà trường, cũng cần có sự chung tay, đồng lòng từ cha mẹ học sinh. Đồng thời, Nhà nước cần tiếp tục ban hành chế tài đồng bộ, trong đó, việc tăng thuế thuốc lá với mức đủ lớn để giá thuốc lá theo kịp mức tăng thu nhập bình quân đầu người và hướng tới mức thuế chiếm 75% giá bán lẻ là giải pháp chiếm đến 50-60% việc giảm thiểu thuốc lá.
Ngoài ra, cấm quảng cáo, khuyến mại các sản phẩm thuốc lá, thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng bao gồm quảng cáo trực tiếp và trên nền tảng kỹ thuật số, mạng internet; kiểm soát chặt chẽ hoạt động bán buôn, bán lẻ các sản phẩm thuốc lá, thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng; tăng diện tích in cảnh báo sức khỏe... cũng cần được tập trung đẩy mạnh.
Khi giáo viên nêu gương, học sinh chủ động lên tiếng và các cơ quan cùng vào cuộc, một môi trường học đường an toàn, trong lành sẽ được kiến tạo./.