Cấp bách triển khai phòng, chống sạt lở, lũ quét trên diện rộng

Theo đó, trong những năm vừa qua, do ảnh hưởng của biến đổi khí hậu, tình hình thiên tai diễn biến ngày càng phức tạp với cường độ gia tăng và mở rộng ra nhiều tỉnh, thành phố trên cả nước.

Đặc biệt, sạt lở đất, lũ quét là các loại hình thiên tai nguy hiểm, có sức tàn phá lớn, thường xuyên xảy ra vào mùa mưa lũ hằng năm tại khu vực miền Trung và miền núi phía Bắc gây thiệt hại nghiêm trọng về người và tài sản của nhân dân. Trong đó, riêng ảnh hưởng do sạt lở đất, lũ quét sau bão số 3 (Yagi) tại khu vực miền núi phía Bắc năm 2024 đã làm 265 người chết, mất tích; gây thiệt hại lớn tài sản của nhân dân. 

Thực tiễn đã đặt ra yêu cầu đối với các cấp quản lý ở trung ương và địa phương phải nhanh chóng tìm giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả việc ứng phó với các thiên tai, trong đó có sạt lở đất, lũ quét, nhằm phòng, tránh, giảm thiểu thiệt hại, bảo đảm sự phát triển kinh tế - xã hội bền vững và an toàn của người dân.

Thực hiện nhiệm vụ được giao, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã xây dựng dự thảo Đề án “Phòng, chống sạt lở đất, lũ quét miền Trung và miền núi phía Bắc” (gọi là Đề án) trên cơ sở Chương trình tổng thể phòng, chống thiên tai quốc gia được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 1651/QĐ-TTg ngày 30 tháng 12 năm 2022.

Trong đó, đối tượng thực hiện của Đề án là thiên tai sạt lở đất, lũ quét (những nội dung liên quan đến sạt lở bờ sông, bờ biển được thực hiện theo Đề án phòng, chống sạt lở bờ sông, bờ biển đến năm 2030 được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 957/QĐ-TTg ngày 6 tháng 7 năm 2020).

Nội dung của Đề án, ngoài việc tiếp tục triển khai các nhiệm vụ liên quan tại các Quyết định đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt đã bổ sung thêm các nhiệm vụ, giải pháp đảm bảo Đề án thể hiện được tính tổng thể, căn cơ. Đề án nêu các nhiệm vụ và giải pháp chủ yếu trong công tác phòng, chống sạt lở đất, lũ quét miền Trung và miền núi phía Bắc; mục tiêu cụ thể đề ra cho từng giai đoạn.

Đề án dự kiến được triển khai trong giai đoạn 2025-2035, mục tiêu nhằm tập trung xử lý sạt lở đất, lũ quét.

Trong đó, giai đoạn 2026-2030 sẽ lập bản đồ nguy cơ cho toàn miền núi, khảo sát chi tiết 1.500 khu vực trọng điểm.

Giai đoạn 2031-2035 tiếp tục điều tra, xây dựng hệ thống cảnh báo thời gian thực, tăng trạm quan trắc, di dời dân khỏi vùng nguy hiểm, bảo vệ bằng công trình nếu chưa thể di dời, truyền thông tại chỗ, trồng rừng bản địa, xây dựng đập Sabo, kè chống sạt và trạm cảnh báo.

Đề án cũng đề ra mục tiêu ứng dụng AI, Big Data, viễn thám, GIS, drone. Các nhiệm vụ gồm điều tra phân vùng nguy cơ, tăng năng lực cảnh báo, di dời dân cư, kiểm soát xây dựng, xây dựng công trình phòng chống, bảo vệ và phát triển rừng phòng hộ.

Đề án dự kiến được thực hiện trong thời gian từ 2025 - 2035 với phạm vi thực hiện tại 22 tỉnh, thành phố thuộc khu vực miền Trung và miền núi phía Bắc, cụ thể: Điện Biên, Lai Châu, Sơn La, Lào Cai, Lạng Sơn, Cao Bằng, Tuyên Quang, Quảng Ninh, Bắc Ninh, Thái Nguyên, Phú Thọ, Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Trị, Huế, Đà Nẵng, Quảng Ngãi, Khánh Hòa, Lâm Đồng, Gia Lai, Đắk Lắk. Tổng vốn thực hiện Đề án này là 161.000 tỷ đồng. 

N.LỘC