Kiện toàn Kiểm toán nhà nước khu vực: Phù hợp địa giới hành chính, nâng cao hiệu quả hoạt động

Sau sắp xếp, KTNN còn 12 đơn vị khu vực

Theo Tờ trình của KTNN, hiện nay KTNN có 13 đơn vị KTNN khu vực, đặt trụ sở tại 13 tỉnh, thành phố, phân bố đều trên cả nước. Các đơn vị này có chức năng giúp Tổng Kiểm toán nhà nước thực hiện nhiệm vụ kiểm toán báo cáo tài chính, kiểm toán tuân thủ, kiểm toán hoạt động trong quản lý, sử dụng tài chính và tài sản công tại các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương; đồng thời thực hiện các nhiệm vụ khác theo sự phân công của Tổng Kiểm toán nhà nước. Mỗi đơn vị KTNN khu vực phụ trách kiểm toán từ 4-6 địa phương, thực hiện kiểm toán quyết toán ngân sách các cấp tại địa bàn được giao.

Thời gian qua, các đơn vị KTNN khu vực đã triển khai nhiệm vụ kiểm toán hiệu quả, với kế hoạch kiểm toán hằng năm có xu hướng tăng dần, phù hợp với năng lực tổ chức và hoạt động của KTNN. Tiến độ và chất lượng các cuộc kiểm toán từng bước được cải thiện rõ rệt, cơ bản đáp ứng mục tiêu, nội dung kiểm toán đề ra. Phương pháp kiểm toán ngày càng được hoàn thiện, từng bước tiếp cận với các chuẩn mực kiểm toán hiện đại trên thế giới.

KTNN đã có đề án rất chi tiết về sắp xếp, phân chia lại địa bàn kiểm toán để phù hợp với số lượng 34 tỉnh, thành phố sau sắp xếp, sáp nhập. Việc sắp xếp, phân chia địa bàn phụ trách của KTNN khu vực căn cứ vào số lượng xã, quy mô ngân sách, địa bàn, khả năng kết nối. KTNN đã tính toán, rà soát rất kỹ lưỡng để đảm bảo hiệu quả nhất và đạt được mục đích của việc sắp xếp.

Tổng Kiểm toán nhà nước Ngô Văn Tuấn

Trước yêu cầu sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị, đặc biệt là việc tổ chức lại đơn vị hành chính cấp tỉnh và mô hình chính quyền địa phương hai cấp, việc tiếp tục kiện toàn tổ chức và hoạt động của các đơn vị KTNN khu vực là rất cần thiết để đáp ứng ngày càng tốt hơn, hiệu quả hơn nhiệm vụ được giao - Tổng Kiểm toán nhà nước Ngô Văn Tuấn nhấn mạnh.

Theo đó, KTNN đề xuất sắp xếp lại ba đơn vị KTNN khu vực III, VIII và XII thành hai đơn vị, nhằm phù hợp với quy mô địa phương sau sáp nhập và tăng cường liên kết giữa các vùng. Sau sắp xếp, KTNN sẽ có 12 đơn vị khu vực, đặt trụ sở tại 12 tỉnh, thành phố, phân bố đều trên cả nước (giảm một đơn vị so với hiện nay). Các địa điểm đặt trụ sở đều nằm ở vị trí trung tâm khu vực, thuận tiện cho việc đi lại, đồng thời tiết kiệm chi phí, tránh lãng phí tài sản công do không phải xây dựng trụ sở mới.

Theo KTNN, bình quân mỗi đơn vị khu vực có khoảng 75-85 công chức trực tiếp thực hiện nhiệm vụ kiểm toán. Việc bố trí nhân sự sẽ được sắp xếp hợp lý để bảo đảm hoạt động kịp thời và hiệu quả. Trong đó, khoảng 60-70% công chức sẽ tập trung thực hiện kiểm toán báo cáo tài chính, kiểm toán tuân thủ, tham gia thẩm định dự toán và phân bổ ngân sách nhà nước; khoảng 30-40% còn lại sẽ thực hiện kiểm toán hoạt động, kiểm toán chuyên đề và kiểm toán công nghệ thông tin.

Đẩy mạnh chuyển đổi số, nâng cao trình độ kiểm toán viên

Thẩm tra Tờ trình của KTNN, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp của Quốc hội Hoàng Thanh Tùng cho biết, Ủy ban tán thành sự cần thiết xây dựng Dự thảo Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) về số lượng đơn vị KTNN khu vực trực thuộc KTNN; đồng thời thống nhất với phương án sắp xếp, kiện toàn tổ chức các đơn vị KTNN khu vực.

“Việc sắp xếp phù hợp với chủ trương của Đảng về tinh gọn tổ chức bộ máy hệ thống chính trị; đồng thời phù hợp với tổ chức đơn vị hành chính của chính quyền địa phương sau khi sắp xếp. Phương án này không phát sinh nhu cầu đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị làm việc” - ông Hoàng Thanh Tùng nhấn mạnh.

Theo cơ quan thẩm tra, hiện nay cấp xã là đơn vị trực thuộc trực tiếp ngân sách cấp tỉnh. Để thực hiện kiểm toán ngân sách địa phương, KTNN phải chọn mẫu trong số 3.321 đơn vị hành chính cấp xã. Nếu duy trì tỷ lệ mẫu như trước đây, số lượng đơn vị cần kiểm toán sẽ tăng lên đáng kể.

Bên cạnh đó, Luật Ngân sách nhà nước (NSNN) năm 2025 quy định rút ngắn thời hạn quyết toán NSNN từ 18 tháng xuống còn 12 tháng, đồng thời yêu cầu KTNN hoàn thành báo cáo quyết toán ngân sách địa phương sớm hơn, tạo thêm áp lực về tiến độ. Việc Luật NSNN bỏ quy định về thẩm định quyết toán của cơ quan tài chính các cấp cũng đòi hỏi phải tăng cường vai trò của KTNN trong kiểm toán ngân sách.

Trước những yêu cầu mới, Ủy ban Pháp luật và Tư pháp đề nghị KTNN đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, trí tuệ nhân tạo và chuyển đổi số trong hoạt động kiểm toán. Đồng thời, cần quan tâm đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ đội ngũ kiểm toán viên, nhằm tiếp tục nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động kiểm toán; phục vụ tốt hơn công tác giám sát và quyết định các vấn đề quan trọng của Quốc hội, Hội đồng nhân dân các cấp.

Cơ quan thẩm tra cũng kiến nghị UBTVQH chỉ quyết định số lượng đơn vị KTNN khu vực trực thuộc KTNN theo đúng quy định tại khoản 2 Điều 16 của Luật KTNN. Việc xác định địa điểm đặt trụ sở của từng đơn vị KTNN khu vực giao Tổng Kiểm toán nhà nước quyết định để bảo đảm tính linh hoạt, phù hợp với tình hình thực tế.

Tại phiên họp, các Ủy viên UBTVQH thống nhất cao với đề xuất của KTNN và ý kiến thẩm tra của Ủy ban Pháp luật và Tư pháp. 100% Ủy viên có mặt đã biểu quyết thông qua Nghị quyết. UBTVQH giao Thường trực Ủy ban Pháp luật và Tư pháp phối hợp với KTNN hoàn thiện Dự thảo Nghị quyết, trình Chủ tịch Quốc hội ký ban hành./.

N. HỒNG