Indonesia: Giải quyết thách thức trong đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng

Chú trọng quản lý các khoản vay, giám sát dự án PPP

KTNN Indonesia đã kiểm toán việc cấp kinh phí cho hạng mục phát triển cơ sở hạ tầng thông qua trái phiếu Chính phủ và các khoản vay nước ngoài trong giai đoạn 2020-2022 nhằm cấp kinh phí cho các dự án phát triển đô thị và hạ tầng điện.

Tại Indonesia, phát triển cơ sở hạ tầng là ưu tiên quốc gia. Tuy nhiên, chỉ 37% ngân sách được phân bổ cho lĩnh vực này. 

Cuộc kiểm toán chỉ ra rằng việc phát hành trái phiếu đã vượt quá kế hoạch và mức lợi suất chuẩn; được thực hiện không theo đúng quy trình. Điều này cũng dẫn đến dự báo ngân sách sai lệch và tạo ra gánh nặng tài chính.

Ngoài ra, việc rút vốn từ các khoản vay không hiệu quả; tỷ lệ trả nợ thấp từ các khoản vay nước ngoài khiến chi phí tài chính tăng cao, làm gia tăng các khoản phí cam kết cho Chính phủ.

KTNN Indonesia cho rằng, Chính phủ cần cải thiện chính sách ra quyết định và chú trọng hơn đến việc quản lý các khoản vay. Đồng thời, cần phải có một hệ thống quản lý để giải quyết các dự án chưa hoàn thành hoặc bị trì hoãn bởi những chậm trễ này có thể gây rủi ro cho các mục tiêu phát triển đô thị.

Trong phát triển cơ sở hạ tầng, nhờ sự tham gia của các mô hình đầu tư theo hình thức đối tác công - tư (PPP), khu vực tư nhân đóng vai trò then chốt. Chính phủ Indonesia đã xây dựng một khung pháp lý PPP, bao gồm thiết lập nguyên tắc, tiến hành đánh giá hằng năm các dự án hạ tầng để đưa vào Chương trình PPP và bảo lãnh vốn để giảm thiểu rủi ro.

Thực hiện kiểm toán nội dung này, KTNN Indonesia nhận thấy, việc quản trị PPP chưa hiệu quả, chưa đáp ứng các mục tiêu phát triển hạ tầng và đô thị; việc triển khai PPP còn thiếu quy hoạch tổng thể để đánh giá tính khả thi và mức độ ưu tiên của các dự án. Nhiều dự án bị chậm so với mục tiêu, các ưu đãi chưa được triển khai hiệu quả do thiếu quy định rõ ràng, đồng thời thủ tục chưa minh bạch.

Để khắc phục, KTNN Indonesia kêu gọi Chính phủ cải thiện khâu đánh giá ban đầu đối với các dự án PPP trước khi được đưa vào Chương trình PPP. KTNN Indonesia cũng khuyến nghị Chính phủ giám sát và đánh giá chặt chẽ từng giai đoạn của dự án PPP, đồng thời tăng cường phối hợp giữa các Bộ, ngành để đạt mục tiêu.

KTNN Indonesia đã thực hiện một số cuộc kiểm toán và công bố các phát hiện cũng như khuyến nghị kiểm toán trong những lĩnh vực then chốt như truyền thông, điện lực, giao thông…

Đánh giá mô hình kinh tế chia sẻ, chuẩn bị tốt cho chuyển đổi số

Kiểm toán hoạt động về việc xây dựng cơ sở hạ tầng xe điện dùng pin giai đoạn 2019-2023, KTNN Indonesia chỉ rõ một số thách thức cản trở sự phát triển của các trạm sạc điện, bao gồm chi phí đầu tư cao, mô hình kinh doanh chưa hiệu quả và lo ngại từ phía người dân. Việc thiếu các quy định rõ ràng và vai trò thể chế cụ thể đã khiến các bên liên quan ngần ngại đầu tư. Kết quả là, thị trường trạm sạc xe điện vẫn còn hạn chế người tham gia.

Để giải quyết những thách thức này, KTNN Indonesia cho rằng, Chính phủ cần triển khai giám sát và đánh giá mô hình kinh tế chia sẻ, đồng thời đề xuất áp dụng chương trình cung cấp, sở hữu và vận hành bởi tư nhân nhằm thu hút đầu tư từ khu vực tư nhân và các doanh nghiệp nhà nước.

Năm 2022, Indonesia đã chính thức chuyển đổi sang truyền hình kỹ thuật số, nhằm mở rộng khả năng tiếp cận thông tin chất lượng cao hơn cho nhiều người dân trên cả nước, vượt xa mức phủ sóng 50% được ghi nhận vào năm 2019.

KTNN Indonesia đã tiến hành một cuộc kiểm toán hoạt động về việc cung cấp cơ sở hạ tầng phát sóng số trong giai đoạn 2021 - 2022 tại Cơ quan Phát thanh truyền hình công cộng.

Báo cáo kiểm toán chỉ ra sự thiếu hiệu quả trong quá trình chuyển đổi số. Tỷ lệ phủ sóng phát sóng số vẫn còn thấp dù chuyển đổi số đã trở thành ưu tiên quốc gia.

Cuộc kiểm toán cho thấy chỉ 28% trong số 225 khu vực đạt mức tối thiểu là 70% dân số được phủ sóng. Đáng chú ý, 41,9% dân số - tương đương khoảng 116 triệu người - vẫn chưa được tiếp cận với phát sóng số.

Do đó, Cơ quan Phát thanh truyền hình công cộng được khuyến khích cần có số lượng máy phát và các thiết bị hỗ trợ cần thiết, nguồn nhân lực đủ để vận hành và việc lập kế hoạch ngân sách phù hợp để hỗ trợ cả cơ sở hạ tầng và nhân sự.

Đảm bảo bền vững, hiệu quả các dự án cơ sở hạ tầng 

Cơ sở hạ tầng đóng vai trò then chốt trong việc thúc đẩy tăng trưởng và phát triển kinh tế. Indonesia đang nỗ lực để cải thiện cơ sở hạ tầng nhưng những thách thức như sự thiếu hụt tài chính, việc quản trị kém hiệu quả và tình trạng thiếu nguồn lực lại cản trở tiến trình này.

KTNN Indonesia cho rằng, mặc dù thiếu hụt tài chính trong phát triển cơ sở hạ tầng là liên tục và không thể tránh khỏi, điều quan trọng là không nên chi hàng tỷ đô la cho đầu tư, mà phải hành động khác đi bằng cách áp dụng các phương pháp tiếp cận sáng tạo để đảm bảo tính hiệu quả và bền vững trong các dự án cơ sở hạ tầng.

Việc phát triển cơ sở hạ tầng của Indonesia cho thấy tầm quan trọng của việc lập kế hoạch chiến lược, tăng cường hợp tác giữa khu vực công và tư cũng như áp dụng các mô hình tài chính sáng tạo. Mặc dù đã có nhiều nỗ lực đáng kể như phát hành trái phiếu Chính phủ, chuyển đổi sang phát sóng số và triển khai các dự án PPP, Indonesia vẫn đang phải đối mặt với nhiều thách thức lớn trong việc quản lý các khoản vay Chính phủ, mở rộng phạm vi phát sóng kỹ thuật số và cải thiện cơ sở hạ tầng cho xe điện.

Để giải quyết những thách thức này, KTNN Indonesia đã đưa ra những khuyến nghị thiết yếu nhằm cải thiện quy trình ra quyết định, tăng cường hệ thống giám sát và triển khai các mô hình tài chính sáng tạo. Bằng cách áp dụng các biện pháp này, Indonesia không chỉ có thể thu hẹp khoảng cách đầu tư cơ sở hạ tầng mà còn đảm bảo rằng các dự án hạ tầng mang tính bền vững hơn, hiệu quả hơn và phù hợp với các mục tiêu phát triển quốc gia.

Về lâu dài, các cuộc kiểm toán do KTNN Indonesia thực hiện được kỳ vọng sẽ góp phần nâng cao hiệu quả quản lý dự án tổng thể, đảm bảo việc đầu tư hạ tầng được sử dụng hiệu quả hơn, giảm gánh nặng tài chính cho Chính phủ, tăng hiệu quả sử dụng các khoản vay, nâng cao tính hiệu quả của các dự án PPP và giúp thu hẹp khoảng cách đầu tư cơ sở hạ tầng./.

(Theo KTNN Indonesia và tổng hợp)

THIÊN LAM