Nâng cao hiệu quả phục hồi của doanh nghiệp, hợp tác xã

Hoàn thiện thủ tục phá sản theo hướng linh hoạt, nhanh chóng, hiệu quả

Ngày 4/9, Thường trực Ủy ban Kinh tế và Tài chính tổ chức Phiên họp Thường trực Ủy ban mở rộng để thẩm tra sơ bộ Dự án Luật Phá sản (sửa đổi).

Trình bày Tờ trình tại Phiên họp, Vụ trưởng Vụ Pháp chế và Quản lý khoa học, Tòa án nhân dân (TAND) tối cao Lê Thế Phúc nêu rõ, xây dựng Luật Phá sản (sửa đổi) nhằm sửa đổi, bổ sung các quy định còn vướng mắc, bất cập trong thực tiễn; tháo gỡ những điểm nghẽn trong giải quyết vụ việc phá sản; tạo hành lang pháp lý thuận lợi để doanh nghiệp, hợp tác xã phục hồi hoạt động sản xuất, kinh doanh; tuyên bố phá sản và thanh lý kịp thời những doanh nghiệp, hợp tác xã không còn khả năng phục hồi; khơi thông nguồn lực, hỗ trợ sản xuất kinh doanh, thúc đẩy phát triển nền kinh tế lành mạnh.

Đồng thời, việc sửa Luật nhằm góp phần cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh và nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia; bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của các bên, phù hợp với thông lệ quốc tế và điều kiện kinh tế - xã hội của Việt Nam, đóng góp vào việc đưa đất nước vững bước tiến vào kỷ nguyên mới - kỷ nguyên phát triển, giàu mạnh.

Theo ông Lê Thế Phúc, sửa Luật lần này tập trung vào xây dựng, hoàn thiện thủ tục phục hồi hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp, hợp tác xã như: Bổ sung quy định phạm vi điều chỉnh về trình tự, thủ tục giải quyết vụ việc phục hồi; nhiệm vụ, quyền hạn của người tiến hành thủ tục phục hồi, phá sản; quyền và nghĩa vụ của người tham gia thủ tục phục hồi, phá sản;

Bổ sung quy định về các nguyên tắc cơ bản và chính sách của Nhà nước đối với doanh nghiệp, hợp tác xã được áp dụng thủ tục phục hồi, phá sản; sửa đổi, bổ sung quy định về thẩm quyền giải quyết vụ việc phục hồi, phá sản; hoàn thiện quy định về nhiệm vụ, quyền hạn của người tiến hành thủ tục phá sản; quyền và nghĩa vụ của người tham gia thủ tục phục hồi, phá sản.

Dự thảo Luật bổ sung phục hồi là thủ tục độc lập theo hướng ưu tiên áp dụng phục hồi để tạo cơ hội và nâng cao hiệu quả phục hồi doanh nghiệp, hợp tác xã, kịp thời hỗ trợ sản xuất kinh doanh, thúc đẩy phát triển kinh tế; đồng thời, hoàn thiện thủ tục phá sản theo hướng linh hoạt, nhanh chóng, hiệu quả; xây dựng quy định mới về thủ tục phục hồi, phá sản rút gọn để rút ngắn thời gian, nâng cao hiệu quả giải quyết vụ việc.

Bên cạnh đó, Dự thảo bổ sung quy định về giải quyết vụ việc phục hồi, phá sản trên môi trường điện tử; hoàn thiện quy định về giải quyết vụ việc phá sản có yếu tố nước ngoài…

Dự Luật cũng đưa ra một số quy định nhằm lược bỏ, cắt giảm để rút ngắn thời gian, đơn giản hóa thủ tục giải quyết, rút ngắn thời gian tiến hành các thủ tục trong giải quyết phá sản.

Việc kiểm kê tài sản của doanh nghiệp, hợp tác xã theo Luật hiện hành là 30 ngày và có thể gia hạn thêm 30 ngày, Dự thảo Luật rút ngắn thời hạn kiểm kê tài sản của doanh nghiệp, hợp tác xã là 15 ngày và việc gia hạn cũng là 15 ngày; lược bỏ quy định về điều kiện hợp lệ của Hội nghị chủ nợ (có số chủ nợ tham gia đại diện cho ít nhất 51% tổng số nợ không có bảo đảm); đơn giản hóa thủ tục phục hồi hoạt động kinh doanh trong giải quyết phá sản.

Bảo đảm tính khả thi trong giải quyết phục hồi, phá sản trên môi trường điện tử

Góp ý vào Dự thảo Luật, tại Phiên họp, Chủ tịch Liên minh Hợp tác xã Việt Nam Cao Xuân Thu Vân quan tâm đến việc thực hiện phương án phục hồi hoạt động kinh doanh. Theo bà Vân, Dự thảo nêu, thời gian hợp tác xã phải lập báo cáo thực hiện phương án phục hồi hoạt động kinh doanh là 3 tháng/lần. Tuy nhiên, bà Vân cho rằng, khác với doanh nghiệp, việc áp dụng nội dung này với hợp tác xã sẽ gặp một số bất cập và không khả thi do hợp tác xã không có bộ máy chuyên nghiệp như doanh nghiệp (kế toán trưởng, giám đốc tài chính…); không phù hợp với hợp tác xã hoạt động theo mùa vụ (đặc biệt trong lĩnh vực nông nghiệp), khiến chu kỳ 3 tháng/lần không phản ánh đúng tiến độ phục hồi.

Vì vậy, bà Cao Xuân Thu Vân kiến nghị điều chỉnh khoản 2 Điều 35 Dự thảo Luật theo hướng trong thời hạn 6 tháng/lần hoặc theo yêu cầu của Thẩm phán trong từng trường hợp cụ thể, doanh nghiệp, hợp tác xã phải lập báo cáo về tình hình thực hiện phương án phục hồi hoạt động kinh doanh…

Một điểm mới nhận được nhiều sự quan tâm của các đại biểu tại Phiên họp là việc bổ sung quy định về giải quyết vụ việc phục hồi, phá sản trên môi trường điện tử.

Theo ông Trịnh Xuân An - Ủy viên chuyên trách tại Ủy ban Quốc phòng, An ninh và Đối ngoại của Quốc hội - giải quyết vụ việc phục hồi, phá sản trên môi trường điện tử chỉ là nền tảng để thực hiện thủ tục phục hồi, phá sản nhanh chóng nhưng không đồng nghĩa với việc tất cả đều thực hiện trên môi trường này. Đây là vấn đề lớn và cần đánh giá thêm về tính khả thi của điều này, nhất là tính liên thông cơ sở dữ liệu trên môi trường điện tử.

Do đó, ông An cho rằng, có thể tận dụng môi trường điện tử nhưng không thể giải quyết hoàn toàn thủ tục phục hồi, phá sản trên môi trường điện tử vì xác minh tranh chấp, tính pháp lý liên quan rất khó.

Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Nguyễn Minh Sơn nêu rõ, thực tiễn triển khai Luật Phá sản hiện hành có một số hạn chế, trong khi đó, nền kinh tế của nước ta đối mặt với nhiều thách thức như nợ xấu gia tăng, tác động của suy thoái kinh tế toàn cầu và cạnh tranh khốc liệt, nên nhu cầu sửa đổi, hoàn thiện Luật Phá sản trở nên cấp thiết.

Ý kiến đóng góp của các đại biểu, chuyên gia tại Phiên họp sẽ là cơ sở để Thường trực Ủy ban Kinh tế và Tài chính tiếp thu, lựa chọn và hoàn thiện Báo cáo thẩm tra Dự án Luật Phá sản (sửa đổi), báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến tại Phiên họp tháng 9/2025 trước khi trình Quốc hội xem xét, thông qua tại Kỳ họp thứ 10.

Đ. KHOA