Bộ Công Thương lên kế hoạch thí điểm giá điện hai thành phần từ 2026
Kinh tế - Ngày đăng : 09:25, 09/09/2025
Hiện nay, Việt Nam đang sử dụng biểu giá điện một thành phần, tức khách hàng trả tiền theo sản lượng tiêu thụ. Cách tính này được cho là chưa phản ánh đúng chi phí ngành Điện phải bỏ ra như khấu hao tài sản, đường dây truyền tải, trạm biến áp...
Theo phương án giá điện hai thành phần, ngoài chi phí điện năng thực tế, khách hàng sẽ trả thêm khoản phí cố định theo công suất đăng ký hàng tháng với nhà cung cấp. Ngay cả khi không sử dụng điện, người dùng vẫn phải chi trả phần này, thay vì để ngành điện gánh chi phí và thu hồi thông qua điều chỉnh giá chung như hiện nay.
Lộ trình thí điểm được Bộ Công Thương nêu trong dự thảo quyết định đang lấy ý kiến, gồm 4 giai đoạn:
Giai đoạn 1 (2025 – giữa 2026): áp dụng cho khách hàng sản xuất đang mua điện trực tiếp từ các đơn vị phát năng lượng tái tạo. Bộ Công Thương sẽ thu thập dữ liệu đo đếm, đặc điểm sử dụng điện để nghiên cứu, xây dựng cơ sở pháp lý và xác định nhóm khách hàng phù hợp cho thử nghiệm.
Giai đoạn 2 (1/2026 – 6/2026): triển khai truyền thông và thí điểm trên giấy. Cơ quan chức năng phát hành hóa đơn song song (không dùng để thanh toán) cho nhóm khách hàng được lựa chọn, đồng thời tổ chức hội thảo, truyền thông đa phương tiện nhằm phổ biến kiến thức về giá điện hai thành phần.
Giai đoạn 3 (7/2026 – 7/2027): thực hiện thanh toán thực tế theo cơ chế giá mới với các khách hàng thử nghiệm. Trong thời gian này, cơ quan quản lý sẽ đánh giá tác động tới hành vi sử dụng điện, phụ tải, doanh thu và điều chỉnh cơ cấu biểu giá.
Giai đoạn 4 (từ 8/2027): tổng kết hiệu quả kỹ thuật, tài chính và hành vi sử dụng, từ đó xem xét mở rộng áp dụng.
Theo dự thảo, Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) sẽ có trách nhiệm xây dựng, tính toán và đề xuất biểu giá hai thành phần trình Bộ Công Thương phê duyệt.
So với đề xuất hồi tháng 11/2024 của EVN, lộ trình mà Bộ Công Thương đưa ra muộn hơn. Trước đó, EVN kiến nghị thí điểm từ năm 2025 với một số nhóm khách hàng sản xuất tiêu thụ lớn, phân theo 3 cấp điện áp (cao áp từ 110 kV trở lên, trung áp từ 6 kV đến dưới 110 kV, hạ áp dưới 6 kV). Trong đề án này, giá công suất được tính theo cấp điện áp (đồng/kW/tháng), còn giá điện năng (đồng/kWh) sẽ phân theo giờ bình thường, cao điểm và thấp điểm.
Tại Nghị quyết 70 của Bộ Chính trị về đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia, mục tiêu cải cách cơ chế giá điện, tiến tới xóa bỏ tình trạng bù chéo giữa các nhóm khách hàng, vùng miền đã được đặt ra. Ông Nguyễn Anh Tuấn, Tổng giám đốc EVN nhấn mạnh, để thực hiện mục tiêu này, Việt Nam cần sớm áp dụng cơ chế giá điện hai thành phần.