Tăng cường quản trị, bảo tồn tài nguyên nước vì mục tiêu phát triển bền vững
Xã hội - Ngày đăng : 21:27, 16/09/2025
Đây là chủ đề được tập trung trao đổi, thảo luận tại “Chương trình chia sẻ về phát triển bền vững với các cơ quan truyền thông năm 2025” với chủ đề “Tăng cường quản trị, bảo tồn tài nguyên nước vì mục tiêu phát triển bền vững và thích ứng hiệu quả với biến đổi khí hậu”, do Hội đồng Doanh nghiệp vì sự phát triển bền vững Việt Nam (VBCSD) thuộc Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) tổ chức ngày 16/9, tại Hà Nội.
Tại Chương trình, thông tin về tài nguyên nước của Việt Nam, ông Nguyễn Minh Khuyến - Phó Cục trưởng Cục Quản lý tài nguyên nước, Bộ Nông nghiệp và Môi trường cho biết, Việt Nam có khoảng 3.450 con sông, tuy nhiên nguồn nước của Việt Nam chủ yếu phụ thuộc vào nước ngoài và phân bố không đều theo không gian, thời gian. Tổng lượng nước trung bình nhiều năm nay trên phạm vi toàn quốc khoảng 935,9 tỷ m3/năm. Trong đó, lượng nước từ nước ngoài chảy vào Việt Nam khoảng 504,4 tỷ m3 (chiếm 60%); mùa cạn kéo dài từ 7 - 9 tháng chỉ chiếm khoảng 28% tổng dòng chảy năm, gây ra nhiều khó khăn trong việc bảo đảm nguồn nước ổn định cho sinh hoạt, sản xuất và phát triển kinh tế.
Cũng theo ông Khuyến, hiện nay Việt Nam đang phải đối mặt với nhiều thách thức trong việc quản lý, bảo vệ và sử dụng hiệu quả nguồn tài nguyên nước.
Trước hết, đó là áp lực phát triển kinh tế - xã hội dẫn đến nhu cầu về nước tăng nhanh chóng. Bình quân trong vòng 50 năm qua, nhu cầu sử dụng nước đã tăng gấp 3 lần do sự gia tăng dân số, phát triển nông nghiệp, công nghiệp, đô thị hóa. Dự báo, đến năm 2030, nhu cầu sử dụng nước cho các ngành khoảng 122,47 tỷ m3/năm, đến năm 2050 khoảng 131,7 tỷ m3/năm.
Thứ hai, ô nhiễm nguồn nước gia tăng. Trong những năm gần đây, cùng với sự phát triển kinh tế, quá trình đô thị hóa nhanh, các hoạt động sản xuất công nghiệp, nông nghiệp gia tăng kéo theo các hoạt động xả nước thải, nhất là nước thải chưa được xử lý đạt tiêu chuẩn, quy chuẩn xả vào nguồn nước, đã và đang tác động, gây sức ép ngày càng lớn, nghiêm trọng đến cả số lượng và chất lượng nguồn nước các sông, suối và các tầng chứa nước.
Thứ ba, hiệu quả khai thác, sử dụng nước trong các ngành còn thấp và lãng phí, đặc biệt là sử dụng nước cho nông nghiệp và tại các đô thị.
Bên cạnh đó, Việt Nam chưa có hệ thống công cụ hỗ trợ ra quyết định phục vụ xây dựng kịch bản nguồn nước, điều hòa, phân phối tài nguyên nước thống nhất trên lưu vực sông, để điều phối hoạt động khai thác, sử dụng nước của các ngành, các địa phương theo quy hoạch nhằm tối ưu hóa lợi ích về kinh tế - xã hội, môi trường do nguồn nước mang lại, dẫn đến tình trạng sử dụng nước lãng phí, hiệu quả sử dụng không cao, chưa đáp ứng được nhu cầu về an ninh nước sạch, an ninh lương thực và an ninh năng lượng.
Ngoài ra, rừng đầu nguồn ngày càng bị suy giảm, diện tích rừng không được cải thiện, chất lượng rừng kém làm giảm nguồn sinh thủy; đồng thời, biến đổi khí hậu và nước biển dâng, xâm nhập mặn đã và đang tác động mạnh mẽ, sâu sắc tới nguồn nước trên các lưu vực sông…
Trước những thách thức trên, theo ông Nguyễn Quang Vinh - Phó Chủ tịch VCCI, Chủ tịch VBCSD, vấn đề quản trị tài nguyên nước đang được đặt ra một cách cấp bách, là yêu cầu sống còn cho phát triển kinh tế, an ninh năng lượng và ổn định xã hội. Trong bối cảnh đó, vai trò của cộng đồng doanh nghiệp trong bảo tồn và sử dụng hiệu quả tài nguyên nước ngày càng trở nên quan trọng.
Cũng theo Lãnh đạo VCCI, nhiều doanh nghiệp tại Việt Nam đã tiên phong áp dụng các sáng kiến quản lý nước bền vững, cải tiến công nghệ tiết kiệm nước, tái sử dụng và tái tạo nước trong hoạt động sản xuất.
Chẳng hạn như, Nestlé Việt Nam - đơn vị đã công bố mục tiêu đến năm 2025 sẽ hoàn trả lượng nước sạch cho cộng đồng và môi trường tương đương 100% lượng nước công ty sử dụng trong hoạt động sản xuất. Hay HEINEKEN Việt Nam đã phát triển mô hình trồng rừng, bảo vệ đa dạng sinh học, từ đó bù hoàn hơn 690 triệu lít nước mỗi năm trên lưu vực sông Tiền. Một số doanh nghiệp ngành thực phẩm và đồ uống khác cũng đạt tỷ lệ tiết kiệm nước lên tới 30% trên mỗi đơn vị sản phẩm trong vòng 5 năm, hay đầu tư vào công nghệ tái sử dụng 100% nước thải sau xử lý cho các hoạt động phi sản xuất...
“Những mô hình này khẳng định, bảo tồn nước không chỉ là “chi phí” mà còn là khoản đầu tư chiến lược, giúp doanh nghiệp giảm rủi ro, tăng uy tín, tiếp cận nguồn vốn xanh và đáp ứng yêu cầu ESG (môi trường - xã hội - quản trị) toàn cầu” - ông Vinh nói.
Tuy nhiên, theo Lãnh đạo VCCI, thách thức đặt ra hiện nay là nhiều doanh nghiệp nhỏ và vừa chưa đủ năng lực tài chính, thiếu công nghệ, thiếu cơ chế hỗ trợ để thực hiện các hoạt động sản xuất, kinh doanh theo xu hướng phát triển bền vững. Vì thế, cần sự hỗ trợ mạnh mẽ từ chính sách, các tổ chức tài chính và đặc biệt là báo chí, để lan tỏa, truyền cảm hứng và kết nối cộng đồng để cùng hành động.
Chia sẻ thêm, ông Hoàng Việt - Giám đốc Chương trình Nước, Tổ chức WWF-Việt Nam nhấn mạnh, ở cấp độ toàn cầu nói chung và Việt Nam nói riêng, nước không chỉ là tài nguyên thiên nhiên, mà còn là nền tảng để đảm bảo an ninh lương thực, an ninh năng lượng và sinh kế của hàng chục triệu người dân. Đứng trước các tác động tiêu cực của biến đổi khí hậu, khai thác thiếu kiểm soát cũng như ô nhiễm nguồn nước từ các hoạt động của con người, chúng ta đang phải chứng kiến sự suy giảm và khan hiếm nguồn nước cùng với các rủi ro trong đảm bảo an ninh nguồn nước.
“Điều này đòi hỏi chúng ta cần có cách tiếp cận toàn diện hơn, khoa học hơn trong quản trị nguồn tài nguyên thiết yếu này của cuộc sống. WWF tin rằng chỉ khi có sự chung tay của tất cả các bên - từ Nhà nước, doanh nghiệp, cộng đồng đến báo chí - thì an ninh nguồn nước mới được đảm bảo cho hôm nay và cho tương lai” - ông Việt nói./.
Chia sẻ về phát triển bền vững với các cơ quan truyền thông là sáng kiến của VBCSD-VCCI, được triển khai thường niên từ năm 2018. Chương trình nhằm cung cấp cho các cơ quan thông tấn, báo chí những thông tin cập nhật về các chính sách, định hướng phát triển bền vững của Đảng, Chính phủ, cũng như thực tiễn và các thông lệ tốt trong kinh doanh bền vững của cộng đồng doanh nghiệp tại Việt Nam. Qua đó, VBCSD-VCCI giúp nâng cao nhận thức, hỗ trợ các cơ quan truyền thông tác nghiệp hiệu quả hơn và khuyến khích các nhà báo, phóng viên đồng hành chặt chẽ hơn cùng cộng đồng doanh nghiệp trên hành trình kinh doanh có trách nhiệm.