Nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác phân luồng trong giáo dục
Xã hội - Ngày đăng : 13:56, 30/09/2025
Thực hiện hướng nghiệp theo từng cấp học
Chiều 29/9, tại Hội nghị đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách lần thứ 8, các đại biểu Quốc hội (ĐBQH) đã thảo luận về: Dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giáo dục; Dự án Luật Giáo dục đại học (sửa đổi); Dự án Luật Giáo dục nghề nghiệp (sửa đổi) và Dự án Luật Phòng, chống ma túy (sửa đổi).
Góp ý về Dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giáo dục, đại biểu Nguyễn Thị Sửu (Đoàn ĐBQH TP. Huế), đề nghị cần làm rõ tiêu chí, tiêu chuẩn đầu ra giữa trung học nghề và trung cấp, tránh trùng lặp và khó khăn trong phân luồng, chuyển tiếp. Theo đại biểu, nên giao Bộ Giáo dục và Đào tạo quy định tiêu chuẩn, chương trình chuẩn đầu ra, các trình độ trong giáo dục nghề nghiệp, bảo đảm minh bạch, phân biệt giữa trung học nghề và trung cấp.
Quan tâm đến công tác phân luồng học sinh sau trung học cơ sở (THCS) và THPT, đại biểu Đàng Thị Mỹ Hương (Đoàn ĐBQH tỉnh Khánh Hòa), cho rằng, đây là một trong những nhiệm vụ chiến lược nhằm cơ cấu nguồn nhân lực, đáp ứng nhu cầu nghề nghiệp, phát triển kinh tế - xã hội của địa phương và quốc gia.
Theo đại biểu, khoản 2, Điều 9 của Dự thảo Luật đã sửa đổi, bổ sung quy định về hướng nghiệp và phân luồng trong giáo dục, thể hiện rõ mục tiêu của phân luồng là hướng nghiệp, phù hợp với năng lực, sở trường và năng khiếu của người học và điều tiết cơ cấu lao động theo yêu cầu phát triển đất nước... Tuy nhiên, quy định này còn khái quát, chung chung.
Để nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác phân luồng trong giáo dục, đại biểu đề nghị, cần quy định rõ hơn về công tác triển khai hướng nghiệp phù hợp với năng khiếu, sở trường, năng lực của học sinh từ giai đoạn giáo dục mầm non, tiểu học, không chỉ dừng lại ở trung học cơ sở và trung học phổ thông. Thực hiện hướng nghiệp theo từng cấp học.
Cùng với đó, cần nghiên cứu bổ sung quy định về công tác phối hợp, trách nhiệm hợp tác với các tổ chức hướng nghiệp độc lập, các tổ chức tư vấn hướng nghiệp... nhằm hỗ trợ học sinh và phụ huynh có thêm thông tin tư vấn, quyết định chọn nghề phù hợp.
Cơ quan soạn thảo cần rà soát, xem xét bổ sung quy định về công tác định hướng nghề nghiệp cho các đối tượng học sinh năng khiếu, học sinh vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, vùng có điều kiện kinh tế - xã hội còn khó khăn và các đối tượng học sinh khác.
“Cần rà soát, bổ sung quy định từ các Điều 61 đến Điều 65, nghiên cứu quy định chính sách đặc biệt để hỗ trợ các đối tượng học sinh nêu trên trong việc phân luồng, lựa chọn nghề nghiệp phù hợp” - đại biểu Đàng Thị Mỹ Hương kiến nghị.
Đại biểu cũng cho rằng, nên tăng cường vai trò, trách nhiệm của chính quyền địa phương trong công tác phân luồng học sinh phù hợp với nhu cầu lao động của địa phương và vùng; gắn phân luồng với thị trường lao động số hóa; quy định việc phải xây dựng hệ thống dữ liệu về phân luồng của địa phương và báo cáo định kỳ về Bộ Giáo dục và Đào tạo.
Bên cạnh đó, đại biểu đề xuất, cần nghiên cứu tích hợp công nghệ số trong hệ thống phân luồng; có thể xây dựng hệ thống đánh giá năng lực học sinh, tư vấn hướng nghiệp thông qua nền tảng số, xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia về năng lực, sở thích học sinh để hỗ trợ phân luồng hiệu quả. “Phân luồng học sinh sẽ không chỉ là chủ trương mà trở thành một quy trình số hóa, minh bạch, có trách nhiệm, gắn chặt giữa giáo dục - gia đình - địa phương - thị trường lao động" - đại biểu nhấn mạnh.
Căn cứ để xây dựng chính sách cho cả hệ thống giáo dục phổ thông
Phát biểu thảo luận, đại biểu Trần Văn Lâm (Đoàn ĐBQH tỉnh Bắc Ninh) cho biết, hiện vẫn còn hai ý kiến trái chiều nhau về việc thi hay không thi tốt nghiệp THPT. Theo đại biểu, để đảm bảo tính tối ưu khi ban hành văn bản Luật, Cơ quan soạn thảo cần làm rõ ưu, nhược điểm từng phương án, để làm cơ sở cho các ĐBQH cho ý kiến.
“Dù theo hướng nào thì vẫn phải đáp ứng được yêu cầu, mục tiêu chúng ta đặt ra là nâng cao chất lượng giáo dục, nâng cao hiệu quả của giáo dục” – đại biểu Lâm nói.
Cùng quan tâm vấn đề này, đại biểu Nguyễn Văn Huy (Đoàn ĐBQH tỉnh Hưng Yên) cơ bản thống nhất với phương án vẫn tổ chức thi tốt nghiệp THPT. Theo đại biểu, việc tổ chức kỳ thi không chỉ để đánh giá mức độ đạt chuẩn giáo dục phổ thông của học sinh, cung cấp dữ liệu thông tin tham khảo cho các cơ sở giáo dục ở đại học, cơ sở giáo dục nghề nghiệp, tổ chức tuyển sinh mà quan trọng hơn là việc tổ chức kỳ thi quốc gia chung thì sẽ tạo nên một chuẩn đo lường khách quan hơn.
Khi đã tạo ra chuẩn đo lường khách quan để đánh giá năng lực học sinh thì việc gắn kỳ thi THPT với việc xét tuyển đại học, cao đẳng, trung cấp chuyên nghiệp như hiện nay là phù hợp. Do vậy, theo tôi không nên tách kỳ thi tốt nghiệp phổ thông khỏi tuyển sinh đại học nhưng nên cải tiến để kỳ thi gọn nhẹ nhưng vẫn đánh giá được năng lực toàn diện của học sinh.
ĐBQH Nguyễn Văn Huy
Giải trình làm rõ thêm ý kiến của đại biểu, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn cho biết, đa số ý kiến ủng hộ việc bỏ thi và cấp bằng tốt nghiệp THCS; chỉ duy trì kỳ thi THPT.
Theo Bộ trưởng, kỳ thi THPT, ngoài việc để kiểm tra xem người học có đạt chuẩn tốt nghiệp hay không, thì đây còn là căn cứ để đánh giá khách quan học sinh đã đạt chuẩn đó như thế nào, ở từng nhóm học sinh, ở các vùng miền... Kỳ thi không chỉ cho biết người học đạt chuẩn tốt nghiệp hay không, cũng không chỉ là căn cứ để giúp các cơ sở giáo dục đại học, cao đẳng xét tuyển đầu vào, mà còn là căn cứ để xây dựng chính sách cho cả hệ thống giáo dục phổ thông.