Đẩy mạnh tư vấn và điều trị nghiện thuốc lá trong cộng đồng

Tại Bệnh viện Bạch Mai, công tác phòng, chống tác hại của thuốc lá luôn được chú trọng, đặc biệt trong nhiều năm gần đây, cùng với việc tư vấn trực tiếp của các bác sĩ đối với bệnh nhân, Tổng đài tư vấn cai nghiện thuốc lá miễn phí 1800.6606 của Bệnh viện là một kênh hỗ trợ hiệu quả, đồng hành cùng nhiều người trên hành trình tìm lại cuộc sống không khói thuốc. Mỗi năm, có hơn 7.400 lượt bệnh nhân đã được tiếp cận các chương trình tư vấn cai nghiện thuốc lá, trong số đó đã có 81,6% lượt bệnh nhân thể hiện quyết tâm từ bỏ thói quen hút thuốc.

Được biết, Tổng đài tư vấn cai nghiện thuốc lá miễn phí không chỉ hoạt động hiệu quả trong công tác phòng, chống tác hại thuốc lá tại Bệnh viện Bạch Mai, mà còn được triển khai ở Bệnh viện Nhân dân Gia Định và Phòng tư vấn cai nghiện thuốc lá tại 9 bệnh viện trên cả nước.

Để đạt hiệu quả cao trong công tác tư vấn cai nghiện thuốc lá, ngành y tế tăng cường tổ chức các lớp tập huấn, hỗ trợ nâng cao kiến thức, năng lực, kỹ năng cho cán bộ y tế trong công tác tư vấn cai nghiện thuốc lá thông qua các lớp đào tạo, tập huấn; triển khai mô hình tư vấn tại các cơ sở y tế và cộng đồng như phòng tư vấn trực tiếp, tư vấn tại trạm y tế xã/phường, hệ thống tin nhắn.

Bên cạnh đó, thực hiện công tác phòng, chống tác hại thuốc lá năm 2025, Bệnh viện Bạch Mai đã tổ chức Hội thảo khoa học về tư vấn và điều trị nghiện thuốc lá. Sự kiện này là một diễn đàn quan trọng - nơi các chuyên gia y tế và các nhà hoạch định chính sách cùng nhau cung cấp và phân tích thông tin chính xác để đưa ra các giải pháp cai nghiện thuốc lá phù hợp, hiệu quả.

Thông qua Hội thảo, các cán bộ y tế được nâng cao kiến thức, kinh nghiệm để trở thành người tư vấn, cung cấp thông tin khoa học và hỗ trợ cộng đồng trong công tác phòng, chống tác hại của thuốc lá; giúp người dân hiểu rõ hơn về các nguy cơ từ thuốc lá và đồng hành cùng những người có mong muốn cai nghiện thuốc lá.

Các nghiên cứu cho thấy trong khói thuốc lá có khoảng 7.000 chất hóa học, trong đó có 69 chất gây ung thư và là nguyên nhân gây ra 25 nhóm bệnh khác nhau, bao gồm 11 loại ung thư, các bệnh tim mạch, các bệnh về hô hấp và ảnh hưởng đến sức khỏe sinh sản của cả nam và nữ.

Những lời khuyên tư vấn từ các bác sĩ dựa trên cơ sở khoa học tạo ra những thay đổi tích cực trong hành vi bỏ hút thuốc của người dân, giúp người nghiện thuốc lá quyết tâm áp dụng quy trình cai nghiện một cách chuyên sâu, góp phần quan trọng trong việc nâng cao hiệu quả cai nghiện thuốc lá.

Việc tăng cường công tác tư vấn và điều trị nghiện thuốc lá bao gồm các hoạt động hỗ trợ tâm lý, hành vi, và sử dụng thuốc để giúp người hút thuốc bỏ thuốc thành công. Dựa trên quy trình 5A (hỏi, khuyên, đánh giá, hỗ trợ, sắp xếp): Tư vấn đóng vai trò then chốt, kết hợp lời khuyên từ chuyên gia y tế, đánh giá nhu cầu cai thuốc của người bệnh, hỗ trợ xây dựng kế hoạch cai thuốc và sắp xếp kế hoạch theo dõi để ngăn ngừa tái nghiện. Các liệu pháp thay thế nicotine và thuốc theo đơn của bác sĩ cũng là những phương pháp hỗ trợ quan trọng trong quá trình cai thuốc lá.

Cùng với việc tư vấn của cán bộ y tế, sự động viên, hỗ trợ của gia đình, các tổ chức đoàn thể giúp người cai nghiện thuốc lá quyết tâm vượt qua hội chứng cai gây khó chịu, căng thẳng, từ đó áp dụng nghiêm quy trình cai thuốc lá và tránh tái nghiện.

Theo chia sẻ của nhà chuyên môn: Một lời khuyên đúng lúc, một quyết tâm đủ lớn, và sự đồng lòng của xã hội - đó chính là 3 yếu tố tạo nên thành công cai thuốc lá; trong đó, quyết tâm của người cai nghiện thuốc lá là yếu tố quan trọng nhất. Các biện pháp can thiệp và hỗ trợ chỉ phát huy tác dụng khi người hút thuốc lá muốn cai thuốc lá.

Trong Chiến lược Quốc gia về phòng, chống tác hại thuốc lá đến năm 2030, Bộ Y tế có định hướng xây dựng, ban hành các quy định, quy chế lồng ghép hoạt động tư vấn cai nghiện thuốc lá vào các chương trình y tế quốc gia về các bệnh không lây nhiễm, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, các chương trình y tế, nâng cao sức khỏe cộng đồng và hoạt động chuyên môn của các cơ sở y tế trong toàn quốc, phát triển dịch vụ tư vấn cai nghiện thuốc lá.
Đồng thời, nghiên cứu, đề xuất, ban hành các quy định về sản xuất, nhập khẩu các sản phẩm hỗ trợ cai nghiện; nghiên cứu đề xuất việc chi trả cho các hoạt động điều trị, tư vấn cai nghiện thuốc lá từ Quỹ bảo hiểm y tế./.

TRẦN HUYỀN