Tạo điều kiện cho phát triển kinh tế không gian tầm thấp
Pháp luật - Ngày đăng : 16:38, 06/10/2025
Động lực tăng trưởng mới cho nền kinh tế
Dự án Luật Hàng không dân dụng Việt Nam (sửa đổi) sẽ được trình Quốc hội cho xem xét, thông qua tại Kỳ họp thứ 10 sắp tới. Việc xây dựng Luật nhằm thể chế hóa chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước, hoàn thiện cơ chế, chính sách trong lĩnh vực hàng không dân dụng; thực hiện cam kết của Việt Nam với cộng đồng quốc tế; đồng thời, tăng cường hiệu lực, hiệu quả công tác quản lý nhà nước nhà nước lĩnh vực hàng không dân dụng; khắc phục những vướng mắc, bất cập.
Luật cũng đề xuất giải quyết các vấn đề mới, vấn đề phát sinh; khơi thông các điểm nghẽn, tạo ra động lực mới cho sự phát triển kinh tế - xã hội, hội nhập quốc tế, đảm bảo quốc phòng, an ninh trong kỷ nguyên mới.
Với quan điểm đó, góp ý hoàn thiện Dự thảo Luật, các đại biểu Quốc hội (ĐBQH) cho rằng, Dự thảo Luật cần có quy định để khuyến khích, phát triển kinh tế không gian tầm thấp, đáp ứng yêu cầu thực tiễn.
Đại biểu Dương Khắc Mai (Đoàn ĐBQH tỉnh Lâm Đồng) - cho rằng việc bổ sung quy định về vận tải hàng không tầm thấp nhằm đảm bảo phù hợp với chủ trương, đường lối của Đảng tại Nghị quyết 57-NQ/TW về đột phá phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia và Nghị quyết 68-NQ/TW về phát triển kinh tế tư nhân; đặc biệt là các nhiệm vụ, giải pháp về thúc đẩy khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, kinh doanh hiệu quả, bền vững trong kinh tế tư nhân.
Hơn nữa, vận tải hàng không tầm thấp hiện nay đã và đang được một số nước lân cận áp dụng và bước đầu rất hiệu quả. "Thời gian vừa qua, nền công nghiệp của chúng ta, nhất là nền công nghiệp quốc phòng phát triển rất mạnh. Các loại máy bay không người lái (UAV) có thể cứu được cả người" - đại biểu nói và nhận định, nền khoa học, công nghệ nước ta đã và đang tiến rất nhanh, đáp ứng được yêu cầu của kinh tế tầm thấp. Vì vậy, đòi hỏi cần phải nghiên cứu kỹ vấn đề này.
Đề cập đến vấn đề này tại Phiên họp thứ 49 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương cũng nhấn mạnh, các chính sách trong Dự thảo Luật phải thể chế hóa được “bộ tứ Nghị quyết chiến lược” về đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật, hội nhập quốc tế, phát triển kinh tế tư nhân, thúc đẩy khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo.
Theo Phó Chủ tịch Quốc hội, Dự thảo Luật còn thiếu chính sách phát triển kinh tế không gian tầm thấp. Đây là một ngành kinh tế mới nổi, tạo mô hình và động lực tăng trưởng mới cho nền kinh tế, rất phù hợp với tinh thần của “bộ tứ Nghị quyết chiến lược”.
Phát triển kinh tế không gian tầm thấp sẽ giúp rút ngắn khoảng cách vận tải và logistics, tạo nên mạng lưới vận tải và logistics ba chiều: mặt đất, mặt nước và không gian tầm thấp; thúc đẩy đổi mới khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo để xác lập mô hình tăng trưởng mới; đồng thời phục vụ hiệu quả cho phát triển nông nghiệp, công nghiệp, dịch vụ và quốc phòng, an ninh.
Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương
Dẫn chứng các nước như Hoa Kỳ, Hàn Quốc, Trung Quốc... đã có hệ sinh thái về không gian tầm thấp, trong khi chúng ta hiện chưa có chiến lược phát triển, chưa luật hóa quy định về vấn đề này, Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương đề nghị, Chính phủ cần nghiên cứu, có chiến lược quốc gia về phát triển kinh tế không gian tầm thấp.
“Việc quy định một số nguyên tắc ngay trong Dự thảo Luật lần này sẽ tạo điều kiện cho kinh tế không gian tầm thấp phát triển. Cùng với đó, cần làm rõ chính sách đầu tư khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo cho hệ sinh thái này; xem xét giao Chính phủ thực hiện thử nghiệm có kiểm soát” - Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương đề xuất.
Cần triển khai thí điểm trước khi thể chế hóa
Theo các chuyên gia, nền kinh tế tầm thấp - Low Altitude Economy (LAE) được hiểu là chuỗi các hoạt động kinh tế diễn ra dưới độ cao 1.000m, có thể mở rộng đến dưới 3.000m tùy theo nhu cầu thực tế, tận dụng công nghệ bay không người lái, trí tuệ nhân tạo, mạng thông minh tầm thấp để phát triển hạ tầng, sản xuất phương tiện bay, dịch vụ và bảo đảm an toàn bay. Mô hình này bao trùm các lĩnh vực công nghiệp, nông nghiệp và dịch vụ…
Trên thế giới hiện nay, xu hướng phát triển kinh tế không gian tầm thấp đang bùng nổ mạnh mẽ và đang được xem là động lực tăng trưởng bứt phá cho nhiều quốc gia. Đơn cử, tại Trung Quốc, dự báo đến năm 2025, quy mô thị trường này sẽ đạt trên 500 tỷ USD. Nhiều tỉnh và thành phố tại Trung Quốc đã xác định kinh tế không gian tầm thấp là động lực tăng trưởng mới. Tại Indonesia, Ủy ban kinh tế không gian tầm thấp đã được thành lập từ đầu năm 2024…
Đề cập đến vấn đề này tại Diễn đàn Kinh tế mới Việt Nam 2025, vừa diễn ra hôm 02/10, ông Trần Kim Chung - Chủ tịch CT Group - nhận định, đối với Việt Nam, việc phát triển kinh tế không gian tầm thấp sẽ mang lại nhiều lợi ích chiến lược. Kinh tế không gian tạo ra giá trị gia tăng khổng lồ thông qua việc tạo ra những mô hình kinh doanh mới; đồng thời cung cấp công cụ hiệu quả để giải quyết các thách thức lớn của quốc gia như an ninh lương thực, tắc nghẽn giao thông, ô nhiễm môi trường, ứng phó biến đổi khí hậu và an ninh quốc phòng…
Đồng tình quan điểm của các chuyên gia, đại biểu về việc cần thiết bổ sung quy định về kinh tế không gian tầm thấp trong Dự thảo Luật Hàng không dân dụng Việt Nam (sửa đổi), Thứ trưởng Bộ Xây dựng Lê Anh Tuấn cho biết, kinh tế hàng không tầm thấp là một lĩnh vực mới, được các cơ quan chức năng rất quan tâm. Tuy nhiên, lĩnh vực này mới phát triển và các quy định quốc tế hiện nay còn rất hạn hẹp. Ngay cả Tổ chức Hàng không Dân dụng Quốc tế (ICAO) và Mỹ cũng mới chỉ đưa ra các quy định chung.
"Trong Dự thảo Luật lần này, chúng tôi mới đưa vào những quy định chung để sau đó sẽ triển khai thí điểm. Khi phù hợp, chúng tôi sẽ báo cáo Quốc hội để thể chế hóa thêm, bổ sung hoặc điều chỉnh thêm" - Thứ trưởng Lê Anh Tuấn nói và cho biết, Cơ quan chủ trì soạn thảo sẽ tiếp tục nghiên cứu vấn đề này.
Từ góc độ cơ quan thẩm tra Dự án Luật, Ủy ban Pháp luật và Tư pháp của Quốc hội cũng cho rằng, tàu bay không người lái, phương tiện bay khác (UAV) đang trở thành phương tiện bay ngày càng phổ biến trên thế giới và ở nước ta, được triển khai ở nhiều lĩnh vực, ngành nghề khác nhau, phục vụ nhiều mục đích dân sự, thương mại như logistics (giao hàng bằng drone), nông nghiệp (phun thuốc, giám sát mùa màng, tưới tiêu), quản lý đô thị - môi trường (đo đạc, vẽ bản đồ, kiểm soát ô nhiễm), truyền thông (quay phim, ghi hình), giám sát, tìm kiếm cứu nạn, cứu hộ…
Tuy nhiên, đây là lĩnh vực mới, cần có thời gian để nghiên cứu, đánh giá, tổng kết thực tiễn thi hành. Vì vậy, Cơ quan thẩm tra đề nghị giao Chính phủ quy định việc áp dụng Luật này đối với tàu bay không người lái, phương tiện bay khác nhằm một mặt bảo đảm quản lý chặt chẽ an toàn, an ninh hàng không, bảo đảm an ninh, quốc phòng; mặt khác, tạo hành lang pháp lý để thúc đẩy phát triển kinh tế không gian tầm thấp phù hợp với thông lệ quốc tế./.